Państwowa Agencja Atomistyki

Nowa mapa pokazuje bieżące wskazania stacji wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych - po otwarciu wystarczy w "Menu" rozwinąć "Stacje PMS", a następnie wybrać "Moc dawki". Zainteresowani mogą korzystać z dostępnych, różnorodnych podkładów mapowych, które mają pomóc w otrzymaniu możliwie pełnej informacji przestrzennej. Dostępne są:

• OpenStreetMap – powszechnie dostępna mapa stosowana np. w nawigacji;
• ortofotomapa – mapa złożona ze zdjęć z perspektywy „lotu ptaka”;
• cieniowanie i hipsometria – mapa odwzorowująca ukształtowanie terenu;
• mapa podkładowa BDOO i BDOT10k – przedstawia sieć głównych dróg w Polsce;
• proste mapy zarysowujące granice Polski, województw oraz umiejscowienie głównych rzek.

Użytkownicy nowego portalu mapowego PAA mogą odczytywać wartości poszczególnych stacji – wystarczy najechać na wybraną lokalizację. Udostępniamy też dane historyczne – każdy może sprawdzić wskazania aparatur odnotowane w wybranym przedziale czasowym. Wyniki dostępne są w dwóch formatach do wyboru: tabelarycznym lub w postaci wykresu.

Legenda dla stacji jest tak dobrana, aby była zgodna ze sposobem publikacji danych z systemu europejskiego monitoringu radiacyjnego EURDEP https://remap.jrc.ec.europa.eu/Consent/Simple.aspx.

Nowa mapa sytuacji radiacyjnej w Polsce to jeden z elementów wdrażania w Państwowej Agencji Atomistyki Komputerowego Centrum Analizy Danych (KCAD). KCAD to nowoczesne narzędzie, które ułatwi pracę ekspertom zajmującym się bieżącą oceną oraz analizą sytuacji radiacyjnej. Centrum to zintegrowany system informatyczny – składa się z bazy danych monitoringu radiacyjnego oraz narzędzi do szczegółowej analizy i raportowania.

Nowa mapa jest portalem rozwojowym. PAA zamierza dodać w najbliższej przyszłości wskazania dziewięciu stacji pomiarowych, które należą do GIOŚ – IMiGW. Będziemy publikowali również wyniki badań laboratoryjnych promieniotwórczości w różnych próbkach środowiskowych (np. wody Morza Bałtyckiego, wody powierzchniowe, gleba) oraz żywności.

Udostępniane na mapie wyniki poszczególnych stacji wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych podawane są w mikrosivertach na godzinę  (µSv/h). Wskazania stacji różnią się w zależności od lokalizacji oraz występujących na danym terenie warunków (ukształtowanie terenu, struktura geologiczna itd.).

W większości przypadków stacje zainstalowane w ramach polskiego monitoringu radiacyjnego pokazują wartości poniżej 0,1 µSv/h. Pojedyncze aparatury odnotowują moc dawki na poziomie ponad 0,1 µSv/h w bezdeszczową pogodę. W czasie deszczu, zwłaszcza poprzedzonego długim okresem bez opadów, naturalne tło promieniowania jonizującego może chwilowo wzrosnąć do 0,2 µSv/h, a nawet w niektórych przypadkach do niemal 0,3 µSv/h.

Zakres powyżej 0,3 µSv/h w Polsce wymaga weryfikacji źródła pochodzenia podwyższonego poziomu promieniowania jonizującego. Pamiętajmy jednak, że w wielu miejscach w Europie 0,3 µSv/h to poziom tła naturalnego. Należy pamiętać, że w sytuacji wzrostu poziomu promieniowania ponad normę PAA wyda stosowny komunikat. Obecnie sytuacja radiacyjna w kraju jest w normie – nie ma zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi oraz dla środowiska. Agencja stale monitoruje sytuację radiacyjną w kraju – 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu.

System krajowego monitoringu sytuacji radiacyjnej składa się aktualnie z ponad 70 przyrządów pomiarowych, w tym z 40 stacji wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych Państwowej Agencji Atomistki. To tzw. stacje PMS (ang. Permanent Monitoring Station). Od 2016 r. Agencja rozwija ten system. W ciągu ostatnich lat PAA zakupiła ok. 50 nowoczesnych stacji PMS, które  instalowane są w nowych lokalizacjach, także wzdłuż wschodniej granicy. Wysłużone aparatury wymieniane są natomiast na nowe aparatury. Rozwój monitoringu krajowej sytuacji radiacyjnej wynika przede wszystkim z Programu polskiej energetyki jądrowej, czyli programu budowy w kraju elektrowni jądrowych. Zgodnie z założeniami tego programu, do 2033 r. w kraju ma funkcjonować ok. 150 stacji wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych.