Czy wiesz, że…:

• Zamówienia publiczne stanowią ważny sektor gospodarki.

• Prawie 200 mld zł (ok. 10 % PKB) co roku państwo przeznacza na zamówienia publiczne tj. umowy odpłatne zawierane między zamawiającym a wykonawcą, których przedmiotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane.

• Sektor MŚP (mikro, małych i średnich przedsiębiorstw) stanowi przeważającą większość przedsiębiorstw w Polsce – 99,8%.

• Konsultacje nowej ustawy Prawo zamówień publicznych (Pzp)^[1] pokazały, że zamówienia publiczne zbyt rzadko powiązane były z celami strategicznymi państwa.

• Celem nowego Pzp jest efektywność zamówień, ułatwienie zamawiającym procesu zakupowego i korzystania z dostępnych narzędzi i stworzenie takich warunków dla wykonawców w szczególności z sektora MŚP, żeby w postępowaniach o udzielenie zamówienia widzieli przede wszystkim szanse, a nie zagrożenia.

• Zamówienia publiczne pomagają nie tylko nabywać usługi, dostawy lub roboty budowlane, ale też realizować politykę gospodarczą (np. rozwój sektora MŚP) i społeczną państwa.

• W art. 21 Pzp wprowadzono podstawę prawną do cyklicznego przygotowywania Polityki zakupowej państwa (Polityki).

Czym jest Polityka zakupowa państwa?

To dokument o charakterze strategicznym, kierowany do administracji rządowej. Rada Ministrów przyjmuje Politykę w formie uchwały, raz na 4 lata. Pierwsza Polityka zakupowa państwa obejmuje lata 2022-2025.

Projekt Polityki opisuje system zamówień publicznych kompleksowo, w oparciu o 3 priorytety, które się uzupełniają. Te priorytety to:

• Rozwój potencjału MŚP,
• Profesjonalizacja,
• Zrównoważone zamówienia publiczne.

Polityka ma pomóc zarządzać zakupami sektora publicznego w Polsce. Do tej pory zamawiający sami decydowali, jakich narzędzi używają ‒ teraz otrzymają wskazówki, jak korzystać z narzędzi Pzp.

Trzy priorytety ‒ wiele korzyści

1. Rozwój potencjału MŚP

• jednym z priorytetów Polityki będzie wsparcie potencjału sektora MŚP, który ma istotne znacznie dla nowoczesnej gospodarki dzięki dynamice w funkcjonowaniu oraz większej skłonności do innowacji;
• szerszy dostęp rynku zamówień publicznych dla MŚP oznacza:
  • wzrost popytu na usługi, produkty i roboty budowlane, które oferują przedsiębiorcy,
  • więcej inwestycji — także w kapitał ludzki — i zachęta, aby rozszerzać działalność gospodarczą,
  • korzystniejsze oferty dla zamawiających,
• większy potencjał krajowego sektora usług oraz przemysłu.

2. Profesjonalizacja

• większa efektywność i innowacyjność zamówień publicznych to lepiej wydatkowane pieniądze publiczne;
• lepiej przygotowane kadry zamawiającego to przejrzyste postępowanie i łatwiejszy dostęp MŚP do zamówień, szczególnie tych najbardziej otwartych na nowe technologie;
• więcej zamówień zrównoważonych, innowacyjnych i zielonych to wzrost konkurencyjności polskiej gospodarki i rozwój nowych technologii;
• doskonalenie kompetencji kadr zamawiającego to realne oszczędności:
  • obowiązek stosowania profili zawodowych (formuła ProcurCompEu),
  • budowa portalu internetowego dla zamawiających (zbiór materiałów edukacyjnych, zaleceń i dobrych praktyk, a także moduł e-learningowy),
  • poprawa współpracy związanej z udzielaniem zamówień wspólnych i centralnych, z wykonawcami i organizacjami publicznymi.

3. Zrównoważone i innowacyjne zamówienia publiczne

• impuls rozwojowy dla MŚP;
• zapewniają wyższą jakość usług publicznych;
• ograniczenie negatywnego wpływu na środowisko;
• przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom społecznym.

Takie wyspecjalizowane zamówienia wymagają więcej przygotowań, umiejętności i praktyki. To dlatego w Polityce zakupowej państwa zawarto propozycje gotowych rozwiązań, które mają pomóc zamawiającym realizować ten typ zamówień.

Nowe zalecenia i wyzwania

1. Polityka zakupowa państwa to większa odpowiedzialność i nowe zadania.
2. Obowiązkowe stosowanie Polityki zakupowej państwa zawsze, kiedy zamówienie realizowane będzie za pomocą środków z rządowych programów lub funduszy celowych.
3. Większa wrażliwość na kwestie społeczne, środowiskowe, prozdrowotne w zamówieniach publicznych.
4. Większy budżet na zamówienia innowacyjne.
5. Upowszechnianie rozwiązań takich jak kalkulacja kosztów cyklu życia produktu.
6. Powołanie zespołu ds. zielonych zamówień.

Nowe zalecenia dotyczą też wykorzystania narzędzi i instytucji, które już funkcjonują w systemie zamówień publicznych i są przydatne w realizacji priorytetów. Wykorzystywanie ich zgodnie z zaleceniami Polityki przyczyni się do większego udziału MŚP w rynku zamówień publicznych oraz budowania ich potencjału rozwojowego. Przykładem takich narzędzi są:

• podział zamówienia na części, które będą w stanie wykonać MŚP,
• równomierne i dostosowane do MŚP rozkładanie ciężaru finansowania zamówienia,
• strategie zakupowe zamawiających,
• umowy ramowe,
• zamówienia przedkomercyjne,
• dynamiczny system zakupów i konkurs.