Reformy

KPO składa się z 48 reform. Wśród nich są reformy realizowane przez resort finansów:

1. Reforma ram fiskalnych – Reforma systemu budżetowego

Termin realizacji: 1Q 2020 – 1Q 2025

Kamienie milowe:

1. Przygotowanie Koncepcji określającej strukturę i szczegółowe klasyfikacje jednolitego planu kont zintegrowanego z klasyfikacją budżetową.

Status: zrealizowane

2. Wejście w życie nowelizacji przepisów o finansach publicznych, wprowadzającej nowy system budżetowy, w tym nowy system klasyfikacyjny, nowy model zarządzania budżetem i przedefiniowane średniookresowe ramy budżetowe.

Termin realizacji: I kwartał 2025 r.

Pierwszy element reformy ram fiskalnych to reforma systemu budżetowego (RSB).

RSB polega na wprowadzeniu systemu budżetowego, który wspiera osiąganie celów strategicznych i priorytetów rozwojowych w perspektywie wieloletniej. Cele szczegółowe RSB obejmują:

• wprowadzenie średniookresowych ram budżetowych (ŚRB) oraz integrację procesów planowania wieloletniego i rocznego;
• wprowadzenie nowej klasyfikacji budżetowej;
• uporządkowanie systemów zbierania danych (sprawozdawczości budżetowej oraz sprawozdawczości finansowej);
• instytucjonalizację i włączenie do procesu budżetowego przeglądów wydatków oraz innych instrumentów wspierających efektywność wydatkowania środków publicznych.

Przewidywane efekty RSB to:

• zwiększenie transparentności oraz efektywności wydatków publicznych poprzez ich ściślejsze powiązanie z uzyskiwanymi rezultatami;
• podniesienie jakości i dostępności danych budżetowych i finansowych;
• wzmocnienie budżetowego procesu decyzyjnego poprzez uwzględnienie w nim perspektywy wieloletniej.

W ramach prac nad RSB za priorytetowe zadanie uznano opracowanie jednolitego planu kont zintegrowanego z klasyfikacją budżetową, która zastąpi obecną klasyfikację budżetową i zadaniowy układ wydatków. Nowy system klasyfikacyjny będzie mieć budowę segmentową, a transakcje z wykorzystaniem jednolitego planu kont będą rejestrowane na tych samych podstawach. Przygotowane rozwiązania poprawią jakość danych w sprawozdaniach budżetowych, finansowych i statystycznych. Będą miały korzystny wpływ na zaspokojenie potrzeb informacyjnych różnych użytkowników systemu.

Prace koncepcyjne w ramach RSB są prowadzone we współpracy z Międzynarodowym Funduszem Walutowym (MFW), a w zakresie przeglądów wydatków – również z Organizacją Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). Współpraca z MFW obejmuje zagadnienia dotyczące systemu klasyfikacyjnego, rachunkowości publicznej i sprawozdawczości finansowej oraz, według potrzeb, średniookresowych ram budżetowych.

Prace legislacyjne, umożliwiające wdrożenie nowego systemu klasyfikacyjnego i nowego modelu zarządzania budżetem z uwzględnieniem średniookresowych ram budżetowych, powinny zakończyć się w 2025 r.

W zakresie przeglądów wydatków prace są prowadzone we współpracy z OECD, a ich celem jest wzmocnienie zdolności administracji publicznej w realizacji przeglądów wydatków, udoskonalenie metodyki przeglądów wydatków, a także przedstawienie propozycji ich włączenia do procesu budżetowego

1. Reforma ram fiskalnych - stabilizująca reguła wydatkowa

Termin realizacji: 2Q 2021 – 1Q 2025

Kamienie milowe:

1. Wejście w życie nowelizacji ustawy o finansach publicznych rozszerzającej zakres stabilizującej reguły wydatkowej (SRW) o państwowe fundusze celowe.

Status: zrealizowane

2. Przegląd funkcjonowania stabilizującej reguły wydatkowej (SRW) w latach 2019-2023 obejmujący: ocenę jej skuteczności, w tym w kontekście stosowania klauzuli wyjścia, a następnie klauzuli powrotu; analizę wpływu zmian w regułach unijnych na kształt SRW.

