Gwatemala

Informacje ogólne

Położenie geograficzne, ludność, obszar, stolica, język urzędowy

Położenie geograficzne: Gwatemala to państwo położone w Ameryce Środkowej, między Morzem Karaibskim i Oceanem Spokojnym. Na północy graniczy z Meksykiem, od wschodu z Belize, natomiast na południu z Hondurasem i Salwadorem – łączna długość granic wynosi 1687 km, z czego 400 km to wybrzeże morskie.

Gwatemala dzieli się na cztery obszary geograficzne: nizinę Petén, znajdującą się w północnej części kraju, wybrzeże Morza Karaibskiego, łańcuchy górskie środkowej części kraju oraz wybrzeże Pacyfiku. Równoleżnikowe łańcuchy górskie dzielą się na Alto Cuchumatanes, Sierra de Chama i Sierra de Las Minas oraz dalej na południe Sierra Madre. Najwyższy szczyt Gwatemali to nieaktywny wulkan Tajumulco (4220 m n.p.m.). Północne obszary zajmuje rozległa nizina Petén (blisko 1/3 powierzchni kraju). Największym jeziorem jest znajdujące się niedaleko Zatoki Honduraskiej Jezioro Izabal, zaś główne rzeki to Motagua (400 km) i Polochic (240 km).

Ludność: Pod względem liczby ludności Gwatemala jest największym państwem Ameryki Środkowej. Liczy 17,4 mln osób (dane z lipca 2021), z czego najwięcej, bo 56%, jest pochodzenia latynoskiego, a 42% stanowią Indianie (Majowie). Największe grupy indiańskie to Kiche, Kaqchikel, Mam i Kekchi. Blisko połowa populacji mieszka w miastach, z których największe to stolica Gwatemala (5,1 mln mieszkańców). Do najważniejszych miast należą również: Santa Catarina Pinula, Antigua, San Miguel Petapa, Mixco i Villa Nueva. Społeczeństwo Gwatemali jest stosunkowo młode – według danych z 2021 r. 34% to ludzie poniżej 15 roku życia. 51% ludności żyje w ubóstwie, z czego 23% w skrajnym. Stopień analfabetyzmu wynosi 19%. Gwatemala ma jeden z najwyższych wskaźników przestępczości w Ameryce Łacińskiej.

Obszar: Gwatemala zajmuje 108 889 km2, co pod względem wielkości terytorium daje jej 107. miejsce na świecie.

Stolica: Gwatemala (Ciudad de Guatemala)

Język urzędowy: hiszpański. Ludność indiańska powszechnie posługuje się także językami majańskimi.

Warunki klimatyczne

Klimat Gwatemali występuje w trzech postaciach: podrównikowy i wilgotny na terenach nizinnych, równikowy wilgotny na wybrzeżu karaibskim i chłodny na obszarze pasm górskich. Pora deszczowa w Gwatemali trwa od maja do października. Średnia roczna suma opadów atmosferycznych w kraju wynosi od 500 do nawet 3000 mm. Średnia temperatura wynosi ok. 25˚C z niewielkimi wahaniami na nizinach i wyżynach.

Główne bogactwa naturalne

Ropa naftowa, nikiel, drewno, srebro, złoto, energia wodna.

System walutowy, kurs i wymiana

Waluta: 1 quetzal (GTQ) = 100 centavos (1 USD = 7,73 GTQ; 1 PLN – 1,94 GTQ; stan na 12.10.2021 r.).

Religia

Wyznania: rzymsko-katolickie (42%), protestanckie (39%), inne lub brak wyznania (19%).

Wykaz dni świątecznych i wolnych od pracy (2021)

1 stycznia – Nowy Rok;

1-3 kwietnia – Wielkanoc;

1 maja – Święto Pracy;

28 czerwca – Dzień Wojska;

15 sierpnia - Wniebowzięcie Maryi Panny;

15 września – Dzień Niepodległości;

20 października – Dzień Rewolucji 1944 r.;

1 listopada – Wszystkich Świętych;

25 grudnia – Boże Narodzenie.

Infrastruktura transportowa

Infrastruktura lotnicza Gwatemali liczy 2 lotniska międzynarodowe - La Aurora w mieście Gwatemala i Mundo Maya w mieście Flores, oraz 28 lotnisk krajowych. Połączenia lotnicze z Gwatemalą utrzymują przewoźnicy tj. TAG, Iberia, United, Delta, Spirit, Copa Airlines.

Sieć dróg liczy 16 457 km, z czego 7340 km to drogi utwardzone. Dwie główne autostrady Gwatemali to Corredor Interoceánico, łącząca wybrzeża obu oceanów oraz Panamericana biegnąca od granicy z Meksykiem do Hondurasu. Nieustannie trwają prace rozbudowujące i usprawniające istniejącą infrastrukturę drogową. Łącząca wybrzeża Pacyfiku i Morza Karaibskiego sieć kolejowa liczy 322 km i służy przede wszystkim do przewozu towarów. Gwatemala posiada przejścia graniczne ze wszystkimi sąsiadami - Meksykiem, Belize, Hondurasem i Salwadorem.

Obowiązek wizowy

Nie ma obowiązku wizowego dla obywateli polskich przy pobytach nieprzekraczających 90 dni w celach turystycznych, prywatnych lub służbowych. Osoby udające się do Gwatemali w celu podjęcia pracy, działalności handlowej, nauki etc. są zobowiązane posiadać wizę odpowiedniej kategorii, odpowiadającą charakterowi ich pobytu w tym kraju. Podjęcie tych czynności bez odpowiedniego rodzaju dokumentu może być podstawą do usunięcia obcokrajowca z Gwatemali. Paszport powinien być ważny minimum 6 miesięcy od chwili przekroczenia granicy. Należy okazać bilet powrotny lub uprawniający do kontynuacji podróży. Przepisy miejscowe nie określają, jaką kwotę należy mieć na każdy dzień pobytu. Przy przylocie należy opłacić podatek wjazdowy i opłatę lotniskową w wysokości ok. 3 USD, natomiast przekraczanie granicy drogą lądową jest zwolnione z opłat.

System administracyjny

Ustrój polityczny

Zgodnie z konstytucją z 1986 r. (z poprawkami z 1993 r.), Gwatemala jest republiką typu prezydenckiego. Na czele państwa i rządu stoi prezydent wybierany w wyborach bezpośrednich i powszechnych na 4 lata, bez możliwości ponownego wyboru. Obecnie funkcję tę sprawuje – od 14 stycznia 2020 r. – Alejandro Giammattei z centroprawicowej partii „Vamos por una Guatemala Diferente”.

Władza ustawodawcza

Organem ustawodawczym jest jednoizbowy parlament (Kongres Narodowy), liczący 160 deputowanych, wybieranych w głosowaniu powszechnym na 4-letnią kadencję. Według konstytucji, do obowiązków Kongresu należy ustanawianie podatków, zatwierdzanie budżetu państwa, wypowiadanie wojny i zawieranie pokoju oraz ratyfikowanie umów przedkładanych przez prezydenta. Prezydent ma prawo weta ustaw Kongresu, które ten może odrzucić większością 2/3 głosów.

Władza wykonawcza

Władzę wykonawczą sprawuje rząd powoływany i kierowany przez prezydenta i przed nim odpowiedzialny.

Struktura administracji gospodarczej

Administracja gospodarcza kraju podzielona jest między kilka ministerstw. W kompetencjach Ministerstwa Finansów (Ministerio de Finanzas Públicas, MINFIN) leżą finanse publiczne. MF zajmuje się m.in. projektowaniem budżetu państwa, polityką podatkową oraz obsługą długu publicznego. Pozyskiwaniem podatków zajmuje się Superintendencia de Administración Tributaria (SAT). Polityka monetarna i kredytowa leżą zaś w kompetencjach autonomicznego Banku Centralnego (Banco de Guatemala).

Kwestiami związanymi z handlem, negocjacjami handlowymi, rozwojem przedsiębiorczości, konkurencyjnością, polityką integracji środkowoamerykańskiej oraz promocją inwestycji i kraju za granicą zajmuje się Ministerstwo Gospodarki (Ministerio de Economía, MINECO). Do zadań Prezydenckiego Sekretariatu Planowania i Programowania Gospodarczego (Secretaria de Planificación y Programación de la Presidencia, SEGEPLAN) należy koordynacja polityki współpracy międzynarodowej, projektów finansowanych ze środków zagranicznych oraz planowanie polityk i inwestycji publicznych. Sprawy związane z rolnictwem i hodowlą leżą w gestii Ministerstwa Rolnictwa, Hodowli i Żywienia (Ministerio de Agricultura, Ganadería y Alimentación, MAGA). Kwestiami inwestycji infrastrukturalnych zajmuje się Ministerstwo Komunikacji, Infrastruktury i Mieszkalnictwa (Ministerio de Comunicaciones, Infraestructura y Vivienda, CIV), natomiast energetyka leży w kompetencjach Ministerstwa Energii i Górnictwa (Ministerio de Energía y Minas, MEM).

Sądownictwo gospodarcze

Działalność gospodarcza w Gwatemali regulowana jest przez Kodeks Handlowy z 1971 r. z późniejszymi zmianami. W sprawach gospodarczych niepodlegających Kodeksowi Handlowemu stosuje się ustawodawstwo cywilne. Nie istnieją wyspecjalizowane sądy ds. gospodarczych. Sądownictwo gospodarcze wykonywane jest przez Salę ds. Kasacji Cywilnych i Handlowych Najwyższego Trybunału Sprawiedliwości (instancja najwyższa) oraz sale ds. cywilnych i handlowych sądów okręgowych. Przed skierowaniem sprawy do sądu, przedsiębiorca może skorzystać z pomocy Centrum Arbitrażowego przy Gwatemalskiej Izbie Handlowej (CENAC).

Gospodarka

Ogólna charakterystyka sytuacji gospodarczej

Po silnym odbiciu w 2021 r. (8 proc.), gospodarka Gwatemali wzrosła w 2022 r. o około 4 proc., napędzana przez wzrost konsumpcji i inwestycje. Oczekuje się, że wzrost PKB spowolni do 3,2 procent w 2023 r.

Mimo to kraj stoi przed poważnymi wyzwaniami rozwojowymi: wskaźniki ubóstwa i nierówności w Gwatemali należą do najwyższych w regionie Ameryki Łacińskiej i Karaibów. Odsetek ludności zagrożonej niedożywieniem jest wysoki, zwłaszcza w odniesieniu do populacji wiejskiej i autochtonicznej, zatrudnionej w przeważającej mierze w sektorze nieformalnym.

W 2005 r. Gwatemala ratyfikowała układ DR-CAFTA (wszedł w życie 1 czerwca 2006 r.), który to zniósł stawki celne na wiele produktów, zliberalizował rynek usług oraz stworzył przejrzyste reguły dot. inwestycji zagranicznych, ochrony własności intelektualnej, procedur celnych, handlu elektronicznego, przepisów fitosanitarnych i mechanizmów rozwiązywania sporów. DR-CAFTA ma kluczowe znaczenie dla gospodarki gwatemalskiej, jako że 2/3 wymiany handlowej odbywa się z państwami-stronami układu.

Główne sektory gospodarki

Gospodarka Gwatemali zdominowana jest przez sektor prywatny, który generuje około 90% PKB.

Usługi są sektorem o największej dynamice rozwoju, dającym zatrudnienie prawie 2/3 ludności aktywnej zawodowo.

Produkcja przemysłowa koncentruje się na lekkim montażu i przetwórstwie żywności. Jest ukierunkowana głównie na rynek krajowy oraz eksport do USA i krajów Ameryki Środkowej. Głównym motorem rozwoju tego sektora jest udział Gwatemali we Wspólnym Rynku Ameryki Środkowej (CACM). W ostatniej dekadzie dynamiczny wzrost zanotowała produkcja tekstylno-odzieżowa, której głównym odbiorcą są Stany Zjednoczone (95%). Innymi ważnymi sektorami są przemysł chemiczny, spożywczy, kosmetyczny, papierowy i metalowy. Ok. 40% towarów przeznaczonych na eksport wytwarzane jest w obrębie specjalnych stref ekonomicznych.

Rolnictwo Gwatemali natomiast można podzielić na 3 działy:

produkujący na eksport (kawa, banany, cukier, kardamon i jagody);
produkujący na rynek wewnętrzny (kukurydza, fasola, ryż);
nowej produkcji proeksportowej (warzywa i owoce).

Kawa, cukier, banany, a także surowiec pochodzący z rzadkiego gatunku drewna Sapodilla, potrzebny do produkcji gumy do żucia, od lat stanowią główną ofertę eksportową Gwatemali (około 18% całości eksportu). W ostatnich latach rozwinęła się także uprawa owoców, warzyw zimowych, a także kwiatów ciętych, przeznaczonych głównie na eksport.

Tabela najważniejszych wskaźników makroekonomicznych

Wyszczególnienie	2021 r.	2022 r.
PKB	72,461 mln EUR	72,4 mld USD
PKB na jednego mieszkańca	4031 EUR	5,456 USD
Tempo wzrostu/spadku PKB w procentach	8%	4%
Relacja deficytu/nadwyżki finansów publicznych do PKB w procentach	b/d	34%
Relacja całkowitego długu publicznego do PKB w procentach	30,8%	29,4%
Stopa inflacji (indeks cen konsumpcyjnych CPI) w procentach	3,1%	9,2%
Stopa bezrobocia w procentach	2,2%	3%
Wartość obrotów handlu zagranicznego (w Euro lub USD)	34,1 mld USD	47,805 mln USD
Wartość eksportu (w Euro lub USD)	11,6 mld USD	15,684 mln USD
Wartość importu (w Euro lub USD)	22,4 mld USD	32,121 mln USD
Relacja deficytu/nadwyżki na rachunku obrotów bieżących bilansu płatniczego do PKB w procentach	b/d	2%
Wartość zagranicznych inwestycji bezpośrednich w kraju urzędowania (w Euro lub USD)	3,471 mld USD	1,352 mln USD
Wartość zagranicznych inwestycji bezpośrednich kraju urzędowania za granicą (w Euro lub USD)	b/d	b/d

Handel zagraniczny

Handel zagraniczny Gwatemali wyniósł 47 805 mln USD w 2022 r., 18,8% więcej niż w 2021 r. Eksport i import Gwatemali zamknął rok 2022 wzrostem odpowiednio o 15,2% i 20,7% w porównaniu z danymi za 2021 r. Obserwowana tendencja wskazuje, że na handel zagraniczny miał silny wpływ wzrost cen: w eksporcie, zwłaszcza jeśli chodzi o produkty rolne; a w imporcie – produkty ropopochodne.

Wśród produktów eksportowanych przez Gwatemalę pierwsze miejsce zajmuje odzież, następnie kawa, banany, cukier i inne produkty spożywcze oraz chemikalia. Głównym partnerem handlowym Gwatemali pozostają niezmiennie Stany Zjednoczone, następnie Ameryka Środkowa, Unia Europejska, Meksyk i Panama.

Struktura importu przedstawiała się następująco: surowce mineralne i ropa naftowa w pierwszej kolejności, następnie maszyny i urządzenia, chemikalia, samochody, wyroby metalowe. Najwięcej towarów, po Stanach Zjednoczonych, sprowadzanych jest z Ameryki Środkowej, Chińskiej Republiki Ludowej, Meksyku i Unii Europejskiej.

Inwestycje zagraniczne

Zgodnie z danymi opublikowanymi przez Bank Gwatemali, w 2022 r. kraj zarejestrował bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) o wartości 1352,4 mln USD. Jednak większość tej kwoty - 1133,3 mln USD (83,7%) to reinwestowanie zysków; 166 mln USD (12,3%) to dłużne papiery wartościowe, a tylko 53,2 mln USD (4%) to nowe inwestycje.

Uczestnictwo w wielostronnych organizacjach i porozumieniach o charakterze gospodarczym

Gwatemala jest stroną Stefy Wolnego Handlu CAFTA-DR między USA, państwami Ameryki Środkowej i Republiką Dominikany oraz traktatów o wolnym handlu z Tajwanem, Kubą, Meksykiem, Wenezuelą, Chile, Kolumbią, Panamą i Europejskim Stowarzyszeniem Wolnego Handlu (EFTA).

Gwatemala, Salwador i Honduras tworzą unię celną regulującą wolny przepływ osób i towarów między tymi państwami i mającą na celu m.in. usprawnienie ruchu na granicach, ułatwienie handlu, zwiększenie bezpieczeństwa i harmonizację przepisów celnych.

Gwatemala jest członkiem następujących porozumień i organizacji o charakterze gospodarczym: BCIE, CACM, CEPAL, FAO, G-24, G-77, IADB, IBRD, IDA, IFAD, IFC, ILO, IMF, LAES, ALADI (obserwator), MIGA, OAS, Petrocaribe, UNCTAD, UNIDO, UNWTO, WB, WCO, WIPO, WTO.

Stosunki gospodarcze z Unią Europejską

Stosunki gospodarcze są regulowane przez Umowę Stowarzyszeniową zawartą przez UE i Amerykę Środkową w 2012 r.

W świetle danych za rok 2021, Gwatemala dla UE-27 jest 79. pod względem wielkości obrotów partnerem handlowym (69. w imporcie i 88. w eksporcie). Udział Gwatemali w ogólnym imporcie oraz eksporcie UE wynosi 0,1 %.

W 2021 r. (w porównaniu z rokiem 2020) import UE z Gwatemali wzrósł o 36,2% i osiągnął poziom ok. 1,26 mld EUR. Eksport UE do tego kraju wzrósł w tym okresie o 25,0%, do poziomu 1,13 mld EUR.

UE dla Gwatemali jest 5. pod względem wielkości obrotów partnerem handlowym (4. pod względem importu oraz również 4. pod względem eksportu). W 2021 r. udział importu z UE w ogólnym imporcie Gwatemali wyniósł 6,3%. W przypadku eksportu Gwatemali, współczynnik ten wyniósł 9,8%.

Głównymi partnerami handlowymi w Unii Europejskiej są dla Gwatemali Holandia, Hiszpania, Włochy i Niemcy.

Dwustronna współpraca gospodarcza

Gospodarcze umowy dwustronne

Kształt stosunkom gospodarczym Gwatemali z Polską nadaje Umowa Stowarzyszeniowa między UE i Ameryką Środkową z 2012 r.

Dwustronna wymiana handlowa

W 2022 r. polski import z Gwatemali wyniósł 57,7 mln USD i obejmował głównie produkty roślinne: banany, suszone owoce, tytoń, przyprawy i kawę, a także tekstylia. Jest to duży wzrost w stosunku do 2021 r. gdy import opiewał na 39,8 mln USD. Polski eksport do Gwatemali osiągnął wartość 15,5 mln USD (wzrost o 1,5 mln USD) i opierał się głównie na półproduktach papierniczych, takich jak celuloza, a także na tworzywach sztucznych, produktach elektrycznych i hydraulicznych oraz wyrobach piekarniczych.

W kwietniu 2022 r. przedstawiciele Ambasady RP w Panamie przeprowadzili w stolicy Gwatemali seminarium nt. możliwości rozwoju współpracy gospodarczej pomiędzy Polską i Gwatemalą, skierowane do gwatemalskich przedsiębiorców reprezentujących różnorodne sektory, zainteresowanych nawiązaniem współpracy z polskimi partnerami.

Z kolei w maju 2022 r. Ambasador RP Leszek Biały wziął udział w seminarium z cyklu „Ameryka Łacińska: ¡Vamos a Guatemala”, zorganizowanym przez Krajową Izbę Gospodarczą, Polsko-Latynoamerykańską Radę Biznesu oraz Regionalną Izbę Gospodarczą Pomorza pod patronatem Ministerstwa Rozwoju i Technologii, podczas którego zaprezentował polskim przedsiębiorcom możliwości biznesowe w Gwatemali.

Wzajemne inwestycje

Dane Narodowego Banku Polskiego nie odnotowują, by firmy zarejestrowane w Gwatemali dokonywały bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Polsce. Również w danych NBP brak jest informacji, by polskie firmy inwestowały w Gwatemali.

Dostęp do rynku

Dostęp do rynku dla polskich towarów i usług

Na przestrzeni ostatnich lat, Gwatemala znacząco zliberalizowała regulacje handlowe, obniżając stawki celne, modernizując procedury celne oraz adoptując nowe przepisy dot. zamówień publicznych i ochrony własności intelektualnej. Działania te skutkowały zwiększeniem wolumenu obrotów handlowych i BIZ w tym kraju.

Gwatemala stosuje ograniczone bariery pozataryfowe. Licencje importowe praktycznie nie są wymagane z wyjątkiem pozwoleń na import produktów związanych z ochroną zdrowia, bezpieczeństwem i ochroną środowiska.

Polskie firmy nie informowały placówki o barierach w handlu z Gwatemalą. Niemniej jednak zdarzają się one. Na poniższe z nich natrafiają niekiedy inni europejscy eksporterzy. Są to m.in.:

1) biurokracja i powolność działania miejscowych urzędów - według Banku Światowego, czas oczekiwania na zakończenie procedur celnych związanych z importem towarów do Gwatemali jest najdłuższy w całej Ameryce Środkowej;

2) wprowadzanie na rynek gwatemalski produktów pochodzenia zwierzęcego regulowane jest przez przepisy fitosanitarne (Ley de Sanidad Vegetal y Animal, Decreto 36-98) i normy krajowe. Na ich podstawie, Min. Rolnictwa wymaga przedstawienia zezwolenia na import (solicitud de autorización zoosanitaria) wraz z odpowiednimi załącznikami;

3) przypadki uznawania przez służby celne wartości towaru zapisanej na fakturach handlowych za zaniżoną - w takim przypadku importer musi udowodnić, że faktura wykazuje faktyczną wartość towaru (na przykład okazując potwierdzenia zapłaty za towar) albo zapłacić wyższą opłatę celną;

4) wysokie koszty energii elektrycznej;

5) zjawiska korupcyjne.

Ustawodawstwo krajowe zezwala na inwestycje zagraniczne w większości sektorów gospodarki oraz zapewnia traktowanie narodowe inwestorom z innych państw. Istnieją jednakże pewne ograniczenia inwestycyjne, m.in. w usługach transportowych i ubezpieczeniowych. Wysokość kapitału zagranicznego w firmach transportowych nie może przekroczyć 40%, firmy zagraniczne nie mogą świadczyć także usług przewozowych wewnątrz kraju.

W opublikowanym przez Bank Światowy zestawieniu „Doing Business 2020”, Gwatemala pod względem warunków sprzyjających do prowadzenia działalności gospodarczej, zajmuje 96. pozycję wśród 190 ujętych w rankingu gospodarek świata. Oznacza to awans o 2 miejsca wobec rankingu z 2019 r.

W odniesieniu do kategorii „Handel Zagraniczny”, Gwatemala zajmuje 82. pozycję (awans o 1 miejsce w stosunku do roku 2019).

Dostęp do rynku pracy

Według gwatemalskiego prawa, pracownicy zagraniczni mają takie same prawa jak pracownicy lokalni. W stosunku do obcokrajowców chcących podjąć pracę w Gwatemali istnieje wymóg uzyskania wizy pobytowej i pozwolenia na pracę. Wizy wydaje Dyrekcja Generalna ds. Migracji (Dirección General de Migración), natomiast pozwolenia Ministerstwo Pracy (Ministerio de Trabajo). Procedura uzyskania prawa pobytu jest długa, skomplikowana i kosztowna.

W celu walidacji wykształcenia lub w przypadku chęci kontynuacji studiów przez obcokrajowca konieczna jest nostryfikacja dyplomu na stołecznym Uniwersytecie San Carlos, który jest jedyną szkołą wyższą uprawnioną do nostryfikacji dyplomów zagranicznych.

W praktyce, ze względu na długi czas trwania i koszt procedur, firmy lokalne unikają zatrudniania obcokrajowców.

Nabywanie i wynajem nieruchomości

Według gwatemalskiego prawa obcokrajowcy mogą nabywać i dysponować ziemią i nieruchomościami. Zakup terenu lub nieruchomości położonych w strefach miejskich lub bezpośrednio w pobliżu rzek, jezior, oceanów i granic państwowych wymaga odpowiedniej zgody administracyjnej. Przy zawieraniu transakcji zalecane jest skorzystanie z pośrednictwa kancelarii prawnej. Opłata notarialna zwyczajowo wynosi 1% wartości transakcji.

System zamówień publicznych

Gwatemala nie jest sygnatariuszem Wielostronnego Porozumienia w Sprawie Zamówień Publicznych - GPA WTO. Przyznawanie kontraktów publicznych reguluje ustawa Ley de Contrataciones del Estado de Guatemala Decreto 57-92 wraz z rozporządzeniami (Acuerdo Gubernativo 1056-92). Zgodnie z ustawą firmy zagraniczne mogą uczestniczyć w przetargach na równych prawach z firmami miejscowymi, niemniej, kiedy warunki ofert są podobne, w praktyce preferuje się firmy gwatemalskie. Przed przystąpieniem do przetargu, obowiązkowe jest zarejestrowanie się w specjalnym rejestrze (Registro de Precalificados), co bywa problematyczne dla przedsiębiorstw niezarejestrowanych w Gwatemali. 1 lutego 2009 r. wymogi te zostały złagodzone; dopuszczone zostało składanie oświadczeń o wpisie do rejestru w przypadku wygrania przetargu. Ogłoszenia o przetargach umieszczane są na stronie www.guatecompras.gt.

Różnice kulturowe w kontaktach biznesowych

Obowiązuje amerykański styl biznesowy. Stosuje się ubranie mniej formalne (bez garniturów). Uścisk dłoni i wymiana wizytówek to pierwsza czynność przy rozmowach. Większość Gwatemalczyków jest dość punktualnych i popularna jest rozmowa wprowadzająca na tematy osobiste, rodzinne lub związane z krajem pochodzenia albo zainteresowaniami, chcąc niejako lepiej poznać potencjalnego partnera. Gwatemalczycy bywają również małomówni lub zamknięci, co wynika z ich tradyzji indiańskich.

Brak rychłej odpowiedzi na ofertę biznesową nie przesądza o fiasku przedsięwzięcia: żeby nie zniechęcić partnera biznesowego, należy nalegać i upominać się o informacje nie częściej niż co 4-5 dni.

Przydatne kontakty i linki

Administracja gospodarcza

Portal rządu Gwatemali

www.guatemala.gob.gt

Bank Centralny Gwatemali / Banco de Guatemala

www.banguat.gob.gt

Ministerstwo Gospodarki / Ministerio de Economía (MINECO)

www.mineco.gob.gt

Ministerstwo Finansów / Ministerio de Finanzas Públicas (MINFIN)

www.minfin.gob.gt

Prezydencki Sekretariat Planowania i Programowania / Secretaría de Planificación y Programación de la Presidencia (SEGEPLAN)

www.segeplan.gob.gt