Polska w Wenezueli

Saint Vincent i Grenadyny to małe państwo wyspiarskie, które jest w dużym stopniu uzależnione od kilku sektorów gospodarki i przez to podatne na wstrząsy zewnętrzne, zwłaszcza klęski żywiołowe w postaci huraganów i erupcji wulkanicznych. W 2021 r. wybuch wulkanu La Soufrière na północy wyspy Saint Vincent zniszczył znaczną część najbardziej żyznych gruntów rolnych. Dochody kraju z eksportu produktów rolnych (głównie bananów) i turystyki są także mocno uzależnione od warunków pogodowych.

Saint Vincent i Grenadyny, podobnie jak inne kraje wschodnich Karaibów, są w dużym stopniu uzależnione od turystyki. Kraj ten dąży do dywersyfikacji swojej gospodarki, a w szczególności do rozwoju międzynarodowych usług finansowych, przetwórstwa rolno-spożywczego, lekkiej produkcji, odnawialnych źródeł energii oraz technologii informacyjno-komunikacyjnych. Stan gospodarki Saint Vincent i Grenadyn w latach 2022–23 uległ poprawie po kryzysie spowodowanym wybuchem pandemii COVID-19 oraz erupcją wulkanu w 2021 r. Udział rolnictwa w strukturze PKB utrzymuje się jednak nadal na niskim poziome ze względu na skutki ww. erupcji wulkanu oraz wystąpienie historycznie wysokich temperatur w 2023 r. Prognozuje się, że wzrost gospodarczy Saint Vincent i Grenadyny wyniesie 4,9% w 2024 r., wspierany przez ciągły wzrost turystyki i duże inwestycje w infrastrukturę, w szczególności projekt budowy portu kontenerowego w Calliaqua na południowym wybrzeżu Saint Vincent. Na wyspach zaczyna nabierać znaczenia uprawa i sprzedaż marihuany leczniczej: w 2020 r. rozpoczęła działalność pierwsza w kraju apteka ją sprzedająca. Zagrożeniem dla dalszego rozwoju tego kraju są zmienność cen towarów eksportowanych, potencjalne opóźnienia w projektach inwestycyjnych, szybko starzejące się społeczeństwo oraz zagrożenia związane z klęskami żywiołowymi i zmianami klimatu.

Zadania z zakresu administracji gospodarczej realizuje rząd, a w szczególności Ministerstwo Finansów i Planowania Gospodarczego; Ministerstwo Rolnictwa, Leśnictwa i Rybołówstwa; Ministerstwo Turystyki;   Ministerstwo Transportu i Robót Publicznych; Ministerstwo Telekomunikacji, Nauki, Technologii i Przemysłu oraz Ministerstwo Spraw Zagranicznych i Handlu Zagranicznego.

Opozycja dąży do uruchomienia programu „Obywatelstwo przez inwestycje”, który jest realizowany w pięciu innych krajach regionu i przynosi spore zyski. Dyskusje na temat zalet i wad takiego programu toczą się od kilku lat między dwiema głównymi partiami politycznymi. 

Główne sektory gospodarki i ich udział w PKB

W 2023 r. największy udział w PKB Saint Vincent i Grenadyn miał sektor usług (64,2%), przemysł (14,2%) oraz rolnictwo (4,2%). Podstawą gospodarki jest turystyka, która wraz z innymi sektorami usługowymi (np. sektorem finansów offshore) zatrudnia 70% czynnej zawodowo populacji na wyspie. Istotnym sektorem jest także rolnictwo, zdominowane przez produkowane na eksport banany.

Polityka kursowa

Saint Vincent i Grenadyny są członkami Unii Kredytowej Wschodniego Wybrzeża (ECCU) i Centralnego Banku Karaibskiego (ECCB). Walutą wymiany jest dolar wschodniokaraibski (XCD). W związku z członkostwem w Organizacji Państw Wschodniokaraibskich (OECS) system wymiany walut państwa jest w pełni zliberalizowany. XCD jest powiązany od 1976 r. z dolarem amerykańskim po kursie XCD 2,70 do 1,00 USD W rezultacie dolar wschodniokaraibski nie podlega wahaniom, co tworzy stabilne środowisko walutowe dla handlu i inwestycji. Jednocześnie dolar amerykański jest powszechnie akceptowaną walutą.

Surowce i technologie krytyczne

Saint Vincent i Grenadyny nie posiadają bogactw naturalnych.

Stan infrastruktury

Drogi na St. Vincent i Grenadynach są w dobrym stanie. Obowiązuje ruch lewostronny. Na St. Vincent i Grenadynach nie ma linii kolejowych. Argyle International Airport to międzynarodowe lotnisko otworzone w 2017 r., aby zastąpić istniejące lotnisko E.T. Joshua. Lotnisko Argyle znajduje się na wschodnim wybrzeżu wyspy, około 8,3 km od Kingstown. Transport większości towarów odbywa się drogą morską, a główny port jest zlokalizowany w stolicy.

Kalendarz dni wolnych od pracy

Nowy Rok – 1 stycznia

Dzień Bohaterów Narodowych – 14 marca

Wielki Piątek – święto ruchome

Wielkanoc – święto ruchome

Święto Pracy – 4 maja

Boże Ciało – święto ruchome

Karnawał – święto ruchome przypadające w lipcu

Dzień Emancypacji - 3 sierpnia

Święto Niepodległości - 27 października

Boże Narodzenie  - 25 i 26 grudnia

Najważniejsi partnerzy handlowi

Eksport (procent udziału w całości eksportu w 2022 roku):

• Malezja (33,7%)
• Stany Zjednoczone (9,87%)
• Grecja (9,44%)
• Barbados (8,29%)
• Hiszpania (6,29%)
• Polska (4,92%)
• Antigua i Barbuda (4,24%)
• Japonia (3,63%)
• Grenada (3,37%)
• Chorwacja (3,28%)
• Cypr (2,51%)
• Trynidad i Tobago (2,14%)

Import (procent udziału w całości importu w 2022 roku):

• Stany Zjednoczone (39,7%)
• Trynidad i Tobago (9,6%)
• Chiny (6,46%)
• Wielka Brytania (5,83%)
• Turcja (4,91%)
• Barbados (4,22%)
• Brazylia (2,6%)
• Gwatemala (2,6%)
• Jamajka (2,16%)

Podstawowe produkty i usługi importowe i eksportowe

W 2022 roku wartość eksportu Saint Vincent i Grenadyn osiągnęła 82,5 mln USD, natomiast importu 335 mln USD. Głównymi produktami importowanymi była ropa naftowa, mięso drobiowe, statki pasażerskie i transportowe, cukier oraz pszenica. Eksportowano przede wszystkim statki rekreacyjne, pasażerskie, transportowe oraz handlowe, a także owoce morza i ryby oraz inne produkty spożywcze (głównie banany, kokosy, maniok, gałkę muszkatołową, owoce cytrusowe, bawełnę, kakao i bataty).

Istnieje system licencjonowania dla niektórych produktów importowanych, takich jak żywność i produkty rolne. Importowanie fajerwerków, a także skuterów i rowerów wodnych jest zabronione. Eksport niektórych produktów rolnych i morskich (muszle, homary) wymaga licencji eksportowej.

Główni inwestorzy

Saint Vincent i Grenadyny posiadają bilateralne umowy inwestycyjne (BIT) z Niemcami (od 1986 r.), Tajwanem (od 2010 r.) oraz Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi (od 2018 r.).

Główne kierunki inwestycji zagranicznych

Rząd Saint Vincent i Grenadyn zachęca do inwestycji zagranicznych za pośrednictwem Invest SVG, szczególnie w branżach, które tworzą miejsca pracy i sprzyjają pozyskiwaniu waluty. Rząd jest otwarty na wszelkie inwestycje, ale obecnie priorytetowo traktuje inwestycje w turystykę, międzynarodowe usługi finansowe, przetwórstwo rolno-spożywcze, lekką produkcję, branże kreatywne oraz technologie informacyjne i komunikacyjne. Ustawa Fiscal Incentives Act zawiera wiele zachęt do inwestowania, jak również informacji nt. przepisów, kryteriów i procedur dot. składania wniosków. Lista zachęt obejmuje m.in. zwolnienia z opłat celnych lub ich obniżenie w przypadku importu lub zakupu materiałów i innego sprzętu do wykorzystania w budownictwie i prowadzeniu działalności gospodarczej.

Rząd Saint Vincent i Grenadyn nie stosuje barier w dostępie do rynku dla zagranicznych towarów i usług. W latach 90. kraj zyskał reputację raju podatkowego i centrum finansów offshore. Po naciskach ze sreony UE i OECD dot. wprowadzenia sankcji gospodarczych za domniemane pranie brudnych pieniędzy przez instytucje finansowe działające na wyspie, Saint Vincent i Grenadyny zdecydowanie ograniczyły liczbę wydawanych pozwoleń i licencji na zakładanie banków offshore przez klientów zagranicznych oraz wprowadziły bardziej restrykcyjne zapisy w prawie podatkowym i finansowym. ​​​

Saint Vincent i Grenadyny posiada dwustronne traktaty podatkowe ze Stanami Zjednoczonymi, Kanadą, Wielką Brytanią, Danią, Norwegią, Szwecją i Szwajcarią. W 1989 r. Niemcy i Saint Vincent i Grenadyny podpisały traktat o wspieraniu i wzajemnej ochronie inwestycji. W 2018 r. Saint Vincent i Grenadyny oraz ZEA zawarły umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania dochodów oraz umowę o promowaniu i ochronie inwestycji.

Saint Vincent i Grenadyny są również stroną następujących wspólnot i organizacji gospodarczych: Karaibskiej Wspólnoty i Wspólnego Rynku - CARICOM (The Caribbean Community and Common Market); stowarzyszenia Petrocaribe, Organizacji Państw Wschodniokaraibskich (OECS), Umowy o partnerstwie gospodarczym (EPA) CARIFORUM-UE, Inicjatywy Basenu Karaibów, Umowy handlowej Karaibów/Kanady (CARIBCAN), Światowej Organizacji Handlu (WTO) i brytyjskiej Wspólnoty Narodów (Commonwealth of Nations).

Dwustronne relacje handlowe i inwestycyjne

Według danych Eurostatu w 2023 r. wartość eksportu towarów z Polski do Saint Vincent i Grenadyn osiągnęła 2 620 377 EUR. W Saint Vincent i Grenadyny nie ma jak dotąd żadnych polskich inwestycji bezpośrednich.

Relacje z UE

Stosunki handlowe pomiędzy państwami krajami AKP (w tym Saint Vincent i Grenadyn) a UE zostały ustalone w konwencjach z Lome, Umowie z Kotonu oraz Umowie z Samoa. UE jest bardzo ważnym partnerem gospodarczym Saint Vincent i Grenadyn, które wspiera w dążeniu do zrównoważonego i inkluzywnego rozwoju, zgodnie ze Strategią Global Gateway w następujących obszarach:

• Przejścia na energię odnawialną poprzez wspieranie inwestycji w technologię słoneczną, wiatrową, geotermalną i zielonego wodoru.
• Zmniejszenia chronicznych niedoborów wody i poprawa systemów ściekowych dzięki połączeniu badań, innowacji, transferu technologii, opracowywania polityki, ochrony przed ryzykiem, funduszu zalążkowego i większych projektów infrastrukturalnych.
• Łagodzenia lub dostosowywanie się do skutków zmiany klimatu (zielone finanse i zrównoważone finanse).
• Wspierania różnorodności biologicznej Karaibów i walka z zanieczyszczeniem oceanów.
• Wykorzystania glonów Sargassum (np. biopaliwo, oczyszczanie wody, rolnictwo).
• Poprawy łączności morskiej na Karaibach w celu wspierania integracji regionalnej, wzrostu gospodarczego i bezpieczeństwa żywnościowego.
• Odporności systemów opieki zdrowotnej i cyfrowej transformacji placówek służby zdrowia.

Baza traktatowa (między Saint Vincent i Grenadyny a Polską i UE)

UE ma specjalne stosunki z regionem Karaibów od ponad 30 lat, które zostały zagwarantowane Konwencją z Lome, a następnie Umową o partnerstwie z Kotonu, którą zastąpiła Umowa z Samoa. Od 1 stycznia 2008 r. w stosunkach UE – AKP (w tym Saint Vincent i Grenadyny) zaczęły obowiązywać Umowy o partnerstwie gospodarczym (Economic Partnership Agreement – EPA), które wprowadziły istotne zmiany we wcześniejszych relacjach EU z krajami AKP. Od tego dnia zarówno preferencje handlowe na mocy Umowy z Kotonu jak i ulgi zapewnione w 2001 r. przez Światową Organizację Handlu (WTO) przestały obowiązywać. U podstaw EPA leży polityka wzajemności, która ma na celu dostosowanie się do zasady wzajemności obowiązującej w ramach WTO. W praktyce oznacza ona, że kraje AKP, aby móc wejść ze swoimi produktami na rynki Unii Europejskiej muszą w pełni otworzyć w zamian swoje rynki dla produktów z Unii oraz usunąć wszelkie bariery celne i cła importowe. Saint Vincent i Grenadyny korzystają też z unijnej pomocy rozwojowej.

Saint Vincent i Grenadyny są również objęte Generalnym Systemem Preferencji Celnych UE (GSP). Założeniem tego systemu jest udzielanie przez kraje unijne preferencji celnych wszystkim krajom rozwijającym się i najmniej rozwiniętym, w myśl hasła ”Rozwój poprzez handel”. W praktyce dla krajów karaibskich i członków CARICOM, z których wszystkie objęte są systemem GSP, oznacza to znaczące redukcje taryf celnych na takie produkty jak: tytoń (redukcja taryfy celnej o 52%), soki owocowe (30%), owoce (20%), warzywa (14%), ryby (20%). Od 2009 r. Saint Vincent i Grenadyny objęte są również unijnym systemem GSP+. GSP+ jest dalszą redukcją stawek celnych (w niektórych przypadkach do 0) oferowanych przez UE krajom, które dodatkowo spełniają warunki poza-gospodarcze (tj. stosowanie polityki zrównoważonego rozwoju, praktyki dobrego rządzenia, a zwłaszcza przestrzeganie praw człowieka i praw pracowniczych, udziału w walce z przestępczością zorganizowaną etc.).

Saint Vincent i Grenadyny eksportują swoje produkty do Włoch, Francji, Hiszpanii i Niemiec. Kraje UE są odbiorcą ok. 30% eksportu Saint Vincent i Grenadyny. 

Polska nie ma podpisanej żadnej dwustronnej umowy gospodarczej z Saint Vincent i Grenadynami.