• 4-5 listopada 2024 r. minister finansów Andrzej Domański i podsekretarz stanu Paweł Karbownik uczestniczyli w posiedzeniach Eurogrupy inkluzywnej i Rady ECOFIN w Brukseli.
• Rada ECOFIN przyjęła pakiet VIDA wprowadzający cyfrowy VAT.
• Dyskusja w ramach ECOFIN dotyczyła również gospodarczych i finansowych aspektów wsparcia dla Ukrainy, w tym Mechanizmu Współpracy Pożyczkowej (ULCM).
• W przeddzień posiedzenia Rady ECOFIN odbyło się spotkanie Eurogrupy w formacie inkluzywnym, którego uczestnicy rozmawiali na temat zwiększenia konkurencyjności unijnej gospodarki.

Eurogrupa inkluzywna

Ministrowie kontynuowali zapoczątkowaną w listopadzie 2023 r. dyskusję na temat możliwości zwiększenia konkurencyjności gospodarki unijnej. Rozmowy dotyczyły stanu obecnego, wyzwań, potencjalnych kompromisów politycznych oraz cen energii w UE. Uczestnicy spotkania omówili również wpływ luki w wiedzy i innowacjach na konkurencyjność UE względem globalnych konkurentów, możliwości i wartość dodaną europejskiej polityki przemysłowej oraz sposoby na przeciwdziałanie lukom w finansowaniu. Wnioski z debaty zostały zawarte w przyjętym oświadczeniu w sprawie konkurencyjności, które stanowi wkład Eurogrupy dla nowej Komisji Europejskiej. Minister Domański stwierdził, że przyjęty dokument podkreśla znaczenie konkurencyjności oraz konieczność zajęcia się kluczowymi wyzwaniami gospodarczymi. Jak zaznaczył, musimy być odważniejsi, jeśli chodzi o zakończenie budowy Unii Rynków Kapitałowych (CMU) oraz postęp w zakresie Unii Bankowej, a także bardziej realistycznie podchodzić do kwestii luki finansowej. Należy zadbać o to, aby niezbędne finansowanie publiczne było dostępne, jeśli finansowanie prywatne nie zaspokoi naszych potrzeb.

Ministrowie omówili również działania w zakresie wdrażania oświadczenia Eurogrupy w formacie inkluzyjnym dotyczącego przyszłości unii rynków kapitałowych, zgodnie z planem działania zatwierdzonym w maju 2024 r. Tematem rozmów były także najlepsze sposoby regularnego monitorowania wyników europejskich rynków kapitałowych oraz postępów w realizacji środków unijnych i krajowych. Minister Domański wyraził oczekiwanie szybkiego przedstawienia przez Komisję Europejską propozycji w sprawie sekurytyzacji. Zwrócił też uwagę na potrzebę ograniczenia nadmiernych obciążeń sprawozdawczych i regulacyjnych w Europie aby zapobiec niepokojącemu zjawisku de-listowania firm z rynków europejskich.

VIDA

Rada ECOFIN osiągnęła porozumienie w sprawie pakietu VIDA czyli VAT w erze cyfrowej. Pakiet wprowadza długo oczekiwane zmiany w zakresie VAT, szczególnie w odniesieniu do wymogów cyfrowego raportowania i e-fakturowania. Jest to dobrze wyważone rozwiązanie, które sprawi że system podatkowy będzie lepiej dostosowany do wymogów gospodarki cyfrowej. W szczególności zapewni państwom członkowskim szybki i pełny dostęp do informacji na temat transakcji transgranicznych, które będą mogły wykorzystać do zwalczania oszustw VAT. To pozwoli na uszczelnienie systemu VAT i wzrost wpływów do budżetu. Jednoczenie pakiet gwarantuje równe traktowanie wszystkich firm w gospodarce i wprowadza ułatwienia w prowadzeniu transgranicznej działalności gospodarczej.