Termin realizacji: I kwartał 2025 r.

Kolejny element reformy ram fiskalnych będzie dotyczył zmian zakresu stabilizującej reguły wydatkowej (SRW). SRW jest określona w ustawie o finansach publicznych (art. 112aa)

i obowiązuje od 28 grudnia 2013 r. Jej podstawowym celem jest zapewnienie długookresowej stabilności finansów publicznych.

Przy ustalaniu zakresu SRW kierowano się dwiema przesłankami:

• zgodnością reguły z wymogami dyrektywy Rady 2011/85/UE z dnia 8 listopada 2011 w sprawie wymogów dla ram budżetowych państw członkowskich, która implikowała jak najpełniejsze objęcie sektora instytucji rządowych i samorządowych;
• operacyjnością reguły.

W efekcie SRW objęto prawie 98% wydatków sektora instytucji rządowych i samorządowych, z wyłączeniem wydatków w pełni finansowanych ze środków unijnych i EFTA oraz wydatków jednostek, które miały ograniczoną zdolność do generowania wysokich deficytów. Podmioty te z uwagi na stopień ich samodzielności finansowej w średnim i długim okresie powinny być zrównoważone, więc ich włączenie do grupy jednostek objętych kwotą wydatków nie wpłynęłoby w sposób istotny na poprawę skuteczności i efektywności działania reguły wydatkowej, a znacząco skomplikowałoby ją pod względem operacyjnym.

Od momentu wprowadzenia SRW w 2013 r. jej zakres ulegał zmianie:

1. W 2015 r. do zakresu jednostek objętych SRW włączono Bankowy Fundusz Gwarancyjny.
2. Automatycznie zostały włączone nowe fundusze utworzone, powierzone lub przekazane Bankowi Gospodarstwa Krajowego (BGK).
3. W związku z tworzeniem nowych jednostek, w zakresie których nie przewidziano mechanizmu automatycznego rozszerzania SRW (w szczególności Funduszu Solidarnościowego), zakres wydatków sektora instytucji rządowych i samorządowych objętych SRW uległ zmniejszeniu.

W związku z powyższym podjęto prace analityczne, aby rozszerzyć zakres SRW

o państwowe fundusze celowe (art. 9 pkt. 7 ufp). Takie rozwiązanie pozwala na objęcie zakresem SRW większej liczby jednostek sektora instytucji rządowych i samorządowych, przy jednoczesnym zachowaniu operacyjności reguły i, w efekcie, zwiększenie transparentności i efektywności zarządzania finansami publicznymi. Co istotne, takie rozwiązanie zapewnia, że w przyszłości nowo utworzone państwowe fundusze celowe będą automatyczne włączane do zakresu SRW.

W 2023 roku nastąpi najprawdopodobniej powrót do stosowania reguł fiskalnych w UE.

W związku z tym proponuje się dokonanie oceny skuteczności funkcjonowania stabilizującej reguły wydatkowej, ze szczególnym uwzględnieniem jej zakresu oraz stosowania klauzuli wyjścia, a następnie klauzuli powrotu, po kolejnych 5 latach jej funkcjonowania (przegląd lat 2019-2023).

Wnioski i rekomendacje z przeglądu zostaną opublikowane najpóźniej w I kwartale 2025 r.

i będą podstawą ewentualnych, dalszych dostosowań ram fiskalnych w Polsce.

• Przyspieszenie procesów robotyzacji i cyfryzacji i innowacji 

Termin realizacji: 1Q 2020 – 2Q 2022

Kamienie milowe:

1. Wejście w życie nowej ustawy wspierającej automatyzację/cyfryzację i innowacje
   w przedsiębiorstwach poprzez wprowadzenie ulg podatkowych w zakresie robotyzacji.

Status: zrealizowane

Aby przyśpieszyć proces transformacji cyfrowej, wprowadzono preferencję (ulgę podatkową) dla tych firm, które przeprowadzają proces cyfryzacji oraz transformacji cyfrowej poprzez inwestycje w robotyzację i cyfryzację.

Nowa ustawa wprowadza ulgę podatkową, dzięki której przedsiębiorca ma prawo do dodatkowego odliczenia części tzw. kosztów robotyzacji od podstawy opodatkowania na koniec roku podatkowego.

