• 21 sierpnia br. odbyło się posiedzenie Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego (KWRiST) z udziałem ministra finansów Andrzeja Domańskiego i wiceminister Hanny Majszczyk.
• KWRiST pozytywnie zaopiniowała projekt ustawy.
• Po wprowadzeniu nowej ustawy dochody JST wzrosną w 2025 r. o 24,8 mld zł w stosunku do obowiązującego systemu.
• W perspektywie najbliższej dekady dochody JST wzrosną o ponad 345 mld zł.

Strona samorządowa pozytywnie zaopiniowała projekt ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego i jego systemowe rozwiązania uznając, że będzie to istotny krok w naprawie finansów samorządowych.

Minister finansów Andrzej Domański zapowiedział:

• zwiększenie rezerwy subwencji ogólnej dla samorządów o 700 mln zł. Środki tej rezerwy mogą zostać przeznaczone na realizację postulatów jednostek samorządu terytorialnego w zakresie opieki społecznej i pieczy zastępczej;
• waloryzację tzw. „kwoty uzupełniającej” dla samorządów, przewidzianej w projekcie ustawy o dochodach. W tym zakresie wspólnie ze stroną samorządową zostanie wypracowany odpowiedni mechanizm;
• dokonanie już w 2026 r. przeglądu funkcjonowania reformy finansów samorządowych bazując na doświadczeniach roku 2025;
• przedłużenie do końca 2029 roku obowiązywania złagodzonych obecnie reguł fiskalnych dla jednostek samorządu terytorialnego ujętych w art. 242 i art. 243 ustawy o finansach publicznych;
• powołanie wspólnie z MSWiA specjalnego zespołu, który zajmie się przeglądem zadań zleconych i ich standaryzacją.

Minister Domański zadeklarował jednocześnie przekazanie jeszcze w tym roku dodatkowych 10 mld zł dla jednostek samorządu terytorialnego. Zaznaczył, że niezwykle istotne jest, aby finanse samorządów były silne, a jednostki samorządu terytorialnego odzyskały swoją sprawczość, także w kontekście prowadzonych działań inwestycyjnych.

Najważniejsze założenia reformy finansów jednostek samorządu terytorialnego:

• wzmocnienie i ustabilizowanie finansów JST poprzez zwiększenie ich dochodów własnych;
• każdy samorząd będzie miał zagwarantowane wyższe dochody niż obecnie, tj. nie mniej niż 4% ale nie więcej niż 10 proc.;
• zmniejszenie wpływów zmian podatkowych na dochody podatkowe JST;
• dochody podatników będą podstawą naliczania dochodów JST z udziału w PIT i CIT. Dochody JST nie będą zależały od zmian w systemie podatkowym, ale od tego, jakie dochody mają mieszkańcy;
• do bazy naliczania dochodów JST z udziału w PIT i CIT będą wliczane dochody z podatku zryczałtowanego od przychodów ewidencjonowanych;
• naliczanie potrzeb finansowych samorządów (takich jak potrzeby wyrównawcze, potrzeby oświatowe, potrzeby rozwojowe, potrzeby ekologiczne, potrzeby uzupełniające), zamiast obecnych części subwencji ogólnej;
• wydzielenie miast na prawach powiatu jako oddzielnej kategorii JST.