Spotkanie Rady ECOFIN 20.12.2023. Porozumienie ws. nowych ram zarządzania gospodarczego w UE
20.12.2023
W dniu dzisiejszym Rada ECOFIN osiągnęła porozumienie w sprawie nowych ram zarządzania gospodarczego w Unii Europejskiej. W ostatnich godzinach toczyły się intensywne rozmowy z udziałem m.in. Polski, Hiszpanii, Niemiec i Francji i udało się osiągnąć dobry dla Polski kompromis. Wydatki na obronność będą po raz pierwszy w historii uwzględniane w procedurze nadmiernego deficytu (EDP).
Nowe ramy zarządzania gospodarczego w UE obejmują rozwiązania zaprojektowane w pakiecie trzech powiązanych ze sobą aktów prawnych (2 rozporządzenia i 1 dyrektywa). W centrum zreformowanych ram zarządzania gospodarczego znajdą się plany średniookresowe przygotowywane przez państwa członkowskie na minimum 4 kolejne lata, które zastąpią obecne programy stabilności lub konwergencji i krajowe programy reform oraz będą determinowały ścieżkę wydatków wiążącą dla 4-7 kolejnych ustaw budżetowych. Jednocześnie, coroczny nadzór finansów publicznych państw UE bazować będzie wyłącznie na ocenie przestrzegania wspomnianej ścieżki wydatków określanej na podstawie - pomocniczej w dotychczasowych ramach nadzoru - analizy stabilności zadłużenia (Debt Sustainability Analysis, DSA).
W toku negocjacji zabezpieczone zostały interesy Polski tj. szczególne traktowanie inwestycji obronnych w ramach procedury nadmiernego deficytu (EDP), a także uwzględniane w pakiecie inwestycji pozwalających wydłużyć ścieżkę korekty EDP z 4 do 7 lat. Jest to nas ogromny sukces, biorąc pod uwagę fakt, że jest to nowy element reguł UE, który został wprowadzony w efekcie dyskusji zainicjowanej przez Polskę.
W efekcie podnoszonych przez Polskę zastrzeżeń zagwarantowano różnicowanie w ramach nowych ram zarządzania gospodarczego wymaganych wysiłków państw członkowskich w celu poprawy finansów publicznych w zależności od poziomu zadłużenia (podział na państwa powyżej i poniżej 60% PKB w odniesieniu do długu).
Jednocześnie, w odniesieniu do analizy stabilności długu w średnim okresie (DSA) jako istotnego elementu nowych ram, w reakcji na stanowcze stanowisko Polski wsparte uwagami innych państw członkowskich przewidziane zostało powołanie grupy roboczej do wypracowania wspólnej metodologii DSA przez państwa członkowskie z udziałem Komisji Europejskiej.
Przywrócona została również równowaga między nadzorem wielostronnym na forum UE i dwustronnym dialogiem technicznym między państwem członkowskim a Komisją. Polska zawsze podkreślała konieczność zachowania wielostronności procesu przy istotnym zwiększeniu roli Rady Ecofin.
Nowe ramy przyczynią się również do wzmocnienia stabilności finansów publicznych w Polsce w kontekście wymogu powołania do końca 2025r. niezależnej rady fiskalnej odpowiedzialnej przede wszystkim za przygotowanie, opiniowanie lub zatwierdzanie prognoz makroekonomicznych i analizowanie przestrzegania krajowych reguł fiskalnych.