POLIOMYELITIS

Poliomyelitis (choroba Heinego – Medina, ostre zapalenie rogów przednich rdzenia kręgowego, nagminne porażenie dziecięce) jest wysoce zakaźną chorobą wywoływaną przez enterowirus. Zachorować może każdy, kto nie był zaszczepiony, niezależnie od wieku. Największy odsetek zachorowań dotyczy jednak dzieci poniżej 5 roku życia.

Zakażenie przenosi się drogą pokarmową i kropelkową przez kontakt z osobą zakażoną, przedmioty skażone jej wydzielinami (pochodzącymi z gardła albo zanieczyszczone kałem) oraz przez pokarm lub wodę zanieczyszczoną ściekami skażonymi wirusem.

Okres wylęgania choroby trwa średnio 7–14 dni. Objawy poliomyelitis są zróżnicowane. Możliwe jest bezobjawowe nosicielstwo, ale chorobie mogą towarzyszyć też objawy nieswoiste (ból głowy, gorączka, sztywność karku czy bóle kończyn). Polio może również przyjmować postać ciężkich zakażeń manifestujących się porażeniami wiotkimi. Porażenia te są przeważnie niesymetryczne. Niedowłady są zwykle trwałe. U 10% osób choroba kończy się śmiercią.

Nie istnieje specyficzne leczenie poliomyelitis. Można natomiast skutecznie zapobiegać chorobie poprzez szczepienia ochronne.

Szczepionka przeciw poliomyelitis zawiera inaktywowane (zabite) poliowirusy. Jest podawana podskórnie lub domięśniowo. Odstępy między poszczególnymi dawkami szczepionki powinny obejmować okres 6-8 tygodni. Aby uzyskać pełną ochronę dziecka wskazane jest podanie 4 dawek szczepionki. Wg kalendarza szczepień ochronnych podaje się 3 dawki szczepienia podstawowego w 3-4, 5-6 oraz 16-18 miesiącu życia. Dawka przypominająca podawana jest w 6 roku życia.

Szczepionka przeciw poliomyelitis jest bezpieczna. Bardzo rzadko występują odczyny miejscowe, tj.: lekkie zaczerwienienie, ból, stwardnienie lub obrzęk w miejscu wstrzyknięcia i utrzymują się zwykle 1-2 dni. U niektórych dzieci i dorosłych po podaniu szczepionki mogą wystąpić objawy nieswoiste tj.: bóle głowy, wymioty, biegunka.

Dzięki wieloletnim masowym szczepieniom, ryzyko zachorowania na poliomyelitis w Polsce jest bliskie zeru. Dopóki jednak występują zachorowania w niektórych regionach Azji, istnieje ryzyko zawleczenia zachorowań do Europy. Wtedy niezaszczepione dzieci mogą zachorować.

Mając na uwadze sytuacje alertowe związane z wykryciem w ściekach na terenie Polski i wielu innych krajów europejskich zmutowanego wirusa polio typu 2 pochodzenia szczepionkowego (cVDPV2) twierdzi się, najbardziej narażeni na działanie tego czynnika biologicznego są pracownicy oczyszczalni ścieków oraz osoby zatrudnione przy pracach w kontakcie ze ściekami komunalnymi.

Podstawowe środki profilaktyczne, mające na celu ochronę pracowników przed narażeniem na szkodliwe czynnik biologiczne:

Zmiana ubrań na robocze;
Rozdział odzieży roboczej od prywatnej;
Odpowiednie postępowanie z odzieżą roboczą, w tym pranie z dezynfekcja zapewnione przez pracodawcę w wyspecjalizowanej pralni;
Branie prysznica po zakończeniu zmiany roboczej;
Higieniczne mycie i dezynfekcja rąk po każdej czynności wykonywanej w kontakcie ze ściekami oraz przed wejściem do pomieszczeń socjalnych, sanitarnych i biurowych;
Mycie i dezynfekcja rąk przed spożywaniem posiłków, piciem napojów, paleniem wyrobów tytoniowych;
Zakaz wchodzenia w zabrudzonej odzieży roboczej do pomieszczeń socjalnych;
Utrzymanie czystości w pomieszczeniach pracy, ze szczególnym uwzględnieniem pomieszczeń socjalnych i sanitarnych oraz powierzchni często dotykanych przez pracowników (np. klamki, dotykowe pokrętła w bateriach, czy włączniki elektryczne).