Europejskie ramy prawne
Przystępując do Unii Europejskiej Polska stała się jednocześnie członkiem Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej i przyjęła na siebie zobowiązania wynikające z członkostwa w tej Wspólnocie. Podstawą prawną funkcjonowania EURATOM jest Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, podpisany w Rzymie dnia 25 marca 1957 r. (wersja skonsolidowana Dz. Urz. UE z 2016 r. C 203 s.1, późn. zm.)
Do najistotniejszych dyrektyw związanych z bezpieczeństwem jądrowym i ochroną radiologiczną należą:
- Dyrektywa ustanawiająca podstawowe normy bezpieczeństwa - w dyrektywie tej dokonuje się rozróżnienia na narażenie medyczne (w celach diagnostycznych lub terapeutycznych) oraz narażenie niemedyczne (obrazowanie w celach niemedycznych, narażenie niezwiązane z odniesieniem korzyści zdrowotnych). Dyrektywa zastępuje Zalecenia Komisji nr 90/143 w sprawie ochrony ludności przed narażeniem od radonu wewnątrz pomieszczeń oraz pięć obowiązujących dyrektyw:Dyrektywę Rady 96/29, 97/43, 89/618, 90/641 oraz 2003/122. Zapisy tej Dyrektywy wprowadzają podział narażenia zgodny z zaleceniami ICRP na sytuacje narażenia planowanego istniejącego oraz wyjątkowego - Dyrektywa w pełni implementowana do prawa polskiego.
- Dyrektywa bezpieczeństwa jądrowego zobowiązuje ona państwa członkowskie UE do przyjęcia podstawowych zasad bezpieczeństwa jądrowego uznanych przez społeczność międzynarodową. Celem Dyrektywy jest utrzymanie i zachęcanie do poprawiania stanu bezpieczeństwa jądrowego w państwach członkowskich, które zobowiązane są do skonstruowania krajowych przepisów w sposób zapewniający najwyższy poziom ochrony społeczeństwa i pracowników przed promieniowaniem jonizującym z obiektów jądrowych. Dyrektywa wprowadza również obowiązek okresowej samooceny krajowych ram bezpieczeństwa w państwach członkowskich oraz regularne spotkania przeglądowe w UE. Dyrektywa została znowelizowana na mocy Dyrektywy Rady 2014/87/EURATOM z dnia 8 lipca 2014 r. zmieniającej dyrektywę 2009/71/Euratom ustanawiającą wspólnotowe ramy bezpieczeństwa jądrowego obiektów jądrowych - Dyrektywa w pełni implementowana do prawa polskiego.
- Dyrektywa gospodarowania wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi, której celem jest zapewnienie wysokiego poziomu bezpieczeństwa i ograniczenie obciążenia przyszłych pokoleń. Ponadto Dyrektywa zapewnia przejrzystość procesów związanych z gospodarowaniem wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi. Dyrektywa potwierdza odpowiedzialność Państw Członkowskich za gospodarowanie wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi, w tym za ustanowienie i utrzymanie krajowych programów i ram prawnych, oraz za zapewnienie właściwych sił i środków w tym celu. Odpowiedzialność za bezpieczeństwo gospodarki wypalonym paliwem i odpadami promieniotwórczymi spoczywa na jednostkach posiadających zezwolenie na eksploatację składowisk – Dyrektywa w pełni implementowana do prawa polskiego.