Ulga podatkowa jest dostępna dla wszystkich przedsiębiorców, bez względu na ich wielkość, branżę, czy miejsce prowadzenia działalności.

1. Przedłużanie kariery zawodowej i promowanie pracy po przekroczeniu ustawowego wieku emerytalnego

Termin realizacji: 1Q 2022 - 4Q 2022

Kamienie milowe:

1. Wejście w życie nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wdrażającej od 2023 r. obniżkę podatku dochodowego od osób fizycznych dla osób, które osiągnęły wiek emerytalny, ale kontynuują pracę.

Status:  zrealizowane

Głównym celem reformy jest zwiększenie zdolności i motywacji pracowników do pozostawania na rynku pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego. Przygotowanie

i wdrożenie systemu zachęty podatkowej do kontynuacji zatrudnienia lub podejmowania nowego zatrudnienia, mimo osiągnięcia wieku emerytalnego, jest jednym z celów szczegółowych reformy. Cel ten został zrealizowany z wyprzedzeniem.

Nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obniżyła od 2022 r. podatek dochodowy od osób fizycznych dla osób, które osiągnęły wiek emerytalny, ale chcą kontynuować pracę. Osoby, które mimo osiągnięcia wieku emerytalnego nie zdecydują się na przejście na emeryturę i pozostaną na szeroko rozumianym rynku pracy, są  zwolnione z podatku dochodowego do limitu przychodów w wysokości 85 528 zł.

Zwolnienie dotyczy przychodów otrzymanych przez podatnika, po ukończeniu 60. roku życia w przypadku kobiety i 65. roku życia w przypadku mężczyzny, tj. podatników, którzy osiągnęli powszechny wek emerytalny: ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy, z umów zlecenia zawartych z firmą, zasiłków macierzyńskich oraz z pozarolniczej działalności gospodarczej.

1. Zwiększenie skali zastosowań cyfrowych w sferze publicznej, gospodarce i społeczeństwie

Termin realizacji: 1Q 2020 - 2Q 2024

Kamienie milowe:

1. Zmiana ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (stosowanie faktur ustrukturyzowanych).

Termin realizacji: do II kwartału 2024 r.

Nowelizacja ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług wprowadziła do polskiego ustawodawstwa ustandaryzowany, elektroniczny wzór faktury oraz możliwość wystawiania i otrzymywania za pośrednictwem Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) faktur ustrukturyzowanych. W pierwszej fazie korzystanie z KSeF jest dobrowolne.

Oprócz wystawiania, otrzymywania oraz przechowywania faktur ustrukturyzowanych, KSeF będzie służyć do analizy i kontroli danych z tych faktur. Działania te umożliwią przeciwdziałanie nieprawidłowościom w obszarze podatków, nie tylko w zakresie VAT. Dzięki korzystaniu z KSeF podatnicy będą zwolnieni z obowiązku przechowywania i archiwizacji wystawionych w nim faktur. Ich przechowywanie zapewni administracja skarbowa.

Ponadto, dla podatników którzy wystawiają w całym okresie rozliczeniowym wyłącznie faktury ustrukturyzowane i spełniają m.in. warunek w zakresie zarejestrowania jako podatnik VAT czynny, ustawa wprowadzająca KSeF zakłada preferencję w postaci skróconego z 60. do 40. dni terminu na zwrot VAT.

17 czerwca 2022 r. Rada Unii Europejskiej zgodziła się, aby fakturowanie elektroniczne w Polsce było obowiązkowe od 1 stycznia 2024 r. Planowana jest zatem zmiana ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług w tym zakresie.

Po zakończeniu procesu legislacyjnego zostanie wdrożone powszechne fakturowanie elektroniczne w Polsce, aby dać przedsiębiorcom odpowiedni czas na dostosowanie się do nowych rozwiązań.

Inwestycje

W KPO będzie też realizowanych 54 inwestycji, wśród nich inwestycje Ministerstwa Finansów realizowane w ramach komponentu C2.1.1 „E-usługi publiczne, rozwiązania IT usprawniające funkcjonowanie administracji i sektorów gospodarki”.