2024 – rok zmian
13.12.2024
Mija rok od zaprzysiężenia rządu Koalicji 15 Października. Przedstawiamy krótkie podsumowanie najważniejszych wydarzeń i działań zrealizowanych w Ministerstwie Cyfryzacji
Priorytetem było nadrobienie zaległości legislacyjnych, takich jak nowe Prawo Komunikacji Elektronicznej. Podobnie było z innymi regulacjami, które wymagają jak najszybszego wdrożenia. Dziś dwie z nich – ustawa o usługach cyfrowych oraz o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa są na ostatnich etapach prac rządowych i wkrótce trafią do parlamentu.
Równolegle jako jedni z pierwszych w Europie przygotowaliśmy projekt krajowej regulacji AI Act. Prawa, które ma zagwarantować, że rewolucja sztucznej inteligencji będzie dla obywateli bezpieczna i korzystna, tak, aby to człowiek był na pierwszym miejscu.
Przygotowaliśmy podstawy prawne dla wprowadzania strategii cyfryzacji oraz zniesienia cyfrowych silosów, poprzez zmiany w ustawie o informatyzacji. No i przede wszystkim opracowaliśmy projekt Strategii Cyfryzacji Polski – pierwszego takie dokumentu w historii naszego kraju.
Rok temu rozpoczęliśmy proces prowadzenia otwartych i powszechnych konsultacji społecznych. Odbyliśmy wiele dobrych, otwartych spotkań z przedstawicielami organizacji pozarządowych, samorządowych i branżowych. Otwarte konsultacje społeczne stały się naszą wizytówką – i to się nie zmieni.
Kluczowe wydarzenia w najważniejszych obszarach
Cyberbezpieczeństwo
- Naszym celem jest budowanie powszechnej cyberodporności. To odpowiedź na rosnące zagrożenia oraz liczbę ataków na polską infrastrukturę krytyczną, na polskich obywateli. Liczby nie kłamią – tych ataków jest ponad dwukrotnie więcej niż w 2023 roku. Dlatego w zwiększenie bezpieczeństwa w cyberprzestrzeni w najbliższych latach zainwestujemy miliardy złotych.
- Od 2024 roku zwiększony został maksymalny limit wydatków z budżetu państwa, które zasilą Fundusz Cyberbezpieczeństwa. Te pieniądze co roku trafiają do specjalistów na co dzień dbających o bezpieczeństwo systemów teleinformatycznych przed cyberzagrożeniami. W tym roku to blisko 6,5 tys. osób. Do 112 podmiotów z Funduszu Cyberbezpieczeństwa przekażemy pond 330 mln zł. W kolejnych latach chcemy, aby było to więcej pieniędzy.
- W ramach projektu „Cyberbezpieczny Samorząd” do jednostek samorządu trafi ponad 1,5 mld złotych na wzmocnienie potencjału ochrony przed cyberzagrożeniami, obejmie 2500 samorządów.
- Budujemy „Centrum Cyberbezpieczeństwa NASK”. Projekt obejmuje budowę Centrum oraz utworzenie 7 nowych ośrodków i laboratoriów. Rozpoczęliśmy tworzenie i rozwój 5 CSIRT sektorowych.
- Usprawniliśmy przepływ informacji w ramach Połączonego Centrum Operacji Cyberbezpieczeństwa. Obsłużyliśmy ponad 500 tysięcy zgłoszeń o cyberzagrożeniach, ponad 1 mln zablokowanych wiadomości od oszustów dzięki wzorcom SMS i aż 75 mln zablokowanych prób wejścia na fałszywe strony – to tylko wycinek codziennej pracy ekspertów CERT Polska.
- W 2024 roku – po raz pierwszy w historii – opublikowaliśmy jawne Sprawozdanie Pełnomocnika ds. Cyberbezpieczeństwa. Pełnomocnik Rządu ds. Cyberbezpieczeństwa wydał rekordową liczbę rekomendacji oraz zaleceń reagując na pojawiające się zagrożenia dotyczące zarówno podmiotów publicznych, jak i prywatnych.
- Przeszkoliliśmy z cyberbezpieczeństwa ponad 2000 najważniejszych osób w państwie.
- W tym roku obchodzimy 5. lecie Programu Współpracy w Cyberbezpieczeństwie. To unikalna forma wymiany doświadczeń z sektorem prywatnym. W 2024 roku do programu dołączyło 10 firm technologicznych i uczestniczy w nim już blisko 50 podmiotów. Chcemy poszerzać tę grupę. W tym roku powstała również pierwsza grupa robocza w ramach PWCyber, której celem jest wypracowanie rekomendacji dotyczących zmian w ustawie Prawo zamówień publicznych, a także opracowanie rekomendacji dot. bezpiecznych zakupów rozwiązań IT.
