Polska w Panamie

Położenie geograficzne, ludność, obszar, stolica, język urzędowy

Położenie geograficzne: Państwo w Ameryce Środkowej leżące na półwyspie Jukatan, nad Morzem Karaibskim, od północy graniczące z Meksykiem (długość granicy 250 km), a na zachodzie z Gwatemalą (266 km). W północnej części kraju rozciąga się nadbrzeżna nizina, w wielu miejscach silnie zabagniona. W południowym Belize ciągnie się pasmo gór Maya, z najwyższym szczytem kraju Victoria Peak (1122 m n.p.m.). Linia brzegowa liczy 386 km. Wzdłuż wybrzeża położone są liczne laguny oraz niewielkie wysepki koralowe (cayes). Kilkadziesiąt kilometrów od północnej części wybrzeża znaleźć można większe wyspy, m.in. Ambergris Caye i Turneffe. Belize jest jedynym krajem w AŚ, które nie ma dostępu do Pacyfiku.

Ludność: Pod względem liczby ludności Belize jest najmniejszym państwem Ameryki Środkowej (405 633 – lipiec 2021 r.). Skład etniczny: Metysi (53%), Murzyni i Mulaci (27%), Indianie (15%; gł. Majowie), inni 5%. Gęstość zaludnienia jest najniższa w całej Ameryce Środkowej i jedna z najniższych na świecie. Ponad połowa populacji mieszka w miastach, z których największe to: Belize City, Orange Walk, San Ignacio i stolica Belmopan.

Obszar: Belize zajmuje 22 966 km2 (147. miejsce na świecie).

Stolica: Belmopan

Język urzędowy: angielski. Powszechna jest także znajomość hiszpańskiego.

Warunki klimatyczne

W Belize panuje wilgotny klimat równikowy z krótką porą suchą od lutego do kwietnia. Roczne sumy opadów dochodzą do 2000 mm, a średnie temperatury miesięczne wahają się od 23°C w grudniu do 28°C w czerwcu. Wybrzeża Belize są często nawiedzane przez huragany.

Główne bogactwa naturalne

Ziemia uprawna, ropa naftowa, drewno, produkty rybołówstwa, energia wodna.

System walutowy, kurs i wymiana

Waluta: 1 dolar belizeński BZD = 2,04  PLN (stan na 10 grudnia 2021 r.)

Religia

Wyznania: katolicy 50%; protestanci 27%; inni 14%; bezwyznaniowcy 9%.

Wykaz dni świątecznych i wolnych od pracy

1 stycznia – Nowy Rok; 9 marca – Dzień Barona Blissa; 1 maja – Święto Pracy; 24 maja – Dzień Commonwealth; 10 września – Rocznica bitwy pod St. George’s Caye; 21 września – Dzień Niepodległości; 12 października – Dzień Kolumba; 19 listopada – Dzień Osiedlenia ludu Garifuna; 25 i 26 grudnia – Boże Narodzenie. Święta ruchome: Wielki Piątek, Poniedziałek Wielkanocny.

Infrastruktura transportowa

Belize dysponuje 45 lotniskami, w tym jednym międzynarodowym Philip Goldson International Airport położonym w odległości 14 km od Belize City.

Sieć drogowa liczy 3007 km, z czego tylko 575 to drogi asfaltowe. W Belize nie istnieje sieć kolejowa. Najważniejszy port morski znajduje się w Belize City; do obsługi cargo wykorzystywany jest także port w Big Creek.

Obowiązek wizowy

Nie ma obowiązku wizowego dla obywateli polskich przy pobytach nieprzekraczających 30 dni w celach turystycznych, prywatnych lub służbowych. Paszport powinien być ważny minimum 6 miesięcy od chwili przekroczenia granicy.

Ustrój polityczny

Formalnie monarchia konstytucyjna; konstytucja z 1981; głową państwa jest monarcha brytyjski, reprezentowany przez mianowanego przezeń gubernatora generalnego.

