Unijny instrument wsparcia dla Ukrainy
23.05.2023
- Rada Ministrów wyraziła zgodę na podpisanie umowy między Komisją Europejską a Polską o regulowaniu odsetek za rząd Ukrainy, zgodnie z unijnym rozporządzeniem, które ustanawia pożyczkowy instrument wsparcia dla Ukrainy na rok 2023 oraz upoważniła Ministra Finansów do dokonania tej czynności.
- Umowa wynika z przyjęcia przez Radę Unii Europejskiej i Parlament Europejski rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2463 z 14 grudnia 2022 r., ustanawiającego instrument wsparcia dla Ukrainy na 2023 r. (pomoc makrofinansowa+).
Celem unijnego wsparcia dla Ukrainy jest w szczególności zapewnienie wysoce preferencyjnej, krótkoterminowej pomocy finansowej UE dla ukraińskiego budżetu. Rozporządzenie UE umożliwia wsparcie Ukrainy w formie pożyczek w kwocie nie większej niż 18 mld EUR na okres od 1 stycznia 2023 r. do 31 grudnia 2023 r. z możliwością wypłaty do 31 marca 2024 r. Spłata kapitału ma trwać maksymalnie 35 lat, a jej początek jest odroczony o 10 lat – do 2033 r.
W pierwszym kwartale 2023 r. Komisja Europejska wypłaciła Ukrainie dwie transze pomocy w wysokości 4,5 mld EUR (3 mld EUR wypłacono w styczniu br., 1,5 mld EUR w marcu br.). Kolejne transze mają być wypłacane kwartalnie w wysokości 4,5 mld EUR każda. Ostatnia wypłata ma być dokonana pod koniec 2023 r., z ewentualną możliwością przesunięcia jej na pierwszy kwartał 2024 r.
Zgodnie z rozporządzeniem, Ukraina może każdego roku, w okresie od 1 stycznia 2023 r. do 31 grudnia 2027 r., wystąpić do UE z wnioskiem o dotację na spłatę odsetek, a wówczas państwa członkowskie UE mają obowiązek wnieść wkład na pokrycie tych kosztów. Rząd Ukrainy wystąpił do KE o finansowanie przez państwa członkowskie UE spłaty odsetek w roku 2024.
W tym celu państwa członkowskie UE wyraziły gotowość zawarcia z KE umów zgodnie z mającymi zastosowanie procedurami krajowymi i pod warunkiem ich zakończenia. Wkłady państw UE na spłatę odsetek będą miały charakter unijnych zewnętrznych dochodów, przeznaczonych na określony cel. Będą wpłacane w przypadku, gdy wymagane kwoty na spłatę odsetek nie będą mogły być w całości lub w części udostępnione w ramach budżetu UE.
Wkład Polski w okresie 2024-2027 nie może przekroczyć kwoty 115 241 658 EUR (określony w umowie maksymalny wkład). Finalna wysokość będzie zależna także od wysokości środków, jakie na ten cel zostaną zabezpieczone w budżecie UE, co będzie wiadome po zakończeniu unijnych rocznych procedur budżetowych dla lat 2024, 2025, 2026 i 2027. Wkład roczny wyniesie po 28,81 mln EUR.
Wpłaty będą przekazywane kwartalnie na wskazany rachunek bankowy, w oparciu o faktury wystawiane przez KE. Środki na wpłaty będą pochodzić z części 19 budżetu państwa.