- Pod koniec października wprowadziliśmy także ważne zmiany w inicjatywie „Wspólna Infrastruktura Informatyczna Państwa”, które poprawiają efektywność i bezpieczeństwo usług świadczonych publiczne oraz umożliwiają korzystanie przez podmioty administracji rządowej z usług przetwarzania w Publicznej Chmurze Obliczeniowej. Powszechniejsze korzystanie z usług przetwarzania w chmurze przyczyni się do podniesienia poziomu bezpieczeństwa przetwarzanych danych, trwałego obniżenia kosztów stałych przetwarzania danych, efektywności wydatkowania środków, a także skrócenia czasu realizacji nowych przedsięwzięć informatycznych.
- Polska podpisała memorandum o współpracy dotyczące globalnego wzmocnienia cyberbezpieczeństwa i współpracy ze Stanami Zjednoczonymi. Już dziś wymieniamy się informacjami oraz realizujemy wspólne działania w ramach wymiany wiedzy.
- Tworzymy kompleksowy, spójny i skoordynowany system przeciwdziałania cyberzagrożeniom, które z każdym rokiem są coraz poważniejsze. Domknięciem tego projektu będzie oczywiście ustawa o Krajowym Systemie Cyberbezpieczeństwa.
Kompetencje Cyfrowe
- W tym roku uruchomiliśmy portal kompetencjecyfrowe.gov.pl. który docelowo będzie bazą wiedzy na temat kompetencji cyfrowych i szkoleń dla różnych grup odbiorców m.in. uczniów i ich rodziców, nauczycieli, przedsiębiorców, urzędników, specjalistów ICT.
- Zorganizowaliśmy okrągły stół w sprawie rozwoju kompetencji cyfrowych seniorów. To grupa, która wymaga szczególnego wsparcia i też w szczególny sposób jest narażona na cyberzagrożenia.
- Rozpoczęliśmy tworzenie Klubów Rozwoju Cyfrowego. Chcemy, aby w każdej gminie w Polsce powstało takie miejsce. Ponad 2500 jednostek, będzie wspierało w JST lokalną społeczność. Główny cel – podnoszenie podstawowych kompetencji cyfrowych.
- Zainaugurowaliśmy projekt edukacyjny dla uczniów i seniorów Szkoła Międzypokoleniowa. To unikalne przedsięwzięcie, w ramach którego uczniowie będą wspierać seniorów w rozwoju kompetencji cyfrowych. W ponad 1 600 szkołach w Polsce.
- Uruchomiliśmy inicjatywę pn. „Porozumienie na rzecz rozwoju kompetencji cyfrowych PW eSkills”. Ma ona wspierać – na wzór programu PW Cyber - współpracę pomiędzy instytucjami publicznymi, organizacjami pozarządowymi, środowiskiem biznesowym i naukowym, by podnieść poziom kompetencji cyfrowych Polaków.
- Realizujemy projekty w zakresie rozwoju zaawansowanych kompetencji cyfrowych kobiet „Zostań cyfrową ekspertką”. Celem jest zwiększenie liczby specjalistek ICT, upowszechnianie i rozwijanie zaawansowanych kompetencji cyfrowych wśród kobiet.
- Ważnym polem aktywności Ministerstwa Cyfryzacji, we współpracy z instytutem badawczym NASK jest przeciwdziałanie dezinformacji. Zreformowaliśmy, a właściwie stworzyliśmy na nowo specjalną jednostkę, która ma monitorować dezinformację i jej przeciwdziałać.
- W ramach działań NASK przewidziano monitorowanie mediów społecznościowych, które pozwala na bieżące śledzenie treści dezinformacyjnych oraz analizę ich wpływu na opinię publiczną. Dzięki temu możliwa jest wczesna identyfikacja fałszywych informacji i przeciwdziałanie skutkom dezinformacji. Dodatkowo prowadzone są działania wspierające budowanie odporności społeczeństwa na dezinformację, obejmujące inicjatywy edukacyjne oraz działania naukowe.
- Przygotowaliśmy dwie olbrzymie kampanie społeczne w zakresie dezinformacji i wparcia dla korzystania z usług cyfrowych.
- Nadrzędnym celem jest wsparcie społeczeństwa w skutecznej walce z dezinformacją oraz przeciwdziałanie jej negatywnym skutkom dla porządku publicznego i bezpieczeństwa narodowego.
Technologie przełomowe
- Polska musi odważnie myśleć o wykorzystaniu najważniejszych obecnie technologii, które ludzkość dziś dopiero zaczyna rozwijać. Dlatego już dziś pracujemy nad tym, aby stworzyć odpowiednie ramy oraz warunki do rozwoju sztucznej inteligencji, poznawaniu możliwości i zastosowań komputerów kwantowych.