Władza ustawodawcza

Władza ustawodawcza należy do 2-izbowego Zgromadzenia Narodowego o 5-letniej kadencji: Izba Reprezentantów (izba niższa, 31 miejsc) jest wybierana w wyborach powszechnych, Senat (izba wyższa, 12 miejsc) mianowany przez gubernatora na wniosek premiera i przywódcy opozycji.

Władza wykonawcza

Władza wykonawcza należy do rządu z premierem na czele, powoływanym na 5 lat przez gubernatora i odpowiedzialnego przed Izbą Reprezentantów. Premierem rządu jest przywódca partii, która zdobyła większość mandatów w wyborach do parlamentu. 

Struktura administracji gospodarczej

Administracja gospodarcza kraju podzielona jest między kilka ministerstw. W kompetencjach Ministerstwa Finansów i Ministerstwa Ekonomii (Ministry of Finance and Ministry of Economic Development) leżą finanse publiczne, polityka fiskalna, planowanie gospodarcze i inwestycje publiczne. Resorty te zajmują się m.in. projektowaniem budżetu państwa oraz obsługą długu publicznego. Polityka kredytowa oraz walutowa leżą w kompetencjach Banku Centralnego Belize (Central Bank of Belize). Handel zagraniczny jest domeną Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Handlu i Imigracji (Ministry of Foreign Affairs, Trade and Immigration). Informacje nt. administracji państwowej Belize można znaleźć na stronie internetowej https://www.pressoffice.gov.bz/.

Sądownictwo gospodarcze

Działalność gospodarcza w Belize regulowana jest przez Prawo spółek handlowych (Companies Act) i Prawo międzynarodowych spółek handlowych (International Companies Act) z 1990 r. z późn. zmianami.

Prawo międzynarodowych spółek handlowych oparte jest na modelu z Brytyjskich Wysp Dziewiczych i oceniane jako jedno z najbardziej przyjaznych inwestorowi.

Nie istnieją wyspecjalizowane sądy ds. gospodarczych. Sądownictwo gospodarcze funkcjonuje w ramach magistratów lokalnych oraz Wydziału ds. handlowych Sądu Najwyższego (instancja najwyższa). W określonych przypadkach sprawy rozstrzyga Rada Królewska (Privy Council) w Londynie.

Ogólna charakterystyka sytuacji gospodarczej

Belize jest najmniejszą gospodarką środkowoamerykańską. Dzięki geograficznemu usytuowaniu w Ameryce Środkowej i historycznym relacjom ekonomicznym z Karaibami, Belize stanowi pomost pomiędzy obu regionami. Kraj ten należy zarówno do Systemu Integracji Środkowoamerykańskiej (SICA), jak i do Wspólnoty Karaibskiej (CARICOM), dzięki czemu jest uczestnikiem Jednolitego Rynku i Gospodarki Karaibów (CSME).

Gospodarka Belize doświadczyła ożywienia w 2022 r., gdy najgorsze skutki pandemii ustąpiły, a kraj zezwolił na pełne zniesienie restrykcji pandemicznych. Szacuje się, że po odbiciu o 15,2% w 2021 r. gospodarka wzrosła o 9,5% w 2022 r. Odnotowano silniejszy popyt w sektorze turystycznym, gdzie zarejestrowano napływ 37 tys. odwiedzających (wzrost o 74,1%), a wizyty pasażerów statków wycieczkowych podwoiły się, osiągając poziom 590 tys. U podstaw tego wzrostu leżał również większy popyt wewnętrzny na towary i usługi. Stopa bezrobocia spadła dzięki większej aktywności w sektorach turystyki, dystrybucji i handlu. Inflacja, która w 2021 roku wyniosła 3,2%, wzrosła do 7%, napędzana wzrostem międzynarodowych cen paliw i żywności.

