• 12 kwietnia 2024 r. odbyło się posiedzenie Rady ECOFIN z udziałem wiceministra finansów Pawła Karbownika.
• Główne rozmowy dotyczyły wdrażania Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności.
• Uczestnicy spotkania tradycyjnie debatowali również nad pomocą dla Ukrainy oraz rolą Europejskiego Banku Inwestycyjnego w finansowaniu obronności.
• W przeddzień posiedzenia Rady ECOFIN odbyło się spotkanie Eurogrupy w formacie inkluzywnym, na którym omówiono stan prac w zakresie cyfrowego euro.

Wdrażanie Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF)

Rada ECOFIN przyjęła konkluzje dotyczące oceny śródokresowej RRF. Przedstawiciel Polski w dyskusji podkreślił, że będący integralną częścią RRF Krajowy Plan Odbudowy miał kluczowe znaczenie dla przywracania praworządności w Polsce i podziękował Komisji Europejskiej za jej zaangażowanie przy przyjęciu pierwszego wniosku o płatność. W jego opinii RRF jest skutecznym narzędziem, które pomaga krajom we wdrażaniu reform strukturalnych, kluczowych z perspektywy całej Wspólnoty, a przede wszystkim jej konkurencyjności. Wiceminister Karbownik zwrócił również uwagę na głosy docierające ze strony samorządów i przedsiębiorców dotyczące stosunkowo bliskiego terminu zakończenia działania RRF. Jest on potencjalną barierą w realizacji planowanych reform i inwestycji, dlatego Unia Europejska stanie przed dylematem czy przedłużyć obowiązywanie RRF, czy zaryzykować nieosiągnięcie zakładanych przez niego celów.

Wsparcie finansowe Ukrainy

Ministrowie omówili skutki wojny w Ukrainie. Wiceminister Karbownik poparł zaproponowane przez Komisję Europejską i Wysokiego Przedstawiciela rozwiązania w zakresie przekazania Ukrainie wyodrębnionych nadzwyczajnych dochodów od zamrożonych aktywów rosyjskiego banku centralnego w pierwszej kolejności na potrzeby militarne. W ocenie przedstawiciela Polski, Rada powinna przyspieszyć prace legislacyjne w tym zakresie tak, aby było możliwe jak najszybsze przekazanie pieniędzy Ukrainie. Podkreślił, że UE powinna przygotować się także na plan awaryjny, gdyby Stany Zjednoczone nie zdecydowały się na przekazanie pakietu pomocowego – UE powinna wtedy zdecydować, czy finansuje dodatkowe potrzeby z własnych środków, czy z zamrożonych rosyjskich aktywów. Działania te muszą być zgodne z prawem międzynarodowym oraz skoordynowane z pozostałymi państwami G7. Przedstawiciel Polski zwrócił uwagę na potrzebę zwiększenia skuteczności sankcji UE nałożonych na Rosję. Tu konieczny jest wspólny wysiłek wszystkich państw członkowskich skoncentrowany na zwalczaniu obchodzenia sankcji za pośrednictwem państw trzecich. Jak zaznaczył wiceminister Karbownik należy zacząć od najbliższego sąsiedztwa i w tym celu jak najszybciej przyjąć pakiet sankcji sektorowych na Białoruś, odwzorowujących te rosyjskie. Przedstawiciel Polski poparł propozycje reform zawarte w „Planie dla Ukrainy”, które przełożą się nie tylko na sukces militarny, ale przede wszystkim makroekonomiczny w długiej perspektywie.

Rola Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) w finansowaniu obronności

Prezes EBI przedstawiła propozycje Banku odnośnie do postulowanego przez szereg państw członkowskich zwiększenia zaangażowania w sektor obronności i bezpieczeństwa w związku z niestabilną sytuacją geopolityczną. W marcu br. liderzy 14 państw członkowskich, w tym Polski, skierowali list do EBI, w którym zaapelowali o przeanalizowanie możliwości rewizji obecnych polityk banku, redefinicji obszarów podwójnego zastosowania, a także możliwości finansowania operacji w sektorze obronności. Przedstawiciel Polski w trakcie dyskusji podziękował za dotychczasowe propozycje EBI będące reakcją na list premierów, ale podkreślił konieczność dalszych prac przed ich przyjęciem w czerwcu 2024 r.

Inne kwestie

W ramach ostatniego punktu agendy (sprawy różne) Europejski Prokurator Generalny Laura Kövesi, przedstawiła prace Prokuratury Europejskiej (EPPO) w kontekście wykrywania i zwalczania przestępstw VAT. W swej wypowiedzi Kövesi zwróciła uwagę na wysoki stopień specjalizacji i powiązań siatek przestępczych, które swym działaniem obejmują kilka państw, przyczyniając się do ubytku dochodów UE z tytułu VAT i ceł. Stąd kluczowa jest współpraca państw członkowskich, szczególnie współpraca w zakresie kwestii celnych, a także konieczność zaangażowania organów podatkowych, w tym sieci EUROFISC.

Ministrowie zatwierdzili wytyczne na spotkanie G20 na szczeblu ministrów finansów i prezesów banków centralnych oraz na wiosenne spotkania Międzynarodowego Funduszu Walutowego odbywające się w dniach 17-19 kwietnia 2024 r. w Waszyngtonie.

Posiedzenie Eurogrupy w formacie inkluzywnym

11 kwietnia 2024 r. odbyło się posiedzenie Eurogrupy inkluzywnej z udziałem wiceministra finansów Pawła Karbownika. Podczas spotkania omówiono stan prac nad przygotowaniem rozwiązań dotyczących wprowadzenia cyfrowego euro.