Brexit

24 grudnia 2020 r. UE i Wielka Brytania osiągnęły porozumienie w sprawie pakietu umów regulujących przyszłe relacje,

Na porozumienie składają się:

Umowa o handlu i współpracy,
Umowa o współpracy w zakresie bezpiecznego i pokojowego wykorzystania energii jądrowej,
Umowa w sprawie procedur bezpieczeństwa na potrzeby wymiany i ochrony informacji niejawnych.

Umowa o handlu i współpracy jest centralnym elementem przyszłych relacji. Obejmuje m.in. handel towarami, usługami w tym transport lotniczy i drogowy, koordynację systemów zabezpieczenia społecznego, rybołówstwo, współpracę organów ścigania i wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych, udział Wielkiej Brytanii w programach UE oraz mechanizm zarządzania relacjami.

Wszystkie powyższe umowy obowiązują od 1 stycznia 2021 r. w ramach mechanizmu tzw. tymczasowego stosowania. Dzięki temu UE i państwa członkowskie będą mieć czas na dopełnienie wewnętrznych procedur, które pozwolą na ich zawarcie. Z punktu widzenia obywateli i firm mechanizm tymczasowego stosowania nie wpływa na korzystanie z możliwości przewidzianych umowami.

31 grudnia 2020 r. to ostatni dzień okresu przejściowego – od 1 stycznia 2021 r. podstawą relacji UE-Wielka Brytania będzie Umowa o handlu i współpracy

Wielka Brytania nie jest już formalnie członkiem UE od 1 lutego 2020 r. ale we wzajemnych relacjach obowiązywał tzw. okres przejściowy przewidziany Umową o wystąpieniu z UE. Okres przejściowy oznaczał, że dla obywateli i firm w relacjach UE z Wielką Brytanią nie było praktycznie żadnych zmian w porównaniu do członkostwa tego kraju w UE.

Wynegocjowany pakiet umów a w szczególności Umowa o handlu i współpracy przewidują szereg uproszczeń i ułatwień, w tym handel bez ceł i ograniczeń ilościowych co jest rozwiązaniem bezprecedensowym jeśli chodzi o unijne umowy o wolnym handlu.

Jednak ze względu na decyzję Wielkiej Brytanii o opuszczeniu wspólnego rynku i unii celnej utrzymanie dotychczasowych warunków wymiany handlowej będzie niemożliwe. Powrócą kontrole graniczne i konieczność dopełnienia procedur celnych oraz związanych z dopuszczeniem towarów UE do obrotu na rynku brytyjskim.