- Opracowaliśmy rozwiązanie, które ma kompleksowo wesprzeć inwestycje Państwa w rozwój sztucznej inteligencji. Jednym z głównych celów realizacji strategii cyfryzacji Polski jest walka z silosowością. Dokładnie to samo przyświecało nam podczas wypracowywania pomysłu na Fundusz Sztucznej Inteligencji, czyli mechanizm, który ma skoordynować wydatki z różnych źródeł na tę technologię.
- Równolegle wspieramy i finansujemy projekty, które będą budować potencjał naszej nauki i biznesu w technologiach przełomowych. W Krakowie rozpoczęliśmy tworzenie jednej z pierwszych w Europie Fabryk AI – finansujemy projekt w oparciu o superkomputer Helios działający w Cyfronecie AGH. To już dziś jeden z najszybszych komputerów na świecie.
- W Poznaniu rozpoczęliśmy budowę pierwszego w Polsce komputera kwantowego, który powstanie w tamtejszym Centrum Superkomputerowo Sieciowym. Uruchamiamy także program szkoleń w zakresie kompetencji kwantowych, który pozwoli maksymalnie wykorzystać potencjał tej technologii przyszłości.
- Regularnie organizujemy szkolenia oraz przygotowaliśmy wytyczne z zakresu korzystania z AI przez pracowników administracji.
- Przez cały rok uczestniczyliśmy w tworzeniu polskiego modelu językowego AI, czyli rozwiązania PLLuM. Od kilku tygodniu testujemy to rozwiązanie. W przyszłym roku będziemy je implementować w cyfrowych rozwiązaniach administracji publicznej. Chcemy wykorzystać je także do rozwoju aplikacji mObywatel.
Cyfrowe państwo, e-usługi i otwarte dane
- Ten rok to także wiele prac, które mają istotnie przyśpieszyć budowę cyfrowego państwa tak, aby nasza strategia mogła być zrealizowana.
- Jesteśmy w trakcie budowy nowoczesnej zintegrowanej Elektronicznej Platformy Usług Cyfrowych, która docelowo przejmie funkcjonalności ePUAP i zapewni wysoką jakość e-Usług.
- Głównym komponentem platformy jest Generator Formularzy e-Usług. To nowa jakość wytwarzania e-usług w Polsce, która umożliwi podmiotom publicznym budowanie nowoczesnych e-usług dla obywateli w formie formularza lub ankiety. Obywatele szybciej i łatwiej wypełnią formularze on-line i załatwią sprawy urzędowe.
- Po wielu latach przesunięć, już za niecałe trzy tygodnie w Polsce zacznie działać system doręczeń elektronicznych. Umożliwia wysłanie i odbiór całej korespondencji elektronicznej z dowolnego miejsca i o dowolnej porze. To elektroniczny odpowiednik listu poleconego za potwierdzeniem odbioru, co oznacza, że dokument nadany z użyciem e-Doręczeń jest równoważny prawnie z tradycyjną papierową przesyłką poleconą za pośrednictwem odbioru.
- Ponad 700 ml zł zostanie przeznaczonych na nowe usługi elektroniczne, a w tym Projekt „Nowa Academica” umożliwi dostęp do cyfrowych wersji książek i artykułów naukowych w bibliotekach w całej Polsce; nowa wersja Elektronicznego Postępowania Upominawczego (EPU) pozwoli obywatelom i przedsiębiorcom składać pozwy przez internet oraz uzyskiwać szybki dostęp do akt spraw online; Nowy system Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego (UFG) usprawni proces wypłaty odszkodowań oraz dochodzenie należności, co przyspieszy rozliczenia i uprości procedury;
- Nowe usługi zyskają pacjenci, którzy będą mieli dostęp do e-karty zdrowia dziecka, e-zleceń na badania i innych dokumentów medycznych, co ułatwi kontakt z lekarzami i poprawi jakość opieki zdrowotnej. Przedsiębiorcy natomiast będą mogli zawierać umowy o pracę i zlecenia w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu Biznes.gov.pl
- Obecnie rozstrzygamy konkurs ponad 878 mln zł na kolejne inicjatywy cyfrowe takich jak optymalizacja procesów w relacji z obywatelami i przedsiębiorcami, rozwój e-usług publicznych i wewnątrzadministracyjnych, cyfryzację zaplecza administracji (back-office) czy budowę rozwiązań horyzontalnych usprawniających administrację publiczną w skali kraju.
- Mijający rok poświęciliśmy na przygotowywanie aplikacji mObywatel do wprowadzenia wielkich zmian, które planujemy w roku 2025. Nie zapomnieliśmy jednak o bieżącym jej rozwijaniu. Efekt – ponad 8 mln mDowodów oraz ponad 5 mln zastrzeżonych numerów PESEL.
