I Konkurs IDUB

19.10.2020

W 2019 r. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeprowadziło pierwszy konkurs w ramach programu „Inicjatywa doskonałości – uczelnia badawcza” (IDUB). Wyłonienie laureatów było przełomowym momentem dla systemu szkolnictwa wyższego i nauki.

Do udziału w I Konkursie IDUB zakwalifikowano 20 najlepszych uczelni w kraju. Wszystkie z nich spełniły ustawowe warunki dotyczące kategorii naukowych uzyskanych podczas ostatniej kompleksowej oceny jednostek naukowych w odniesieniu do liczby dziedzin i dyscyplin, w których uczelnia prowadzi działalność naukową. Ponadto żaden z kierunków studiów prowadzonych przez uczelnię nie mógł mieć negatywnej oceny Polskiej Komisji Akredytacyjnej.

W wyniku I Konkursu IDUB 10 uczelni, spośród 20 uprawnionych do udziału w konkursie, otrzymuje podwyższoną o 10% dotację w latach 2020–2026 na realizację planów rozwojowych zawartych we wnioskach konkursowych. Pozostałe uczelnie, które wzięły udział w konkursie otrzymują dotację zwiększoną o 2%.

Pełne wyniki konkursu

W Biuletynie Informacji Publicznej MNiSW dostępne są pełne wyniki pierwszego konkursu w ramach programu IDUB, w tym:

pismo przewodnie międzynarodowego zespołu ekspertów zawierające podsumowanie całego procesu oceny wniosków,
raporty zwierające oceny wszystkich wniosków złożonych w konkursie.

Ocena wniosków

Pomoc w przygotowaniu wniosków

We wnioskach ocenianych przez ekspertów uczelnie przedstawiły m.in. analizę własnego potencjału oraz plany rozwoju obejmujące cele i działania dotyczące przede wszystkim:

zwiększenia wpływu działalności naukowej uczelni na rozwój światowej nauki,
wzmocnienia współpracy badawczej z ośrodkami naukowymi o wysokiej renomie w skali międzynarodowej,
podniesienia jakości kształcenia studentów i doktorantów,
poprawy polityki kadrowej na uczelni,
podniesienia jakości zarządzania uczelnią.

Uczelnie były również zobowiązane do wskazania priorytetowych obszarów badawczych, w obrębie których będą prowadzić zintensyfikowaną działalność naukową.

Wszystkie szkoły wyższe uprawnione do udziału w pierwszym konkursie programu IDUB otrzymały w 2018 r., w ramach przedsięwzięcia „Strategia Doskonałości – Uczelnia Badawcza”, dodatkowe środki finansowe (w wysokości 700 tys.–1 mln zł) służące wsparciu w przygotowaniu wniosków oraz w zakresie przeprowadzenia odpowiednich badań naukowych i analiz na potrzeby startu w konkursie.

Ocena wniosków – szczegółowe kryteria

Wnioski przedstawione przez uczelnie były oceniane pod kątem:

poziomu merytorycznego,
istotności założonych celów dla podniesienia międzynarodowego znaczenia działalności uczelni,
adekwatności opisywanych działań do założonych celów,
potencjału uczelni.

Ocena miała charakter ekspercki. W ocenie kryteriów dotyczących celów i potencjału wzięto dodatkowo pod uwagę wskaźniki mierzące przede wszystkim jakość działalności naukowej prowadzonej przez uczelnie.

Poza oceną opartą na zawartości wniosku, międzynarodowy zespół ekspertów przeprowadził przesłuchania przedstawicieli wszystkich uczelni. Uczelnie miały też możliwość złożenia zastrzeżeń do projektów raportów. Wynikiem prac zespołów są raporty końcowe, które zawierają ocenę wniosku wraz z uzasadnieniem.

Laureaci konkursu IDUB

Międzynarodowy zespół ekspertów związanych z sektorem nauki i szkolnictwa wyższego wyłonił 10 uczelni, które w przyszłości staną się uczelniami badawczymi.

Znalazły się wśród nich (zgodnie z kolejnością na liście uczelni wyłonionych w konkursie):

Druga dziesiątka IDUB

Formuła programu IDUB pozwala stwierdzić, że każda z 20 uczelni biorących udział w konkursie IDUB jest jego zwycięzcą. Wszystkie startujące uczelnie spełniły restrykcyjne warunki udziału w konkursie, związane z jakością prowadzonych badań naukowych i zróżnicowaniem profilu działalności. Uczelnie, które nie znalazły się w gronie laureatów, otrzymują co roku, do momentu ogłoszenia kolejnego konkursu, dodatkowe środki finansowe w wysokości 2% subwencji.

Te uczelnie to (porządek alfabetyczny):

Eksperci I Konkursu IDUB

Każda z 20 uczelni była oceniona przez 15 wybitnych ekspertów. Wśród nich znalazły się osoby, które pełniły funkcję rektorów, prezydentów lub prorektorów czołowych uczelni europejskich, m.in. Uniwersytetu w Getyndze, Uniwersytetu w Amsterdamie, Uniwersytetu w Aarhus, Uniwersytetu w Manchesterze czy Uniwersytetu w Southampton. Członkami zespołu byli również naukowcy, którzy cieszą się autorytetem w międzynarodowym środowisku naukowym. Dobór ekspertów został dokonany w taki sposób, aby zapewnić udział w zespole reprezentantów każdej dziedziny nauki.

Członkowie zespołu mają doświadczenie w pracy w instytucjach z różnych krajów, m.in. Niemiec, Anglii, Francji, Hiszpanii, krajów Beneluksu, krajów skandynawskich, Szwajcarii czy Węgier.

Skład zespołu oceniającego:

Prof. Lauritz Holm-Nielsen – przewodniczący zespołu ekspertów w pierwszym konkursie w ramach programu „Inicjatywa doskonałości – uczelnia badawcza”. W latach 2005‒2013 rektor Uniwersytetu w Aarhus. Współautor raportu o polskim systemie nauki i szkolnictwa wyższego 2017 Peer Review Report on Poland’s Higher Education and Science System przygotowanego przez ekspertów Komisji Europejskiej w ramach Horizon 2020 Policy Support Facility. W przeszłości pełnił wiele funkcji w instytucjach działających na rzecz szkolnictwa wyższego i nauki, m.in. w latach 2012‒2015 był wiceprzewodniczącym Europejskiego Stowarzyszenia Uniwersytetów (European University Association), zaś w okresie 1993‒2005 pracował jako główny ekspert Banku Światowego do spraw szkolnictwa wyższego. W latach 2013–2018 sprawował funkcję dyrektora wykonawczego Centrum Chińsko-Duńskiego (Sino-Danish Centre) w Pekinie. Obecnie jest prezesem Duńskiej Fundacji Przyrody (Den Danske Naturfond). Profesor botaniki i fitogeografii.

Prof. Enric Banda – specjalista w zakresie polityki naukowej i innowacyjności, geofizyk. Był m.in. sekretarzem stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki Królestwa Hiszpanii (1996‒1997), dyrektorem Katalońskiej Fundacji Badań i Innowacji (2004‒2007), przewodniczącym stowarzyszenia EuroScience (2006‒2012). Aktualnie prowadzi działalność consultingową, jest m.in. stałym współpracownikiem Barcelona Supercomputing Centre.

Prof. Ulrike Beisiegel – w latach 2011‒2019 prezydent Uniwersytetu w Getyndze. W latach 2012‒2018 wiceprzewodnicząca Niemieckiej Konferencji Rektorów. Biochemik i profesor uniwersytecki. W okresie od 2006 do 2011 r. była członkiem Wissenschaftsrat – ciała doradczego niemieckiego rządu federalnego i rządów landowych. W latach 2001‒2010 pełniła funkcję dyrektora Instytutu Biochemii i Biologii Molekularnej na Wydziale Medycznym Uniwersytetu w Hamburgu. Jest członkiem senatu Towarzystwa Maxa Plancka od 2011 r. Obecnie członek zarządów uniwersytetów we Frankfurcie, Pasawie i Grazu.

Dr Jo Bury – dyrektor zarządzający Flamandzkiego Instytutu Biotechnologii, będącego wirtualnym instytutem badawczym, oraz członek Rady Konsultacyjnej Europejskiej Rady ds. Innowacji (EIC). W latach 2016‒2017 przewodniczący sojuszu wiodących ośrodków naukowych w naukach o życiu EU-Life. Naukowo związany z naukami farmaceutycznymi i medycznymi.

Prof. Therese Fuhrer – filolog klasyczny, pochodzi ze Szwajcarii, pracuje na Uniwersytecie Monachijskim (Ludwig-Maximilians-Universität). Wcześniej pracowała m.in. na Wolnym Uniwersytecie Berlińskim, Uniwersytecie we Freiburgu oraz Uniwersytecie w Zurychu.

Prof. Simon Gaskell – chemik, przewodniczący Rady Dyrektorów Agencji ds. Jakości Kształcenia Zjednoczonego Królestwa (The UK Quality Assurance Agency for Higher Education). W latach 2006‒2009 był wiceprezydentem ds. badań Uniwersytetu w Manchesterze, a w latach 2009‒2017 prezydentem Queen Mary University of London.

Prof. Éva Kondorosi – biolog, kieruje jednostką naukową zajmującą się symbiozą i genomiką funkcjonalną w Węgierskiej Akademii Nauk. W latach 2013‒2018 była członkiem Rady Naukowej Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych, w tym – w latach 2017‒2018 – jej wiceprzewodniczącą. Była założycielką i pierwszym dyrektorem ds. badań Instytutu Nauk Roślinnych CNRS (Centre National de la Recherche Scientifique, Francja).

Prof. Yvan Larondelle – biotechnolog, specjalista w zakresie nauk o żywieniu. Jest profesorem na Katolickim Uniwersytecie Lowańskim. W okresie od 1993 do 2010 r. pełnił funkcje kierownicze na tym uniwersytecie. Członek licznych stowarzyszeń naukowych specjalizujących się w zagadnieniach dotyczących żywienia.

Prof. Mireia Las Heras – hiszpańska badaczka w zakresie zarządzania ludźmi w Instituto de Estudios Superiores de la Empresa (IESE) Business School University of Nawarra. Zajmuje się tematyką przywództwa oraz równowagi między pracą zawodową i życiem rodzinnym. Doktoryzowała się w dziedzinie Business Administration na Boston University w 2009 r.

Prof. Peter Maassen – ekspert w zakresie badań nad sektorem badań i szkolnictwa wyższego. Jest przewodniczącym Higher Education Development Association (Hedda) – europejskiego stowarzyszenia instytucji badających szkolnictwo wyższe. Profesor Uniwersytetu w Oslo.

Dr Sijbolt Noorda – prezydent Magna Charta Observatory. Były prezydent Uniwersytetu w Amsterdamie oraz Stowarzyszenia Holenderskich Uniwersytetów Badawczych. Naukowo związany z badaniami nad historią kultury i religii w Europie.

Prof. József Pálinkás – fizyk jądrowy, profesor Uniwersytetu w Debreczynie. W latach 2015‒2018 był prezesem węgierskiego Urzędu ds. Krajowych Badań, Rozwoju i Innowacyjności, a w latach 2008‒2014 sprawował funkcję prezesa Węgierskiej Akademii Nauk. Były Minister Edukacji na Węgrzech (2001‒2002) i rektor Uniwersytetu w Debreczynie (1996‒1997).

Prof. Sir Christopher Snowden – od maja 2019 r. przewodniczący Rady Dyrektorów ERA Foundation – brytyjskiej organizacji wspierającej kształcenie inżynierów i komercjalizację działalności naukowej w inżynierii. W okresie od marca 2015 r. do marca 2019 r. prezydent i wicekanclerz Uniwersytetu w Southampton. Przewodniczący zespołu oceniającego w międzynarodowym konkursie na nagrodę Królowej Elżbiety w zakresie nauk inżynieryjnych. W przeszłości był m.in. przewodniczącym Universities UK (2013‒2015). Prowadzi działalność naukową w obszarze elektroniki i elektrotechniki.

Prof. Carl Johan Sundberg – dyrektor Departamentu Edukacji, Informatyki, Zarządzania w Medycynie i Etyki oraz profesor w grupie badawczej Molecular Exercise Physiology w Karolinska Institutet. Poza fizjologią jego zainteresowania badawcze obejmują również zagadnienia związane z innowacjami, przedsiębiorczością i własnością intelektualną. Przez 10 lat był dyrektorem funduszu inwestycyjnego Karolinska Institutet.

Dr Cathie Vix-Guterl – francuska inżynier, specjalizująca się w inżynierii materiałowej. Wiceprezydent ds. strategii B+R francuskiego przedsiębiorstwa petrochemicznego Total Group. Wcześniej była dyrektorem ds. badań w Centre National de la Recherche Scientifique i dyrektorem instytutu badawczego Materials Institut Carnot Alsace.

Pierwsze prezentacje założeń wniosków uczelni wyłonionych w konkursie IDUB

Podczas uroczystości ogłoszenia wyników 30 października 2019 r. Jarosław Gowin, wiceprezes Rady Ministrów, minister nauki i szkolnictwa wyższego (XI.2015 – IV.2020) podkreślił potrzebę udostępnienia przez władze uczelni przedstawionych we wnioskach konkursowych planów oraz ich realizacji w dialogu ze społecznością akademicką. W nawiązaniu do tego apelu, w okresie od listopada 2019 r. do lutego 2020 roku odbyły się pierwsze publiczne prezentacje założeń wniosków złożonych przez uczelnie wyłonione w konkursie IDUB: