Szacunkowe wykonanie budżetu państwa w okresie styczeń – kwiecień 2024 r. w stosunku do ustawy budżetowej na 2024 r. wyniosło:

• dochody 214,1 mld zł, tj. 31,4 %
• wydatki 254,0 mld zł, tj. 29,3 %
• deficyt 39,9 mld zł, tj. 21,7 %

Dochody budżetu państwa w okresie styczeń – kwiecień 2024 r.

W okresie styczeń – kwiecień 2024 r. dochody budżetu państwa wyniosły ok. 214,1 mld zł i były wyższe o ok. 40,5 mld zł (tj. 23,3%) w porównaniu z tym samym okresem roku ubiegłego (173,7 mld zł, tj. 28,9% planu).

Dochody podatkowe budżetu państwa wyniosły 193,7 mld zł i były wyższe w stosunku do wykonania w okresie styczeń – kwiecień 2023 r. o ok. 41,9 mld zł (tj. 27,6%), w tym:

• dochody z podatku VAT wyniosły 99,9 mld zł i były wyższe o ok. 15,5 mld zł ( 18,4%) w stosunku do wykonania w okresie styczeń – kwiecień 2023 r.,
• dochody z podatku akcyzowego wyniosły 27,4 mld zł i były wyższe o ok. 2,4 mld zł (tj. 9,6%) w stosunku do wykonania w okresie styczeń – kwiecień 2023 r.,
• dochody z podatku PIT wyniosły 25,0 mld zł i były wyższe o ok. 8,9 mld zł (tj. 54,8%) w stosunku do wykonania w okresie styczeń – kwiecień 2023 r.,
• dochody z podatku CIT wyniosły 35,1 mld zł i były wyższe o ok. 14,9 mld zł (tj. 74,2%) w stosunku do wykonania w okresie styczeń – kwiecień 2023 r.

W okresie styczeń – kwiecień 2024 r. wykonanie dochodów niepodatkowych wyniosło 20,4 mld zł i było niższe o ok. 1,3 mld zł (tj. 5,8%) w stosunku do wykonania w okresie styczeń – kwiecień 2023 r.

Dochody budżetu państwa z VAT w kwietniu 2024 r. były niższe niż uzyskane z tego źródła w kwietniu 2023 r. o ok. 2,3%. Na ten spadek złożyło się kilka czynników. Przede wszystkim w kwietniu 2024 r. wystąpiły niekorzystne efekty bazy statystycznej: w kwietniu 2023 r. odnotowano wysokie wpływy z VAT o charakterze jednorazowym w wysokości ok. 3 mld zł, zaś w kwietniu br. już ich nie było. Po uwzględnieniu powyższego dostosowania wzrost dochodów z VAT w kwietniu 2024 r. wyniósłby ok. 11% względem kwietnia 2023. Uwidoczniły się również efekty wyjątkowo wysokiego spadku produkcji przemysłowej w marcu 2024 r., która spadła w ujęciu nominalnym w porównaniu do marca 2023 r. o 14,6% (dane GUS). Wielkość produkcji przemysłowej warunkuje sytuację podatników i wpływa w krótkim okresie na wysokość dochodów zarówno z VAT, jak i z CIT. Wpływy z VAT z uwagi na wiodącą rolę tego podatku w dochodach budżetu państwa, podlegają szczególnej uwadze Ministerstwa Finansów i będą nadal szczegółowo analizowane.

W przypadku wykonania dochodów z CIT należy także pamiętać, że dane za kwiecień są nieporównywalne z poprzednim rokiem. W bieżącym roku termin rozliczenia rocznego za 2023 r. przypadał na 2 kwietnia, przez co tegoroczne wykonanie dochodów za okres styczeń-kwiecień uwzględnia rozliczenie roczne, którego termin w poprzednim roku przypadał na koniec czerwca.

Na wyższe niż przed rokiem wykonanie dochodów budżetu państwa z PIT wpłynęły w znacznym stopniu niższe zwroty podatku na skali podatkowej w związku z rozliczeniem rocznym. Wynikają one z faktu, że zeszłoroczne zwroty były wyjątkowo wysokie w wyniku wprowadzenia w połowie 2022 r. reformy „Niskie Podatki”. W związku z tym zwroty na rozliczeniu rocznym w 2023 r. uwzględniały efekt odprowadzania wyższych zaliczek przez pierwszą połowę 2022 r. niż względem całego roku. Dodatkowo, w tym roku ostateczny termin rozliczenia rocznego podatku przypadł na 30 kwietnia, a nie jak przed rokiem na 2 maja – przez co dopłaty podatku wynikające z rozliczenia rocznego, które zawsze koncentrują się wokół ustawowego terminu złożenia deklaracji PIT, były w kwietniu znacznie wyższe w porównaniu do sytuacji rok temu.

Wydatki budżetu państwa w okresie styczeń – kwiecień 2024 r.

Wykonanie wydatków budżetu państwa w okresie styczeń – kwiecień 2024 r. wyniosło ok. 254,0 mld zł tj. 29,3% planu, jednocześnie było wyższe o ok. 70,3 mld zł (tj. o 38,3%) w stosunku do tego samego okresu roku 2023 r. (183,7 mld zł, tj. 26,5% planu).

W okresie styczeń – kwiecień 2024 r. najwyższe wydatki odnotowano w następujących częściach budżetu państwa:

• Zakład Ubezpieczeń Społecznych – w wysokości 56,0 mld zł tj. 31,0% planu,
• Subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego – w wysokości 49,9 mld zł tj. 42,3% planu,
• Obrona Narodowa – w wysokości 27,3 mld zł tj. 23,3% planu,
• Budżety Wojewodów - w wysokości 18,3 mld zł tj. 38,9% planu,
• Sprawy wewnętrzne – w wysokości 15,1 mld zł tj. 34,9% planu,
• Obsługa długu Skarbu Państwa – w wysokości 13,8 mld zł tj. 20,8 % planu.
• Środki własne UE- w wysokości 11,3 mld zł tj. 32,8% planu.
• Szkolnictwo wyższe i nauka – w wysokości 10,3 mld zł tj. 32,8% planu,

Porównując wykonanie wydatków w okresie styczeń – kwiecień 2024 z okresem styczeń – kwiecień 2023 wyższe wykonanie odnotowano w części 73 - Zakład Ubezpieczeń Społecznych (więcej o ok. 27,4 mld zł) co związane było z realizacją programu „Rodzina 800+” – od 1 stycznia 2024, wysokość świadczenia wychowawczego wzrosła z 500 zł do 800 zł. Natomiast w zakresie dotacji przekazanej do FUS na wypłatę świadczeń gwarantowanych przez państwo wykonanie wyniosło 13,6 mld zł i było wyższe od wykonania po czterech miesiącach 2023 o 3,0 mld zł tj. o ok. 27,8%. Ponadto, w kwietniu zostało wypłacone bezpośrednio z budżetu ZUS, dodatkowe roczne świadczenie pieniężne tzw. trzynasta emerytura, która w ubiegłym roku finansowana była z Funduszu Solidarnościowego.

Ponadto w ramach części 82 – Subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego wykonanie było wyższe o 13,8 mld zł ze wzrostem wydatków w części oświatowej subwencji ogólnej w wyniku podwyżki płac dla nauczycieli o 30% i dokonaniem rozliczenia środków należnych i już przekazanych. Ponadto w 2024 r. po raz pierwszy przekazano również środki na część rozwojową subwencji ogólnej dla JST.

W części 84 – Środki własne UE w okresie styczeń – kwiecień 2024 r. przekazano do budżetu UE więcej o 2,6 mld zł, (r/r). Było to spowodowane przede wszystkim rozliczeniem w marcu br. niedopłaty do budżetu UE z tytułu dostosowań VAT i DNB za lata poprzednie w kwocie 2 mld zł poprzez zwiększenie raty składki za ten miesiąc.

W części 85 – Budżety wojewodów wykonanie było wyższe o ok. 4,1 mld zł, głównie w zakresie świadczeń rodzinnych, świadczeń z funduszu alimentacyjnego, zasiłków stałych oraz środków przekazanych dla komend powiatowych Państwowej Straży Pożarnej, Inspekcji Sanitarnej a także środków na staże i specjalizacje medyczne.

Natomiast, w części 79 – Obsługa długu Skarbu Państwa przekazano więcej środków na wydatki o 1,0 mld zł, co wynika ze wzrostu poziomu obsługiwanego zadłużenia oraz bieżącego rozkładu jego obsługi.

Więcej informacji nt. wykonania budżetu państwa.