Zasady zawierania i wykonywania umów tzw. powszechnych ubezpieczeń obowiązkowych: ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej rolników z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego i  ubezpieczenia budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych określa Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

Ponadto ustawa określa sposób kontroli spełnienia obowiązku zawarcia powyższych umów ubezpieczeń oraz konsekwencje niespełnienia tego obowiązku, a także podstawowe zasady, jakim powinny odpowiadać inne wymienione umowy ubezpieczeń obowiązkowych oraz zadania i zasady działania Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego i Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

Obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego – głównie ubezpieczenia OC – wynika również z przepisów innych ustaw, tzw. "zawodowych", regulujących kwestie wykonywania określonego zawodu bądź świadczenia określonego rodzaju usług. Obowiązek ubezpieczenia jest nałożony m.in. na doradców podatkowych, adwokatów, radców prawnych, podmioty medyczne, rzeczoznawców majątkowych, komorników.