- Mając na względzie rosnące zagrożenia w cyberprzestrzeni wprowadzaliśmy do mObywatela usługę Bezpiecznie w sieci. Dzięki niej można bezpośrednio z aplikacji zgłaszać podejrzane czy oszukańcze strony, ale także treści niebezpieczne dla dzieci – szczególnie pornografię dziecięcą czy inne niepokojące zachowania wobec dzieci.
- Wprowadziliśmy alerty o cyberzagrożeniach, dzięki którym już ponad 100 tys. osób otrzymuje informację o aktualnych zagrożeniach i może się przed nimi uchronić.
- W czasie powodzi uruchomiliśmy w mObywatelu alerty powodziowe - usługa zapewnia szybki dostęp do wiarygodnych informacji dotyczących sytuacji powodziowej.
- Jesteśmy liderem otwartych danych w Europie i robimy wszystko aby tę pozycję utrzymać. Skoordynowaliśmy wdrożenie unijnych przepisów o danych wysokiej wartości, do wykorzystania np. w nowych produktach, usługach czy aplikacjach.
- Rozbudowujemy portal dane.gov.pl o funkcjonalności usprawniające jego użyteczność, zarządzanie danymi, ich jakość i wykorzystanie; udostępnimy także ponad 24 TB danych do ponownego wykorzystywania. Modernizujemy Rejestry dotyczące m in. bezpośrednich zagrożeń szkód w środowisku oraz Banku Danych o Zasobach Przyrodniczych.
- Pozyskaliśmy ponad 77 tys. nowych cyfrowych obiektów (muzealiów, fotografii, grafik, książek etc.). dla portalu KRONIK@, (Krajowe Repozytorium Obiektów Nauki i Kultury). Można je bezpłatnie wykorzystywać w pracach również do celów komercyjnych. Obecnie w portalu znajdziemy ponad 16 mln obiektów.
Komunikacja elektroniczna
- Priorytetem od pierwszych dni bieżącej kadencji było wprowadzenie nowego Prawa Komunikacji Elektronicznej czyli implementacja Europejskiego Kodeksu Łączności Elektronicznej. To najbardziej prokonsumencka ustawa sektorowa w historii.
- Proces legislacyjny PKE od wpisu do wykazu prac legislacyjnych do uchwalenia ustawy przez Sejm trwał niespełna 6 miesięcy - już kilka dni po powołaniu nowego Rządu, czyli jeszcze w grudniu 2023 r. rozpoczęliśmy nad tym prace.
- PKE obejmuje szeroki zakres spraw, które są bardzo ważne z punktu widzenia nie tylko państwa, ale przede wszystkim konsumentów i przedsiębiorców.
- Szczególnie istotne są regulacje prokonsumenckie: zwięzłe podsumowanie warunków umowy, jasne i przejrzyste umowy, zwrot środków z kont prepaid, możliwość przeniesienia usługi dostępu do internetu stacjonarnego bez przerwy w dostępie do usługi, zwiększenie zakresu ułatwień dla osób z niepełnosprawnościami.
- Nowe prawo wprowadza także zharmonizowane gniazdo ładowania urządzeń elektronicznych - gniazdo USB typu C – będzie to jednolite, uniwersalne gniazdo dla wszystkich urządzeń.
- PKE to także droga do uruchomienia w Polsce usługi AML – czyli lokalizowania osoby wzywającej pomocy z dokładnością do 5 metrów, już w czasie połączenia z numerem alarmowym – ta usługa będzie ratować ludziom życie.
- Przez cały czas intensywnie wspieramy Ukrainę w zachowaniu łączności – dostarczamy tam internet satelitarny. Podobnie – dzięki szybkiemu działaniu zapewniliśmy dostęp do łączności na terenach tegorocznej powodzi dostarczając służbom i administracji terminale satelitarne Starlink, takie same, które dają interent walczącej z Rosją Ukrainie.
- Tworzymy polski system monitorowania sygnałów nawigacji satelitarnej GNSS. Wdrożenie systemu umożliwi wykrywanie na obszarze Polski przypadków zakłóceń i alarmowanie o wszelkich nieprawidłowościach działania GNSS.
- W 2024 roku podpisaliśmy umowy związane ze zwiększeniem dostępu do ultra-szybkiego internetu szerokopasmowego. Przeznaczymy na to prawie 1,3 miliarda złotych. Dodatkowe 2,1 mld przeznaczone zostanie na zapewnienie dostępu do bardzo szybkiego Internetu na obszarach białych plam.
- Opracowany został projekt nowelizacji Megaustawy, która wprowadza przepisy niezbędne do wykonywania Gigabit Infrastructure Act. Projekt ustawy ma na celu usunięcie zidentyfikowanych przez branżę telekomunikacyjną barier inwestycyjnych dla budowy sieci telekomunikacyjnych
#ToDopieroRok
Materiały
2024 – rok zmian2024_–_rok_zmian_–_dokonania.pdf 2.13MB