Polska ma projekt Krajowej Strategii Edukacji Finansowej
25.04.2023
- Eksperci Ministerstwa Finansów, krajowej grupy roboczej ds. strategii finansowej, OECD i Komisji Europejskiej zakończyli prace nad projektem Krajowej Strategii Edukacji Finansowej dla Polski.
- Priorytety przewidują koncentrację na najbardziej wrażliwych na problemy finansowe grupach m.in. gospodarstwach domowych o niskich dochodach czy osobach nadmiernie zadłużonych.
Ogłoszony 25 kwietnia br., w trakcie spotkania w Ministerstwie Finansów, projekt Krajowej Strategii Edukacji Finansowej powstał po wcześniejszej analizie umiejętności i wiedzy finansowej Polaków. Podsumowanie znalazło się w dokumencie Znajomość zagadnień finansowych w Polsce: znaczenie, dane i oferta edukacyjna. Długoterminowym celem proponowanej strategii jest doprowadzenie do sytuacji, w której mieszkańcy Polski będą mieli niezbędne kompetencje finansowe, które pomogą im poprawić ogólną odporność finansową oraz zapewnią finansowy dobrostan.
Z analiz ekspertów opracowujących Strategię wynika, że działania w zakresie edukacji finansowej w pierwszym trzyletnim okresie jej wdrażania powinny koncentrować się na najbardziej wrażliwych na problemy finansowe grupach. Wśród nich są m.in. gospodarstwa domowe o niskich dochodach oraz konsumenci zagrożeni nadmiernym zadłużeniem lub już nadmiernie zadłużeni. Za priorytetowe grupy docelowe uznano również osoby pracujące (zwłaszcza zbliżające się do wieku emerytalnego), dzieci, młodzież, rodziców i nauczycieli, a także – w związku z obecną sytuacją – uchodźców z Ukrainy.
Jak wynika z międzynarodowego badania kompetencji finansowych osób dorosłych OECD/INFE 2020, większość Polaków (93,7%) podejmuje decyzje finansowe każdego dnia. Jednocześnie, 71,4% deklaruje planowanie zarządzania swoimi dochodami i wydatkami, a 59,4% uważnie monitoruje swoje sprawy finansowe. Równocześnie z tego samego badania wynika, że ponad 40% Polaków potrafi podjąć decyzję dotyczącą zakupu jakiegoś dobra w sposób impulsywny (bez starannego zastanowienia czy ich na to stać czy nie), a 25% nie płaci w terminie swoich rachunków.
Dlatego wśród priorytetów jest między innymi zwiększanie i utrzymanie odporności finansowej i finansowego dobrostanu mieszkańców Polski poprzez odpowiednie planowanie finansów osobistych, unikanie nadmiernego, niepotrzebnego zadłużania się i doskonalenie umiejętności zarządzania ryzykiem. Eksperci zwracają uwagę, że posiadanie kontroli nad stanem finansów osobistych może zmniejszyć poziom stresu związanego z sytuacją finansową. W skrajnych przypadkach np. osoby nadmiernie zadłużone są podatne na stany depresyjne. Dlatego ważne jest nie tylko wparcie w zakresie zarządzania finansami czy kwestiach prawnych, ale też psychologiczne.
Przygotowanie projektu Krajowej Strategii Edukacji Finansowej dla Polski wsparli merytorycznie eksperci Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). Finansowanie zapewniła Unia Europejska za pośrednictwem Instrumentu Wsparcia Technicznego we współpracy z Dyrekcją Generalną Komisji Europejskiej ds. Wspierania Reform Strukturalnych (DG Reform).
Po stronie polskiej koordynatorem prac krajowej grupy roboczej ds. strategii finansowej było Ministerstwo Finansów. W jej skład wchodzili przedstawiciele instytucji reprezentowanych w Radzie Edukacji Finansowej: Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie, Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych, Ministerstwa Edukacji i Nauki, Ministerstwa Finansów, Narodowego Banku Polskiego, Rzecznika Finansowego, Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego oraz Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Dokument był też konsultowany z reprezentantami wielu organizacji branżowych rynku finansowego, organizacji pozarządowych i środowiska akademickiego.
Projekt Strategii zawiera plan wdrażania jej założeń i priorytetów na pierwsze trzy lata. Kolejnym krokiem ma być przedłożenie dokumentu do akceptacji przez Radę Ministrów. Ostateczny kształt Strategii będzie zależał od efektów dalszych prac.
Linki do stron OECD