Państwowa Agencja Atomistyki

Na przełomie lutego i marca 2022 minęło 40 lat od utworzenia Państwowej Agencji Atomistyki (ustawa powołująca PAA z 27 lutego 1982 roku weszła w życie 9 marca 1982 roku). Nawiązaniem do tej rocznicy w bieżącym numerze, poza umieszczonym na okładce logo 40-lecia PAA, jest wspomnienie o dr. Stanisławie Kraszewskim, który był współtwórcą prawa atomowego, tworzącego ramy prawne działania PAA jako urzędu państwowego dozoru jądrowego.

W pierwszych dwóch artykułach kolejno, pod tytułem „Metody pomiaru radonu w powietrzu, glebie i wodzie” (str. 9), „Metody zapobiegania przenikaniu radonu do budynków i obniżania jego stężenia” (str. 15) prezentują:

• narzędzia i metody pomiaru radonu w powietrzu, glebie i wodzie stosowane w celu określenia wielkości narażenia od radonu i krótkożyciowych produktów jego rozpadu. W Polsce ponad 30% średniej rocznej dawki skutecznej, pochodzącej ze źródeł naturalnych, pochodzi właśnie od radonu 222 i jego promieniotwórczych pochodnych. stanowią one zatem istotny czynnik narażenia ogółu ludności;
• źródła pochodzenia radonu i mechanizm jego gromadzenia się oraz środki ograniczania jego stężenia wewnątrz pomieszczeń, a także metody i narzędzia zapobiegania przenikaniu radonu do nowych budynków.

W następnym artykule „Efekty ochronne w radiolizie naturalnych i syntetycznych polimerów” (str. 22), omówione zostały wyniki badań nad tzw. efektem ochronnym uzyskiwanym przez domieszkowanie tworzyw związkami aromatycznymi, chronionych w ten sposób przed rozkładem radiolitycznym i jego skutkami. Ciekawie opisane są metody prowadzenia badań nad radiolizą polipropylenu i sformułowane wnioski dotyczące badanych zjawisk i mechanizmów prowadzących do uzyskania efektu ochronnego.

Kolejne dwa artykuły „Kompetencje w urzędzie dozoru jądrowego” (str. 27), „Competence Management and Integrated Management System at DSA, the Norwegian Radiation and Nuclear Safety Authority”  (str. 37), poświęcone są omówieniu typowych funkcji dozoru jądrowego i organizacji realizującego je urzędu pod kątem zapewnienia kompetencji pracowniczych, niezbędnych do efektywnego wykonywania tych funkcji. Cel i rezultaty zastosowania tej samej metodologii w norweskim urzędzie dozoru jądrowego DSA opisane w ostatnim z zamieszczonych artykułów.

• pierwszy relacjonuje przeprowadzony w latach 2015-2017 proces badania luk kompetencyjnych pracowników PAA, z zastosowaniem promowanej przez MAEA metodologii SARCoN, jego wyniki oraz wskazuje na możliwe korzyści z wdrożenia tej metodologii w PAA;
• drugi opublikowany po raz pierwszy w naszym biuletynie w języku angielskim, stwarza czytelnikom okazję do przyjrzenia się, jak w porównaniu z PAA do podobnych problemów podchodzą urzędy dozoru jądrowego w innych krajach – w tym przypadku urząd norweski DSA.