• Unijne sankcje wobec Rosji i Białorusi, podatek minimalny, mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 i budżet UE to główne tematy spotkania ministrów finansów w Brukseli.
• W spotkaniu uczestniczyła wiceminister finansów, szef Krajowej Administracji Skarbowej Magdalena Rzeczkowska.

Sankcje w związku z agresją Rosji wobec Ukrainy

Ministrowie omówili gospodarcze i finansowe konsekwencje sankcji nałożonych na Rosję w związku z agresją militarną na Ukrainę. Polska po raz kolejny opowiedziała się za rozszerzeniem sankcji unijnych na Rosję oraz wspierającą ją Białoruś.

Podatki

Rada przeprowadziła dyskusję w sprawie dyrektywy ustanawiającej globalny minimalny poziom opodatkowania dla grup wielonarodowych w Unii Europejskiej (UE). Wdraża ona w UE tzw. II filar porozumienia OECD, czyli wprowadzenie minimalnej efektywnej stawki podatkowej w wysokości co najmniej 15%. Polska popiera działania na rzecz ustanowienia sprawiedliwego i skutecznego systemu przeciwdziałającego unikaniu i uchylaniu się od opodatkowania, w tym zapewnienia sprawiedliwego opodatkowania tzw. gigantów cyfrowych. By to było możliwe, potrzebne jest podejście pakietowe, zakładające wejście w życie w tym samym czasie obu filarów porozumienia OECD. W ocenie Polski, z uwagi na mniejsze zaawansowanie prac na forum OECD dot. filaru I (opodatkowanie w miejscu konsumpcji), nie należy spieszyć się z przyjmowaniem podatku minimalnego w UE bez odpowiednich gwarancji wejścia w życie filaru I.

Zarządzanie gospodarcze

Ministrowie zapoznali się z wytycznymi Komisji Europejskiej (KE) dla polityk budżetowych na 2023 r. Zostały one przygotowane na bazie oceny bieżącej sytuacji gospodarczej, z uwzględnieniem niepewności wynikającej z obecnej sytuacji geopolitycznej. Państwa członkowskie powinny uwzględnić te założenia w programach stabilności i konwergencji, które mają być przygotowane do końca kwietnia br. Polska zwróciła uwagę, że wytyczne opierają się na niekatulanych prognozach, gdyż nie uwzględniają negatywnego wpływu inwazji Rosji na Ukrainę na perspektywy wzrostu w UE i państwach członkowskich. Naszym zdaniem potrzebne są szybkie działania i rozwiązania odpowiadające na zaistniałą sytuację. One powinny dotyczyć przede wszystkim rosnących potrzeb finansowych związanych zapewnieniem bezpieczeństwa. Potrzebne są pilne decyzje ws. szczególnego potraktowania wydatków na obronność w ramach reguł Paktu Stabilności i Wzrostu.

Ponadto ministrowie odnotowali propozycje KE dot. tymczasowych ram prawnych w zakresie pomocy państwa na wsparcie gospodarki w następstwie agresji militarnej Rosji na Ukrainę. Miałyby one objąć, oprócz już istniejących mechanizmów wspierania przedsiębiorstw w formie pomocy publicznej, także nowe tymczasowe środki, analogiczne do tych wprowadzonych w związku z epidemią COVID-19, tj.: pomoc w formie gwarancji, pomoc w formie pożyczek i pomoc na pokrycie dodatkowych kosztów wynikających z wyjątkowo dużego wzrostu cen gazu i cen energii elektrycznej. Polska pozytywnie ocenia przedstawione przez KE propozycje, a za szczególnie zasadne uznaje propozycje tymczasowej pomocy na pokrycie dodatkowych kosztów gazu i prądu wynikających ze skutków inwazji.

Budżet UE

Rada przyjęła rekomendacje w sprawie udzielenia KE absolutorium z wykonania budżetu UE za 2020 r., przygotowaną po analizie sprawozdania rocznego Europejskiego Trybunału Obrachunkowego.

Zatwierdziła także wytyczne dla przygotowania budżetu UE na 2023 r. Wskazała w nich m.in. na rolę, jaką budżet unijny odgrywa w realizacji długoterminowych celów i priorytetów politycznych UE. Wytyczne zostaną następnie przedstawione Parlamentowi Europejskiemu, KE oraz innym instytucjom UE. Polska, akceptując wytyczne, wyraziła oczekiwanie, że wyzwania finansowe związane z pomocą dla Ukrainy oraz państw członkowskich przyjmujących ukraińskich uchodźców, zostaną odpowiednio uwzględnione przez KE w projekcie budżetu UE na 2023 r., a także w bieżącym zarządzaniu tegorocznym budżetem UE.

Inne kwestie

Rada przyjęła rozporządzenie ws. mechanizmu dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (Carbon Border Ajustment Mechanism, CBAM). Jest on jednym z kluczowych elementów tzw. pakietu Fit For 55. Zdaniem Polski odpowiednio zaprojektowany CBAM mógłby wspierać ambicje redukcyjne w UE, nie osłabiając nadmiernie konkurencyjności europejskiej gospodarki. Jednak w obecnym kształcie, a przede wszystkim z uwagi na nierozstrzygnięte kwestie powiązane z tym mechanizmem, np. utrzymania bezpłatnych uprawnień do emisji dla sektorów objętych CBAM, Polska nie poparła aktualnej propozycji rozporządzenia.

Rada przyjęła także konkluzje w sprawie kredytów eksportowych i konkluzje ws. pakietu VAT dot. handlu elektronicznego.

W trakcie spotkania Eurogrupy w formacie rozszerzonym 14 marca br. ministrowie dyskutowali o dalszych pracach na rzecz ukończenia unii bankowej do przeprowadzenia w I poł. br. Zapoznali się z przygotowaniami do Szczytu Euro, który odbędzie się na marginesie Rady Europejskiej 24-25 marca br.