Ordery i odznaczenia nadawane przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej są najwyższym wyróżnieniem zasług dla ojczyzny i ich wręczanie powinno mieć charakter uroczysty.

Odznaki orderów i odznaczeń wręcza Prezydent RP. W imieniu Prezydenta odznaki orderów i odznaczeń mogą wręczać osoby uprawnione do występowania z wnioskami o nadanie orderów i odznaczeń oraz ich zastępcy. W obszarze nauki i szkolnictwa wyższego jest to więc Minister Nauki oraz jego zastępca.

Jeśli odznaka orderów i odznaczeń ma być wręczona przez inny podmiot, np. wojewodę, który w danym przypadku nie był wnioskodawcą, musi on uzyskać upoważnienie Prezydenta RP, wydane na podstawie art. 33 ust. 3 ustawy o orderach i odznaczeniach. Upoważnienie jest wydawane za pośrednictwem Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego składa się wnioski o nadanie następujących orderów i odznaczeń państwowych:

• Orderu Orła Białego – najwyższego orderu Rzeczypospolitej Polskiej, który nadawany jest za znamienite zasługi zarówno cywilne jak i wojskowe, położone w czasie pokoju lub wojny, dla chwały i pożytku Rzeczypospolitej Polskiej;
• Orderu Odrodzenia Polski - jest to nagroda za wybitne zasługi położone w służbie Państwu i społeczeństwu, tj.: wybitne osiągnięcia w podejmowanej z pożytkiem dla kraju działalności państwowej i publicznej, szczególne zasługi dla umacniania suwerenności i obronności kraju, szczególne zasługi dla rozwoju gospodarki narodowej, służby publicznej oraz wybitną twórczość naukową, literacką i artystyczną i wybitne zasługi dla rozwoju współpracy Rzeczypospolitej Polskiej z innymi państwami i narodami;
• Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej – jest to nagroda za wybitne zasługi położone dla współpracy między narodami. Order jest nadawany cudzoziemcom i zamieszkałym za granicą obywatelom polskim, którzy swoją działalnością wnieśli wybitny wkład we współpracę międzynarodową oraz współpracę łączącą Rzeczpospolitą Polską z innymi państwami i narodami;
• Krzyża Zasługi - jest to nagroda dla osób, które położyły zasługi dla Państwa lub obywateli spełniając czyny przekraczające zakres ich zwykłych obowiązków, poprzez ofiarną działalność publiczną, ofiarne niesienie pomocy oraz działalność charytatywną;
• Medalu Za Długoletnią Służbę - jest to nagroda za wzorowe, wyjątkowo sumienne wykonywanie obowiązków wynikających z pracy zawodowej w służbie Państwa.

Proponowany termin składania wniosków: do 31 marca danego roku kalendarzowego.

Odbiór odznaczeń państwowych (za okazaniem upoważnienia): Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, ul. Hoża 20, Biuro Ministra, pokój nr 210.

• Pismo przewodnie z podaniem załączników, podpisane przez kierownika jednostki organizacyjnej sporządzającej wniosek
• Kopia protokołu z posiedzenia uczelnianej komisji do spraw orderów i odznaczeń lub wyciąg z protokołu z posiedzenia senatu
• Wniosek o nadanie orderu lub odznaczenia sporządzony na formularzu
• Formularz „Zapytania o udzielenie informacji o osobie” wypełniony w punktach od 1 do 10 i 12.1.
• Nośnik elektroniczny (płyta CD lub pendrive) z: Wykazami zawierającymi zestawienie nazwisk osób proponowanych do odznaczeń (word oraz excel); z Notatką/ami do wniosków (jeśli są) o nadanie Orderów Odrodzenia Polski

We wniosku:

- w uzasadnieniu (pozycji nr 18 formularza) o nadanie orderu lub Krzyża Zasługi należy przedstawić szczegółowe zasługi kandydata, po otrzymaniu ostatniego orderu lub odznaczenia, z podaniem roku i rodzaju konkretnej zasługi (nie należy dołączać do wniosku dodatkowych kartek z uzupełnieniem)

Zwracamy również uwagę na fakt, że Kapituła Orderów oraz Kancelaria Prezydenta RP oczekują jasnego wskazania we wniosku, zgodnie z przepisami ustawy z dnia16 października 1992 r. o orderach i odznaczeniach (Dz. U. z 2020 r. poz. 138) w przypadku:

1. Orderu Odrodzenia Polski – wybitnych zasług położonych w służbie Państwu i społeczeństwu, tj.: wybitnych osiągnięć w podejmowanej z pożytkiem dla kraju działalności państwowej i publicznej, szczególnych zasług dla umacniania suwerenności i obronności kraju, szczególnych zasług dla rozwoju gospodarki narodowej, służby publicznej oraz wybitnej twórczości naukowej, literackiej i artystycznej i wybitnych zasług dla rozwoju współpracy Rzeczypospolitej Polskiej z innymi państwami i narodami.

   Uzasadnienia wniosków o nadanie Orderu Odrodzenia Polski powinny zawierać następujące informacje:

   Osiągnięcia i zasługi w pracy naukowo-badawczej (maks. 5 najważniejszych spośród poniższych):

   • prowadzenie lub udział w badaniach (badania podstawowe, badania stosowane, badania przemysłowe oraz prace rozwojowe) o charakterze społeczno-ekonomicznym, prowadzonych w kierunku ich wdrożenia i zastosowania
   • w dziedzinach sztuk: autorstwo lub prawykonanie dużej formy muzycznej, fonograficznej lub audiowizualnej, autorstwo dzieła plastycznego zrealizowanego w przestrzeni publicznej, dzieła konserwatorskiego itp.
   • działalność ekspercka, np. w charakterze autora lub współautora ekspertyz i koncepcji rozwiązań lub jako konsultant
   • liczba patentów i wdrożeń oraz współpraca z przemysłem
   • pionierskie osiągnięcia technologiczne (oryginalne opracowanie, nowa wiedza), mające duże znaczenie, np. stosowane są na dużą skalę w przemyśle
   • mobilność (np. praca naukowo-badawcza za granicą, odbycie stażu w znaczącym ośrodku zagranicznym lub pod opieką wybitnego mentora)
   • inicjatywy związane z przedsiębiorczością, edukacją, popularyzacją nauki
   • współpraca z innymi ośrodkami uniwersyteckimi w kraju i za granicą
   • współpraca z innymi naukowcami ze ścisłej czołówki światowej i skuteczna realizacja tej współpracy wyrażająca się we wspólnych publikacjach
   • aktywność w zakresie organizacji nauki (organizacja lub współorganizacja konferencji krajowych i międzynarodowych)
   • uczestnictwo w gremiach doradczych (administracji rządowej, jednostek samorządu terytorialnego, instytucji lub organizacji międzynarodowych)
   • zaproszenia do wygłaszania odczytów na prestiżowych międzynarodowych konferencjach i w ramach serii wykładów (w przypadku odczytów konferencyjnych, wykłady wyróżnione w programie konferencji jako otwierające albo zamykające konferencję).

   Osiągnięcia i zasługi w pracy dydaktycznej (maks. 5 najważniejszych spośród poniższych):

   • kształcenie i rozwijanie kadry na wszystkich etapach kariery naukowej; liczba wypromowanych osób, które uzyskały stopień lub tytuł naukowy lub zawodowy
   • tworzenie szkół naukowych, promotorstwo doktorantów nagrodzonych w konkursach ogólnokrajowych i międzynarodowych, wpływ na poziom ich samodzielności i rozwoju naukowego
   • tworzenie nowych kierunków kształcenia (nowatorstwo, interdyscyplinarność).

   Osiągnięcia i zasługi w działalności publikacyjnej (maks. 5 najważniejszych spośród poniższych):

   • liczba wydanych monografii, książek i podręczników akademickich oraz publikacji
   • w prestiżowych wydawnictwach oraz redakcji lub współredakcji monografii zbiorowych, słowników lub encyklopedii (wskazanie tytułów i roku wydania najbardziej znaczących pozycji)
   • liczba publikacji, które mają wysoką liczbę cytowań (ze szczególnym uwzględnieniem kluczowego wkładu własnego), wskazanie wartości współczynnika Hirscha
   • liczba artykułów opublikowanych w renomowanych periodykach (wskazanie wybranych i roku publikacji)
   • liczba publikacji wydanych w renomowanych wydawnictwach konferencyjnych
   • członkostwo w radach redakcyjnych krajowych i zagranicznych czasopism naukowych.

   Osiągnięcia i zasługi w pracy organizacyjnej i społecznej (maks. 5 najważniejszych spośród poniższych):

   • pełnione funkcje
   • działania organizacyjne na rzecz uczelni
   • organizowanie lub współorganizowanie konferencji, sympozjów, szkoleń w kraju i za granicą
   • pozyskiwanie środków na realizację projektów badawczych ze źródeł krajowych i międzynarodowych
   • udział w promowaniu nauki polskiej w kraju i za granicą
   • zaangażowanie i skuteczne sprawowanie funkcji członka, przedstawiciela lub eksperta w organizacjach naukowych i pozarządowych
   • działania na rzecz społeczności uczelnianej, regionalnej i ponadregionalnej
   • inna działalność publiczna.

   Nagrody i wyróżnienia (maks. 5 najważniejszych):

   • nazwa nagrody lub wyróżnienia, za co nadana i rok otrzymania.

   Opisane w uzasadnieniu zasługi powinny być umiejscowione w czasie.

   Jeżeli Order Odrodzenia Polski został wcześniej nadany, opis powinien dotyczyć okresu po jego otrzymaniu.

2. Krzyża Zasługi – położonych zasług dla Państwa lub obywateli spełniając czyny przekraczające zakres zwykłych obowiązków, poprzez ofiarną działalność publiczną, ofiarne niesienie pomocy oraz działalność charytatywną.

   Uzasadnienia wniosków o nadanie Krzyża Zasługi powinny zawierać następujące informacje:

   Osiągnięcia i zasługi w pracy naukowo-badawczej (maks. 5 najważniejszych spośród poniższych):

   • prowadzenie lub udział w badaniach (badania podstawowe, badania stosowane, badania przemysłowe oraz prace rozwojowe) – wymienić dziedzinę, zakres, znaczenie i oryginalność dorobku
   • działalność ekspercka, np. w charakterze autora lub współautora ekspertyz i koncepcji rozwiązań lub jako konsultant
   • liczba patentów i wdrożeń oraz współpraca z przemysłem
   • inicjatywy związane z przedsiębiorczością, edukacją, popularyzacją nauki
   • współpraca z innymi ośrodkami uniwersyteckimi w kraju i za granicą
   • aktywność w zakresie organizacji nauki (organizacja lub współorganizacja konferencji krajowych i międzynarodowych)
   • uczestnictwo w gremiach doradczych (administracji rządowej, jednostek samorządu terytorialnego, instytucji lub organizacji międzynarodowych)
   • zaproszenia do wygłaszania odczytów na krajowych i międzynarodowych konferencjach i w ramach serii wykładów.

   Osiągnięcia i zasługi w pracy dydaktycznej (maks. 5 najważniejszych spośród poniższych):

   • kształcenie i rozwijanie kadry na wszystkich etapach kariery naukowej; liczba wypromowanych osób, które uzyskały stopień lub tytuł naukowy lub zawodowy
   • tworzenie lub współtworzenie nowych kierunków kształcenia.

   Osiągnięcia i zasługi w działalności publikacyjnej (maks. 5 najważniejszych spośród poniższych):

   • liczba wydanych monografii, książek i podręczników akademickich oraz publikacji w wydawnictwach oraz redakcji lub współredakcji monografii zbiorowych, słowników lub encyklopedii (wskazanie tytułów i roku wydania znaczących pozycji)
   • liczba publikacji, które mają wysoką liczbę cytowań (ze szczególnym uwzględnieniem kluczowego wkładu własnego), wskazanie wartości współczynnika Hirscha
   • liczba artykułów opublikowanych w periodykach (wskazanie wybranych i rok publikacji)
   • liczba publikacji wydanych w wydawnictwach konferencyjnych
   • członkostwo w radach redakcyjnych krajowych i zagranicznych czasopism naukowych.

   Osiągnięcia i zasługi w pracy organizacyjnej, społecznej i charytatywnej (maks. 5 najważniejszych spośród poniższych):

   • pełnione funkcje
   • działania organizacyjne na rzecz uczelni
   • organizowanie lub współorganizowanie konferencji, sympozjów, szkoleń w kraju i za granicą
   • udział w promowaniu nauki polskiej w kraju i za granicą
   • skuteczne sprawowanie funkcji członka, przedstawiciela lub eksperta w organizacjach naukowych i pozarządowych
   • działania na rzecz społeczności uczelnianej, regionalnej i ponadregionalnej (np. organizowanie i udział w Festiwalach Nauki, wykłady na Uniwersytecie Trzeciego Wieku), współpraca z organizacjami charytatywnymi (organizowanie i udział w akcjach charytatywnych samorządowych i regionalnych), wolontariat, współpraca z fundacjami, współpraca ze szkołami w zakresie popularyzacji nauki (lekcje, wykłady) itp.

   Nagrody i wyróżnienia (maks. 5 najważniejszych):

   • nazwa nagrody lub wyróżnienia, za co nadana i rok otrzymania.

   Opisane w uzasadnieniu zasługi powinny być umiejscowione w czasie.

   Jeżeli Krzyż Zasługi został wcześniej nadany, opis powinien dotyczyć okresu po jego otrzymaniu. Od otrzymania ostatniego Krzyża Zasługi powinno upłynąć co najmniej 3 lata.

Zgodnie z rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 stycznia 2014 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowego trybu postępowania w sprawach o nadanie orderów i odznaczeń oraz wzorów odpowiednich dokumentów (Dz. U. z dnia 13.01.2014, poz. 64):

1. wniosek o nadanie Medalu za Długoletnią Służbę wyższego stopnia przedstawia się nie wcześniej niż po upływie 10 lat od ostatniego nadania,
2. wniosek o nadanie Medalu za Długoletnią Służbę osobie, która w danym roku nabywa prawo do emerytury, przedstawia się najpóźniej w dniu rozwiązania stosunku pracy z tą osobą,
3. nowy wzór wniosku o nadanie Medalu za Długoletnią Służbę (załącznik nr 2 do rozporządzenia: Wzór wniosku o nadanie Medalu za Długoletnią Służbę).