Rozporządzenia Rady
- ustanawiające Instrument Współpracy w dziedzinie Bezpieczeństwa Jądrowego [pdf]
- w sprawie warunków regulujących przywóz produktów rolnych pochodzących z krajów trzecich w następstwie wypadku w elektrowni jądrowej w Czarnobylu [pdf]
- w sprawie przesyłania substancji radioaktywnych między Państwami Członkowskimi [pdf]
- w sprawie warunków regulujących przywóz produktów rolnych pochodzących z państw trzecich w następstwie wypadku w elektrowni jądrowej w Czarnobylu [pdf]
- w sprawie specjalnych warunków wywozu środków spożywczych oraz pasz po wypadku jądrowym lub w każdym innym przypadku zdarzenia radiacyjnego [pdf]
- określające maksymalne dozwolone poziomy skażenia promieniotwórczego żywności i pasz po awarii jądrowej lub w innym przypadku zdarzenia radiacyjnego oraz uchylające rozporządzenie (Euratom) nr 3954/87 oraz rozporządzenia Komisji (Euratom) nr 944/89 i (Euratom) nr 770/90 [pdf]
- zmieniające rozporządzenie (Euratom) nr 3954/87 ustanawiające maksymalne dozwolone poziomy skażenia radioaktywnego środków spożywczych oraz pasz po wypadku jądrowym lub w każdym innym przypadku pogotowia radiologicznego [pdf]
Dyrektywy Rady
- zmieniająca dyrektywę 2009/71/Euratom ustanawiającą wspólnotowe ramy bezpieczeństwa jądrowego obiektów jądrowych [pdf]
- ustanawiająca podstawowe normy bezpieczeństwa w celu ochrony przed zagrożeniami wynikającymi z narażenia na działanie promieniowania jonizującego oraz uchylająca dyrektywy 89/618/Euratom, 90/641/Euratom, 96/29/Euratom, 97/43/Euratom i 2003/122/Euratom [pdf]
- ustanawiająca ramy wspólnotowe w zakresie odpowiedzialnego i bezpiecznego gospodarowania wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi [pdf]
- ustanawiająca wspólnotowe ramy bezpieczeństwa jądrowego obiektów jądrowych [pdf] (zaimplementowana)
- w sprawie nadzoru i kontroli nad przemieszczaniem odpadów promieniotwórczych oraz wypalonego paliwa jądrowego [pdf]
- w sprawie nadzoru i kontroli przesyłania odpadów radioaktywnych między Państwami Członkowskimi oraz do Wspólnoty i poza jej obszar [pdf]
Decyzje Rady
- dotycząca programu szczegółowego, który ma zostać zrealizowany w formie działań bezpośrednich przez Wspólne Centrum Badawcze w ramach wdrażania programu ramowego Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej w zakresie działań badawczych i szkoleniowych w dziedzinie jądrowej (20122013) [pdf]
- w sprawie wspólnotowych warunków wczesnej wymiany informacji w przypadku pogotowia radiologicznego (87/600/Euratom) [pdf]
Zalecenia Komisji
- w sprawie stosowania art. 37 Traktatu Euratom (22010/635/Euratom) [pdf]
- w sprawie wdrażania systemu ewidencji i kontroli materiałów jądrowych przez operatorów obiektów jądrowych (notyfikowana jako dokument nr C(2009) 785) (2009/120/Euratom) [pdf]
- w sprawie kryteriów wywozu odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego do krajów trzecich (notyfikowana jako dokument nr C(2008) 7570) (2008/956/Euratom) [pdf]
- w sprawie zarządzania zasobami finansowymi przeznaczonymi na likwidację instalacji jądrowych, zużytego paliwa i odpadów radioaktywnych (2006/851/Euratom) [pdf]
- w sprawie wytycznych do stosowania rozporządzenia (Euratom) nr 302/2005 w sprawie stosowania zabezpieczeń przyjętych przez Euratom (notyfikowana jako dokument nr C(2005) 5127) (2006/40/Euratom) [pdf]
- on standardised information on radioactive airborne and liquid discharges into the environment from nuclear power reactors and reprocessing plants in normal operation (notified under document number C(2003) 4832) (2004/2/Euratom) [pdf ]
- on the protection of the public against exposure to radon in drinking water supplies(notified under document number C(2001) 4580) (2001/928/Euratom) [pdf]
- on the application of Article 36 of the Euratom Treaty concerning the monitoring of the levels of radioactivity in the environment for the purpose of assessing the exposure of the population as a whole (notified under document number C(2000) 1299) (2000/473/Euratom) [pdf]
- on a classification system for solid radioactive waste (SEC(1999) 1302 final) (1999/669/EC, Euratom) [pdf]
- on the protection of the public against indoor exposure to radon (90/143/Euratom) [pdf]