Obchody 40-lecia PAA i zagadnienia reaktorów SMR w 4. numerze biuletynu „Bezpieczeństwo Jądrowe i Ochrona Radiologiczna”
15.12.2022
Relacja z uroczystości obchodów 40-lecia Państwowej Agencji Atomistyki (PAA) oraz zagadnienia licencjonowania i bezpieczeństwa małych reaktorów modułowych (Small Modular Reactors – SMR) zdominowały 4/2022 numer biuletynu „Bezpieczeństwo Jądrowe i Ochrona Radiologiczna”, który jest już dostępny na stronie PAA. W numerze również o właściwościach małych dawek promieniowania i o turystyce czarnobylskiej.
17 października br. Państwowa Agencja Atomistyki uroczyście obchodziła jubileusz 40-lecia istnienia. W uroczystości wzięli udział Minister Klimatu i Środowiska Anna Moskwa, pełnomocnik Rządu do spraw Strategicznej Infrastruktury Energetycznej Matusz Berger oraz wielu przedstawicieli urzędów i instytucji działających w obszarze bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej. W numerze zamieszczono list gratulacyjny od Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego, a także pełną relację z obchodów.
Problematyce małych reaktorów modułowych SMR poświęcone są dwa artykuły. W pierwszym z nich, pt. „Licencjonowanie i wymagania bezpieczeństwa dla małych reaktorów modułowych” omówiony jest proces licencjonowania wraz z podstawowymi wymaganiami bezpieczeństwa jądrowego w odniesieniu do takich reaktorów oraz porównanie go z podobnym procesem dla reaktorów wielkoskalowych. Zwrócono też uwagę na problemy związane z lokalizacją SMR-ów w pobliżu instalacji przemysłowych. Ponadto wskazano nowe dokumenty Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA) i Zachodnioeuropejskiego Stowarzyszenia Regulatorów Jądrowych (WENRA) dotyczące ewentualnych zmian w obecnych wymaganiach projektowych w celu uwzględnienia specyfiki SMR-ów.
W drugim artykule omówiono wybrane zagadnienia, istotne przy opracowywaniu zaleceń bezpieczeństwa, ochrony i zabezpieczeń projektowanych SMR-ów. W tekście zwrócono uwagę na perspektywy lokalnych zastosowań SMR-ów w krajach uprzemysłowionych do produkcji ciepła technologicznego, wodoru, odsalania wody morskiej oraz wytwarzania energii elektrycznej na potrzeby lokalne. Wspomniano o cechach rozwiązań konstrukcyjnych SMR-ów, związanych z modułowością, wpływających pozytywnie na bezpieczeństwo.
W kolejnym artykule podjęty jest temat uszkodzeń DNA, związanych głównie z oddziaływaniem promieniowania jonizującego na żywe organizmy. Autor zauważa, że w skali społecznej wielokrotnie niższy jest poziom wiedzy o tym, że nasze komórki i łańcuchy DNA częściej podlegają uszkodzeniom z powodu naturalnych procesów życiowych, takich jak metabolizm tlenowy (oddziaływanie wolnych rodników tlenowych), a procesy naprawcze są pobudzane i bardziej skuteczne, kiedy organizm dostaje sygnał o działaniu promieniowania jonizującego. Na dowód przytaczane są wyniki szeregu badań i doświadczeń potwierdzających występowanie takiego efektu.
W tekście pt. „Turystyka czarnobylska oraz pozostałe czynniki wpływające na bezpieczeństwo elektrowni jądrowej w Czarnobylu” przeanalizowano zjawisko tzw. turystyki czarnobylskiej, czyli wizyt dziesiątek tysięcy osób rocznie w strefie wykluczenia i obiektach wyłączonej z eksploatacji elektrowni jądrowej w Czarnobylu. Autor próbuje ocenić potencjalny wpływ tej turystyki oraz towarzyszących jej zjawisk na bezpieczeństwo.