Silnie sprywatyzowana gospodarka krajowa jest uzależniona od eksportu, zwłaszcza ropy naftowej; eksport jest drugim po turystyce źródłem dochodów zagranicznych państwa. Kluczowe znaczenie dla handlu zagranicznego Belize ma preferencyjny dostęp do rynków USA (program Caribbean Basin Initiative) oraz Umowa o partnerstwie gospodarczym (Economic Partnership Agreement – EPA) między CARIFORUM i UE. Udział Belize w handlu światowym jest praktycznie niezauważalny, w związku z czym państwo to nie może ustalać własnych reguł handlu, co dodatkowo zwiększa podatność gospodarki na wahania na rynkach zagranicznych.

Budżet Belize jest wysoce zależny od pożyczek zagranicznych. Dużym wyzwaniem dla gospodarki są także cyklicznie nawiedzające ten kraj klęski naturalne.

Główne sektory gospodarki

Gospodarka Belize opiera się na rolnictwie i leśnictwie. Eksportuje się trzcinę cukrową, rośliny cytrusowe i banany. Ponadto na potrzeby wewnętrzne uprawia się kukurydzę, ryż, fasolę i bataty. Zatrudnienie w sektorze rolnym znajduje 25% ludności aktywnej zawodowo. Lasy Belize dostarczają wiele cenionych gatunków drewna, m.in. mahoń, cedrzyniec, palisander czy sosnę. Gospodarka leśna Belize prowadzona jest w sposób racjonalny, czyli duży nacisk kładzie na zalesianie. Innym wartościowym produktem leśnym, jest pozyskiwany z drzewa pigwicy właściwej sok chicle, który służy jako surowiec do produkcji gumy do żucia.

Na wybrzeżu rozwinięte jest w niewielkim stopniu rybołówstwo morskie, głównie homarów, krewetek i langust. Przemysł Belize jest stosunkowo słabo rozwinięty, głównie z powodu braku większych ilości bogactw mineralnych. Na niewielką skalę funkcjonuje przemysł drzewny i spożywczy (produkcja cukru, przetwórstwo owoców). W Belize nie ma linii kolejowych, a sieć drogowa jest stosunkowo słabo rozwinięta, poza północną częścią kraju. Główny port morski i lotniczy kraju znajduje się w starej stolicy – Belize City.

Z uwagi na małą gęstość zaludnienia (400 tys. mieszkańców) i wysoki koszt jednostkowy, rozbudowa infrastruktury produkcyjnej i socjalnej jest utrudniona. W skali lokalnej pewnym sukcesem w przyciąganiu inwestycji zagranicznych były strefy bezcłowe. Duże nadzieje wiąże się z rozpoczętą w 2006 r. eksploatacją niewielkich złóż ropy naftowej. Wydobycie surowca stanowi ok. 5% PKB, ale odkryte dotychczas złoża mogą ulec szybkiemu wyczerpaniu.

Udział poszczególnych sektorów gospodarki w tworzeniu PKB przedstawia się następująco: 71,8% usługi, 12,7% rolnictwo, 15,5% przemysł. Mimo, że gospodarka Belize wykazuje tendencję przechodzenia od gospodarki rolniczej do opartej na usługach, to rolnictwo i rybołówstwo wciąż pozostają ważnym czynnikiem wzrostu gospodarczego. Głównymi uprawami są trzcina cukrowa, banany i cytrusy, których eksport wraz z produktami rybołówstwa jest podstawą sprzedaży zagranicznej kraju (głównie na rynki USA i UE). Rząd stymuluje dywersyfikację produkcji rolnej poprzez promowanie upraw papai, soi, fasoli i papryki chili. Podstawą rybołówstwa są krewetki. Na przestrzeni ostatnich lat wzrosło również znaczenie hodowli zwierząt, choć jej udział w sektorze rolnictwa jest nadal stosunkowo niewielki.