Gospodarczy i finansowy wpływ agresji Rosji na Ukrainę

W trakcie spotkania ministrowie omówili gospodarczy i finansowy aspekt agresji Rosji na Ukrainę. Zapoznali się ze stanem prac w sprawie ustanowienia Mechanizmu Współpracy Pożyczkowej dla Ukrainy (ULCM) zapewniającego wyjątkową pomoc makrofinansową dla tego kraju. Obsługa i spłata pożyczek byłaby sfinansowana z nadzwyczajnych dochodów generowanych przez zamrożone aktywa rosyjskie w UE. Zapoznali się też z informacją KE  o wynikach prac na forum G7 i ostatecznym podziale pożyczek między partnerów.

Podsekretarz stanu Paweł Karbownik pozytywnie ocenił porozumienie w sprawie mechanizmu pożyczkowego dla Ukrainy. Jak znaczył, jest to rozwiązanie dobrze ukierunkowane, wykorzystujące zyski z zamrożonych aktywów banku centralnego Rosji, powodujące, że to Rosja zapłaci za szkody wywołane agresją wobec Ukrainy. Opowiedział się za wzmocnieniem reżimu sankcyjnego. Jednocześnie potwierdził, że polska prezydencja skupi się na monitorowaniu sytuacji finansowej Ukrainy i podejmie stosowne działania w zależności od potrzeb. Wiceminister Karbownik przedstawił też plan prac w zakresie 15. pakietu sankcji na Rosję.

Wdrażanie Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF)

Ministrowie zapoznali się ze stanem wdrażania Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF). Rada przyjęła także decyzje wykonawcze w ramach RRF dotyczące zmian w Krajowych Planach Odbudowy Czech i Niderlandów.

Inne kwestie

Ministrowie finansów po prezentacji prof. Thygesena wymienili poglądy na temat rocznego raportu Europejskiej Rady Budżetowej. Zapoznali się także z wynikami spotkania G20 na szczeblu ministrów finansów i prezesów banków centralnych z października br. oraz przyjęli projekt konkluzji w sprawie statystyk europejskich.

Minister finansów Andrzej Domański uczestniczył również w tegorocznym dialogu makroekonomicznym z europejskimi partnerami społecznymi, którego celem był przegląd bieżących warunków gospodarczych, prognoz oraz odpowiednich reakcji politycznych, a także wyzwania demograficzne i ich wpływ na konkurencyjność gospodarki. Jak zaznaczył minister Domański bezpieczeństwo będzie motywem przewodnim polskiej prezydencji w 2025 r. Obejmuje to nie tylko finansowanie wzmocnionych zdolności obronnych UE, ale także ukończenie jednolitego rynku UE, który stanowi fundament naszego bezpieczeństwa gospodarczego i długoterminowej konkurencyjności.

Podsekretarz stanu Paweł Karbownik wziął udział w spotkaniu z ministrami finansów państw EFTA poświęconym wymianie poglądów na temat poprawy konkurencyjności w długim okresie, z uwzględnieniem wyzwań demograficznych i produktywności.

Spotkania dwustronne

W ramach przygotowań do objęcia przez Polskę prezydencji w Radzie UE w 2025 r., minister Andrzej Domański spotkał się z ministrami finansów Riikką Purra (Finlandia) oraz Ludmilą Petkovą (Bułgaria). W trakcie rozmów minister Domański przedstawił priorytety polskiego przewodnictwa w zakresie Rady ECOFIN, do których należy w szczególności wzmocnienie jednolitego rynku i zwiększenie konkurencyjności gospodarki unijnej, wsparcie Ukrainy, wzmocnienie zdolności obronnych i bezpieczeństwa UE oraz jej państw członkowskich.

Wiceminister finansów Paweł Karbownik spotkał się z Erlendem Tygve Grimstadem, sekretarzem stanu w norweskim Ministerstwie Finansów. Rozmowa dotyczyła możliwości współpracy w zakresie bezpieczeństwa, obronności i energii.