Polska w Panamie

• System gospodarczy i najważniejsze strategie gospodarcze

Gwatemala ma największą gospodarkę w Ameryce Środkowej, z PKB w wysokości 102,05 mld USD w 2023 roku. W 2023 r. gospodarka wzrosła o 3,5 %. Inflacja w ujęciu rocznym spadła w 2023 r. do 4,2 % z 9,2 proc. odnotowanych w 2022 r., głównie ze względu na wzrost międzynarodowych cen energii i żywności spowodowany inwazją Rosji na Ukrainę. Rząd Gwatemali kontynuuje wysiłki na rzecz zwiększenia konkurencyjności, promowania możliwości inwestycyjnych i prac nad reformami legislacyjnymi mającymi na celu wspieranie wzrostu gospodarczego.

Pomimo kroków mających na celu poprawę klimatu inwestycyjnego w Gwatemali, międzynarodowe firmy decydujące się na inwestycje w Gwatemali stoją przed poważnymi wyzwaniami. Skomplikowane przepisy ustawowe i wykonawcze, niespójne orzeczenia sądowe, przeszkody biurokratyczne i korupcja nadal hamują inwestycje.

• Główne sektory gospodarki i ich udział w PKB

Przekazy pieniężne, głównie z USA, wzrosły w 2023 r. o 9,8 proc. i odpowiadały 19,4 proc. PKB.

• Polityka kursowa,

Oficjalną walutą Gwatemali jest quetzal (GTQ).   Referencyjny kurs wymiany quetzali (GTQ) w stosunku do dolara amerykańskiego pozostaje stosunkowo stabilny od 1999 roku.

Waluta: 1 quetzal (GTQ) = 100 centavos (1 USD = 7,70 GTQ; 1 PLN – 1,95 GTQ; stan na 12.12.2024 r.).

• Surowce i technologie krytyczne,

Ropa naftowa, nikiel, drewno, srebro, złoto, energia wodna.

• Stan infrastruktury,

Infrastruktura lotnicza Gwatemali liczy 2 lotniska międzynarodowe - La Aurora w mieście Gwatemala i Mundo Maya w mieście Flores, oraz 28 lotnisk krajowych. Połączenia lotnicze z Gwatemalą utrzymują przewoźnicy tj. TAG, Iberia, United, Delta, Spirit, Copa Airlines.

Sieć dróg liczy 16 457 km, z czego 7340 km to drogi utwardzone. Dwie główne autostrady Gwatemali to Corredor Interoceánico, łącząca wybrzeża obu oceanów oraz Panamericana biegnąca od granicy z Meksykiem do Hondurasu. Nieustannie trwają prace rozbudowujące i usprawniające istniejącą infrastrukturę drogową. Łącząca wybrzeża Pacyfiku i Morza Karaibskiego sieć kolejowa liczy 322 km i służy przede wszystkim do przewozu towarów. Gwatemala posiada przejścia graniczne ze wszystkimi sąsiadami - Meksykiem, Belize, Hondurasem i Salwadorem.

• Kalendarz dni wolnych od pracy
• 1 stycznia – Nowy Rok;
• 1-3 kwietnia – Wielkanoc;
• 1 maja – Święto Pracy;
• 28 czerwca – Dzień Wojska;
• 15 sierpnia - Wniebowzięcie Maryi Panny;
• 15 września – Dzień Niepodległości;
• 20 października – Dzień Rewolucji 1944 r.;
• 1 listopada – Wszystkich Świętych;
• 25 grudnia – Boże Narodzenie.

• Najważniejsi partnerzy handlowi,

Państwa Ameryki Środkowej i Republiki Dominikany (36,2% eksportu), Stany Zjednoczone (30,8%) i UE (10%) są najważniejszymi partnerami gospodarczymi Gwatemali.

• Podstawowe produkty i usługi importowe i eksportowe (dane Ministerstwa Gospodarki Gwatemali),

W 2023 roku Gwatemala odnotowała eksport towarów w wysokości 14.194,3 mln USD (największy udział sektora produkcyjnego, rolnego i wydobywczego).

Głównymi produktami eksportowymi są artykuły odzieżowe, których udział w eksporcie wynosi 10,8% (swetry i podobne artykuły z dzianiny bawełnianej),  tłuszcze i oleje jadalne (7,5%), w tym surowy olej palmowy, oraz banany (7,0%), eksportowane głównie do USA, Polski i Holandii.

Import towarów do Gwatemali w 2023 r. wyniósł 30.318,5 mln USD. Głównymi produktami importowanymi są maszyny i urządzenia mechaniczne (10,4%); pojazdy i środki transportu (9,7%); oraz benzyna (6,2%).

Głównym dostawcą są Stany Zjednoczone (33,6%), Ameryka Środkowa (11,4%) i Meksyk (11,1%).

• Główni inwestorzy,

Główne kraje inwestujące w Gwatemali to Stany Zjednoczone, Meksyk, Kolumbia i Luksemburg. Ze wstępnych danych Banco de Guatemala wynika, że w ciągu pierwszych dziewięciu miesięcy 2023 r. napływ BIZ wyniósł 1,13 mld USD, przy czym głównymi inwestorami były Panama, USA i Meksyk (odpowiednio 348, 228 i 185 mln USD).

• Główne kierunki inwestycji zagranicznych.

Ponad 200 zagranicznych firm aktywnie inwestuje w Gwatemali, korzystając z umowy o wolnym handlu między Republiką Dominikańską a Ameryką Środkową (CAFTA-DR). Wartość bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) wyniosła 24,08 mld USD w 2023 r., co oznacza wzrost o 7,5 proc. w stosunku do 2022 r. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w ciągu ostatnich trzech lat były skoncentrowane przede wszystkim w sektorach: komunikacji, działalności finansowej i ubezpieczeniowej, produkcji, handlu i naprawy pojazdów oraz usług wodnych, elektrycznych i sanitarnych.
​​​​​​

Gwatemala jest stroną Stefy Wolnego Handlu CAFTA-DR między USA, państwami Ameryki Środkowej i Republiką Dominikany oraz traktatów o wolnym handlu z Tajwanem, Kubą, Meksykiem, Wenezuelą, Chile, Kolumbią, Panamą i Europejskim Stowarzyszeniem Wolnego Handlu (EFTA).

Gwatemala, Salwador i Honduras tworzą unię celną regulującą wolny przepływ osób i towarów między tymi państwami i mającą na celu m.in. usprawnienie ruchu na granicach, ułatwienie handlu, zwiększenie bezpieczeństwa i harmonizację przepisów celnych.

Gwatemala jest członkiem następujących porozumień i organizacji o charakterze gospodarczym: BCIE, CACM, CEPAL, FAO, G-24, G-77, IADB, IBRD, IDA, IFAD, IFC, ILO, IMF, LAES, ALADI (obserwator), MIGA, OAS, Petrocaribe, UNCTAD, UNIDO, UNWTO, WB, WCO, WIPO, WTO.

• Dwustronne relacje handlowe i inwestycyjne

W chwili obecnej nie ma znaczących polskich inwestycji bezpośrednich w Gwatemali.

Stosunki gospodarcze są regulowane przez Umowę Stowarzyszeniową zawartą przez UE i Amerykę Środkową w 2012 r. 

W świetle danych za rok 2023, Gwatemala jest dla UE na 82 miejscu pod względem wielkości obrotów partnerem handlowym (74. w imporcie i 87. w eksporcie). Udział Gwatemali w ogólnym imporcie oraz eksporcie UE wynosi po 0,1 %.

W 2021 r. (w porównaniu z rokiem 2020) import UE z Gwatemali wzrósł o 36,2% i osiągnął poziom ok. 1,26 mld EUR. Eksport UE do tego kraju wzrósł w tym okresie o 25,0%, do poziomu 1,13 mld EUR.

UE dla Gwatemali jest 4. pod względem wielkości obrotów partnerem handlowym (4. pod względem importu oraz również 4. pod względem eksportu). W 2023 r. udział importu z UE w ogólnym imporcie Gwatemali wyniósł 6,6%. W przypadku eksportu Gwatemali, współczynnik ten wyniósł 10%.

Głównymi partnerami handlowymi w Unii Europejskiej są dla Gwatemali Holandia, Hiszpania, Włochy i Niemcy.