Główną rolę w sektorze usług odgrywają usługi finansowe i turystyka, które dają zatrudnienie około 1/4 populacji aktywnej zawodowo. Udział turystyki w tworzeniu PKB Belize wynosi blisko 40%. Rocznie Belize odwiedza ok. 0,5 mln turystów, niemniej jednak w związku z pandemią COVID-19, branża ta zanotowała spadek o około 15%. W rządowych planach rozwojowych, inwestycje w infrastrukturę turystyczną zajmują drugie miejsce po rolnictwie i rybołówstwie.

Przemysł odgrywa drugoplanową rolę w gospodarce. Można go podzielić na 3 działy:

• wydobycie ropy naftowej;
• przetwórstwo warzywno-owocowe (soki, melasa);
• produkcja dóbr konsumpcyjnych (ukierunkowana na rynek lokalny; głównie dobra szybko zbywalne).

Tabela najważniejszych wskaźników makroekonomicznych

Handel zagraniczny

Wartość eksportu towarów z Belize wyniosła w 2022 r. 286 mln USD, co oznacza wzrost o 8,45% w stosunku do 2021 r. Głównymi odbiorcami towarów z Belize były w 2022 r.: Stany Zjednoczone (24%), Wielka Brytania (20%), Gwatemala (11%), Honduras (7%) i Hiszpania (6%). Do najpopularniejszych towarów eksportowych należały: cukier (29%), owoce i orzechy (14%), ryby i owoce morza (9%), pasze (8%), surowce ropopochodne (7%). Najważniejszymi krajami pochodzenia importu do Belize były: USA (41%), Chiny (17,5%), Meksyk (10%), Gwatemala (7,6%). Belize importowało przede wszystkim: paliwa (15%), maszyny (10%), sprzęt elektroniczny (5%), pojazdy 5 (%).

Inwestycje zagraniczne

Międzyamerykański Bank Rozwoju (IDB) zatwierdził pożyczkę w wysokości 8 mln USD na promowanie bezpośrednich inwestycji zagranicznych i rozwój gospodarczy w Belize poprzez szereg środków mających na celu usprawnienie procesów biznesowych i inwestycyjnych oraz zapewnienie niezbędnych narzędzi małym i średnim firmom, które dołączają do globalnego obrotu handlowego.

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) spadają od 2014 r. (z wyjątkiem 2018 r.) i pozostają w tyle za sąsiednimi krajami o podobnych gospodarkach. Obroty handlowe Belize są również niższe niż w przypadku pozostałej części regionu.

Projekt IDB skróci czas wydawania zezwoleń handlowych i inwestycyjnych dzięki zautomatyzowanym, uproszczonym i ustandaryzowanym procesom. Będzie dążyć do przyciągania nowych BIZ poprzez promocję inwestycji w kraju. Według badań przeprowadzonych przez IDB, każdy dolar zainwestowany w promocję inwestycji wygeneruje kolejne 56 USD w BIZ.

Projekt ma również na celu promowanie eksportu małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) w Belize, które są zorientowane na eksport.

Uczestnictwo w wielostronnych organizacjach i porozumieniach o charakterze gospodarczym

Belize jest członkiem następujących porozumień i organizacji o charakterze gospodarczym: ACP, Commonwealth, CARICOM, CDB, FAO, G-77, Grupa z Rio, IADB, IBRD, IDA, IFAD, IFC, ILO, IMF, LAES, MIGA, OAS, UNCTAD, UNIDO, WB, WCO, WIPO, WTO.

Jako członek CARICOM jest także stroną traktatów o wolnym handlu z Kolumbią, Kostaryką, Dominikaną, Kubą i Wenezuelą. Posiada również umowę o wolnym handlu w ograniczonym zakresie (Partial Scope Agreement) z Gwatemalą.

Stosunki gospodarcze z Unią Europejską

Kształt stosunkom z UE nadaje umowa o partnerstwie gospodarczym (Economic Partnership Agreement, EPA), zawarta z krajami CARIFORUM w 2008 r. EPA wprowadziła istotną liberalizację dostępu na rynki państw unijnych. Od 1 stycznia 2008 r. zostały zniesione wszystkie opłaty celne i limity wielkościowe na towary pochodzące z krajów CARIFORUM, a także uproszczono reguły pochodzenia. Umowa zakłada także stopniową liberalizację dostępu dla eksportu unijnego do krajów CARIFORUM rozłożoną na 25 lat. Docelowo z opłat celnych ma zostać zwolnione 87% towarów z UE. Szczegółowe informacje nt. EPA między UE i krajami CARIFORUM dostępne są na stronie: http://ec.europa.eu/trade/wider-agenda/development/economic-partnerships/negotiations-and-agreements/#caribbean.

Głównymi partnerami handlowymi Belize w UE były Cypr i Włochy (eksport), oraz Portugalia, Irlandia i Hiszpania (import). Eksport z krajów unijnych wyniósł w 2021 r. 67 mln EUR, natomiast import 91 mln EUR.

UE jest jednym z głównych dawców pomocy rozwojowej dla Belize.

Gospodarcze umowy dwustronne

Ramy współpracy Polski z Belize określa Umowa o Partnerstwie Gospodarczym (Economic Partnership Agreement – EPA), podpisana przez kraje członkowskie UE z krajami CARIFORUM w 2008 r.

Dwustronna wymiana handlowa

Wymiana handlowa między Polską i Belize jest na stosunkowo niskim poziomie – eksport do Belize w 2022 r. wyniósł zaledwie ponad 367 tys. USD, natomiast import do Polski 3,5 mln USD. Eksportowano głównie pojazdy, produkty pochodzenia zwierzęcego, artykuły spożywcze oraz metale nieszlachetne, natomiast importowano tkaniny, urządzenia mechaniczne oraz produkty przemysłu chemicznego.

Należy jednak wspomnieć, że towary często trafiają do obu państw poprzez międzynarodowych pośredników, a bezpośrednie kontakty handlowe belizeńskich i polskich przedsiębiorców odnotowywane są sporadycznie.

​​​Wzajemne inwestycje

Narodowy Bank Polski nie odnotowuje, by firmy zarejestrowane w Belize dokonywały bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Polsce. Również brak jest informacji, by polskie firmy inwestowały w Belize.

Dostęp do rynku dla polskich towarów i usług

Od przystąpienia do WTO w 1995 r. i ustanowienia wspólnego systemu celnego dla CARICOM, którego Belize jest członkiem, kraj ten pozostaje stosunkowo otwarty na handel międzynarodowy.

Polskie firmy nie informowały o barierach w handlu z Belize. Nie mniej jednak występowały przeszkody, na które natrafiają europejscy eksporterzy to m.in.:

1) Ograniczenia w dostępie do rynku dla towarów postrzeganych jako wrażliwe: niektóre owoce i warzywa, meble, drewno, fosforany, piwo, koncentraty pomarańczowe, cukier. Import tych produktów wymaga otrzymania licencji importowej przez firmę zainteresowaną ich sprowadzaniem.

2) Niektóre towary produkowane przez Belize tj. ryż czy fasola podlegają zakazowi importu, z wyjątkiem okresów niedoboru na rynku lokalnym.

3) Wymagana jest zgoda inspektoratu fitosanitarnego (Belize Agricultural Health Authority, BAHA) na import m.in. produktów żywnościowych, farmaceutyków, roślin, zwierząt i środków dezynfekujących. Dla niektórych produktów z tej grupy wymagany jest certyfikat pochodzenia, certyfikat fitosanitarny wydany przez kraj pochodzenia oraz świadectwo kontroli przez BAHA. Kontrola taka może trwać do 40 dni.

4) Kwarantanna i dezynfekcja importowanych maszyn i urządzeń, obowiązkowa w pewnych przypadkach.

5) Kontrola rządowa cen m.in. ryżu, fasoli, mąki, chleba, cukru, butanu i benzyny.

6) Wyższe niż w sąsiednich krajach koszty energii, usług portowych i telekomunikacyjnych.

7) Przypadki korupcji wśród urzędników celnych oraz opieszałość w postępowaniu celnym.

Ciekawostką jest fakt, że Belize nie pojawiło się w ostatnich edycjach rankingów Transparency International - Corruption Perceptions Index.

Belize jest krajem zasadniczo otwartym dla inwestorów zagranicznych. Władze oferują szeroki zakres zachęt fiskalnych dla firm zainteresowanych ulokowaniem kapitału, zwłaszcza zorientowanych proeksportowo i na obszarach gorzej rozwiniętych. Sektorami preferowanymi są turystyka, rolnictwo, usługi finansowe i przemysł meblarski. Ograniczenia prawne istnieją natomiast w usługach audiowizualnych, krajowym transporcie morskim i handlu bronią. Innym typem ograniczeń są: mała liczba ludności, brak wykwalifikowanej siły roboczej, słabo rozwinięta infrastruktura i niedostateczna baza produkcyjna.

Dzięki podpisaniu Umowy o Partnerstwie Gospodarczym (EPA) UE-CARIFORUM w 2008 r., towary unijne mogą korzystać z preferencji w eksporcie do Belize. W ciągu 10 lat od podpisania EPA, preferencjami celnymi objęto 61% towarów eksportowanych przez UE; w ciągu 15 lat – będzie ich 83%, a w ciągu 25 lat 87%. Unijny eksport produktów wrażliwych, m.in. towarów rolnych (drób, mięso, nabiał, niektóre owoce i warzywa), produktów rybnych, sosów, lodów, syropów, napojów, etanolu, rumu, olei roślinnych, chemikaliów czy mebli będzie objęty okresami ochronnymi od 20 do 25 lat.

W rankingu gospodarek przyjaznych biznesowi „Doing Business 2020” opublikowanym przez Bank Światowy, Belize zajęło 135 miejsce (na 190 państw sklasyfikowanych).

Szczegółowe informacje nt. barier taryfowych i pozataryfowych stosowanych przez Belize dostępne są na stronie:  www.wto.org/english/tratop_e/tpr_e/tp338_e.htm.

Dostęp do rynku pracy

Według Prawa Pracy Belize, obcokrajowiec chcący podjąć pracę jest zobowiązany uzyskać zgodę Ministerstwa Pracy i Urzędu Imigracyjnego.

Zatrudnienie cudzoziemców możliwe jest w następujących sytuacjach:

1. Poprzez złożenie wniosku o zezwolenie na zatrudnienie cudzoziemca przez pracodawcę. Musisz być legalnym rezydentem (mieszkasz w Belize przez co najmniej 6 miesięcy), musisz posiadać wizę uprawniającą do wykonywania pracy. Pracodawca lub dyrektor firmy musi przedstawić następujące dokumenty, aby zatrudnić obcokrajowca: 3 zdjęcia paszportowe, opłata 20 USD, ważny paszport i dokument potwierdzający, że dana osoba jest uprawniona do wykonywania danej pracy.

Proces ten można rozpocząć dopiero po wykazaniu, że żaden Belizeńczyk przez 3 tygodnie aktywnego naboru nie mógł lub nie chciał podjąć pracy na tym stanowisku.

2. Samodzielne złożenie wniosku o zatrudnienie. Dotyczy to wyłącznie inwestorów zagranicznych. Musisz przebywać w kraju legalnie, z odpowiednią wizą i dokumentami dostarczonymi przez departament imigracyjny. Wszystkie wnioski należy składać w urzędach pracy w okręgach, w których ma powstać firma. Minister Pracy ma prawo rekomendować zatwierdzenie wszystkich wniosków.

Nabywanie i wynajem nieruchomości

Generalnie, Belize nie stosuje ograniczeń w nabywaniu ziemi i wynajmie nieruchomości przez obcokrajowców. Niemniej jednak, na mocy ustawy z 1973 r. cudzoziemcy muszą uzyskać zgodę Departamentu Zasobów Naturalnych na kupno lub dzierżawę ziemi o powierzchni 10 akrów (tereny wiejskie) i 0,5 akra (tereny miejskie). W tym celu wymagane jest przedstawienie planu zagospodarowania terenu. Przy zawieraniu transakcji rekomendowane jest skorzystanie z pomocy kancelarii prawniczej lub agenta nieruchomości. Koszty związane z nabywaniem nieruchomości wynoszą ok. 12-15% wartości transakcji.

System zamówień publicznych

Przyznawanie kontraktów publicznych reguluje ustawa „Financial Orders of Belize” z 1965 r. Stanowi ona, że zamówienia poniżej 300 USD nie wymagają zawarcia kontraktu. Rekomenduje przeprowadzenie przetargu w przypadku, gdy wartość zamówienia publicznego wynosi co najmniej 5 tys. USD. Ustawa nakłada obowiązek przeprowadzenia przetargu dla zamówień powyżej 10 tys. USD. O wyborze oferty decyduje komitet przetargowy przy Ministerstwie Finansów. Podstawowym kryterium wyboru jest zazwyczaj cena.

Więcej szczegółów: Procurement Portal

Stosowany jest amerykański styl biznesowy. Pierwsze spotkanie jest bardzo ważnym czynnikiem wpływającym na dalszy proces prowadzenia negocjacji. Mieszkańcy Belize sprawiają wrażenie zrelaksowanych i pewnych siebie, raczej stosujących ubranie mniej formalne (bez garniturów), ale bardzo dobrej jakości i znanych marek. Uścisk dłoni i wymiana wizytówek to pierwsza czynność przy rozmowach. Są dość punktualni, prowadzą bardzo krótką rozmowę wprowadzającą i po paru minutach przechodzą do sedna sprawy. Mile widziane są upominki - powinien nim być upominek z kraju pochodzenia, np. niedostępny na rynku lokalnym alkohol. Na ogół nie powinny być to książki ani albumy. Pożegnanie jest zazwyczaj bardzo braterskie i ciepłe. 

Belizyjczycy są dość opieszali w kontekście udzielania odpowiedzi na maile, telefony etc. Posługują się nowoczesnymi aplikacjami, a najbardziej powszechną metodą komunikacji jest aplikacja Whatsapp. Brak rychłej odpowiedzi nie przesądza o fiasku przedsięwzięcia: żeby nie zniechęcić partnera biznesowego, należy nalegać i upominać się o informacje nie częściej niż co 4-5 dni.

Strona rządu Belize https://www.pressoffice.gov.bz/

Ministerstwo Finansów/ Ministry of Finance www.mof.gov.bz

Ministerstwo Spraw Zagranicznych i Handlu Zagranicznego/ Ministry of Foreign Affairs and Foreign Trade www.mfa.gov.bz

Ministerstwo Rolnictwa, Bezpieczeństwa Żywności i Przedsiębiorczości www.agriculture.gov.bz

Ministerstwo Zdrowia www.health.gov.bz

Ministerstwo Turystyki i Stosunków z Diasporą / Ministry of Tourism and Diaspora Relations https://tourism.gov.bz/

Agencja BELTRAIDE www.belizeinvest.org.bz

Urząd Statystyczny Belize / Statistical Institute of Belize www.statisticsbelize.org.bz

Bank Centralny Belize / Belize Central Bank www.centralbank.org.bz

Urząd Celny Belize / Belize Customs Department www.customs.gov.bz

Samorządy gospodarcze

Stowarzyszenie Przemysłu Turystycznego Belize / The Belize Tourism Industry Association www.btia.org

Organizacja Turystyczna Belize / Belize Tourism Board www.travelbelize.org

Izba Handlowo-Przemysłowa Belize / The Belize Chamber of Commerce and Industry www.belize.org

Media

Amandala: www.amandala.com.bz

The Guardian: www.guardian.bz

Channel Five: www.channel5belize.com