Delegacja PAA na spotkaniu przeglądowym w Wiedniu
20.03.2025
Po raz ósmy odbyło się spotkanie państw-sygnatariuszy Wspólnej Konwencji Bezpieczeństwa w Postępowaniu z Wypalonym Paliwem Jądrowym i Bezpieczeństwa w Postępowaniu z Odpadami Promieniotwórczymi. Polskiej delegacji przewodniczył Prezes PAA Andrzej Głowacki.
Spotkanie odbywa się pod auspicjami Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej. Celem Konwencji, która obowiązuje od 2001 r. i której sygnatariuszem jest również Polska, jest osiągnięcie i utrzymanie wysokiego poziomu bezpieczeństwa w postępowaniu z wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi na całym świecie. Umawiające się strony dostarczają krajowe raporty z realizacji zobowiązań Konwencji, które są oceniane podczas wspólnych spotkań przeglądowych.
Podczas ósmego spotkania Konwencji, które odbywa się w Wiedniu od 17 do 28 marca, Polskę reprezentowali eksperci Państwowej Agencji Atomistyki, Ministerstwa Przemysłu, Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych oraz Chargè d´Affaires ze Stałego Przedstawicielstwa Rzeczypospolitej Polskiej przy Biurze Narodów Zjednoczonych i organizacjach międzynarodowych w Wiedniu.
W imieniu Polski prezentację przedstawił Prezes PAA, Andrzej Głowacki i przedstawiciel Ministerstwa Przemysłu. Dyskusja, jaka się po niej wywiązała dotyczyła m.in. planów budowy powierzchniowego i głębokiego składowiska odpadów promieniotwórczych, przygotowania reagowania na zdarzenia radiacyjne uwzględniające działania militarne, nowych strumieni oraz oczekiwanych objętości odpadów promieniotwórczych z planowanych elektrowni oraz ich uwzględnienia w projekcie składowiska powierzchniowego. W trakcie dyskusji pozytywnie oceniono (areas of good performance) następujące działania Polski:
- Zapewnianie społeczeństwu przez PAA kompleksowych informacji o bezpieczeństwie jądrowym i ochronie radiologicznej - w tym stałe informowanie o sytuacji w obiektach jądrowych na Ukrainie i sytuacji radiacyjnej na terytorium Polski,
- Udział PAA we wspólnych inicjatywach z innymi organami dozoru jądrowego w celu identyfikacji i pracy nad rozwiązaniem problemów związanych z licencjonowaniem nowych typów reaktorów oraz prowadzenie dialogu z inwestorami planującymi budowę obiektu jądrowego, w zakresie odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego.
- Wprowadzenie do ustawy Prawo atomowe przepisu o dotacjach celowych na sfinansowanie kosztów przygotowania budowy nowych składowisk odpadów promieniotwórczych. Dotacji udziela minister właściwy do spraw gospodarki surowcami energetycznymi na wniosek dyrektora Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych.
W trakcie pierwszego tygodnia spotkania eksperci wskazywali również najważniejsze wspólne wyzwania stojące przed wieloma krajami w zakresie postępowania z wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi, tzw. „overarching issues”. To m.in. zarządzanie wiedzą, konieczność wzmocnienia kadrowego, potrzeba wczesnego zaangażowania społeczeństwa w procesy decyzyjne. Decyzja co do wyboru „overarching issues”, do których państwa będą musiały się odnieść w trakcie następnego spotkania przeglądowego zostanie podjęta w drugim tygodniu spotkania.
Spośród 180 państw członkowskich MAEA, 90 to sygnatariusze Wspólnej Konwencji Bezpieczeństwa w Postępowaniu z Wypalonym Paliwem Jądrowym i Bezpieczeństwa w Postępowaniu z Odpadami Promieniotwórczymi. Spotkania przeglądowe odbywają się co trzy lata. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są na stronie Konwencji.
