Architektura Informacyjna Państwa
Sprawne kierowanie informatyzacją kraju wymaga bardzo szerokiego spojrzenia na to jak zorganizowane są urzędy i rejestry państwowe, jakie są procedury administracyjne, jakie prawa i obowiązki zawarte są w systemie prawa, a także jak obywatele i przedsiębiorcy używają elektronicznych usług udostępnianych przez państwo.
To szerokie, całościowe podejście nazywamy Architekturą Informacyjną Państwa. W resorcie cyfryzacji działa grupa kompetencyjna AIP. Zajmuje się ona tworzeniem wizji architektury, modeli, standardów i dokumentowaniem stanu obecnego, co jest podstawą planowania rozwoju oraz zapewniania spójności działań informatyzacyjnych podejmowanych przez różne instytucje. AIP nie zajmuje się projektowaniem poszczególnych systemów - to bowiem dzieje się w ramach projektów informatycznych, tworzy jednak ramy dzięki którym projekty te są ze sobą spójne i prowadzą do wspólnego celu, jakim jest sprawna realizacja zadań państwa wobec obywateli.
Dlaczego stworzenie Architektury Informacyjnej Państwa jest takie ważne?
Wdrożenie Architektury Informacyjnej Państwa pozwala na koordynację działań resortów i instytucji. Od wielu lat niemal każda z instytucji rządowych oraz samorządowych samodzielnie rozwija potrzebne rozwiązania informatyczne, co nie zawsze jest optymalne i ekonomicznie uzasadnione, ale pozwala doraźnie zaspokoić zidentyfikowaną potrzebę. Duża liczba systemów rozwijanych niezależnie nie pozwala na sprawną współpracę urzędów ani też na upraszczanie kontaktu obywatela w urzędem.
Aby ograniczyć to zjawisko i podnieść efektywność wydatkowania pieniędzy publicznych na informatyzację wprowadzono mechanizmy zarządzania architekturą informacyjną.
W świecie pozainformatycznym możemy wskazać podobne mechanizmy np. stosowane przy planowaniu rozwoju miast. Przy zachowaniu autonomii architektów pracujących na potrzeby poszczególnych inwestorów, centralne urzędy planowania przestrzennego określają takie elementy jak funkcje poszczególnych dzielnic, schemat komunikacji publicznej, ograniczenia budowy budynków, konieczne inwestycje wspólne. Architekci, kierując się z góry ustalonymi zasadami, dostosowują swoje działania do zasad ładu przestrzennego i obowiązujących standardów.
AIP pełni w informatyzacji kraju rolę podobną do tej jaką pełni urbanistyka w planowaniu rozwoju miast:
-
określa i opisuje potrzebne warstwy architektury cyfrowego państwa i ich funkcje (wizja architektury),
-
wskazuje lukę pomiędzy wizją cyfrowego państwa a stanem obecnym (analiza luki),
-
wskazuje potrzebne elementy centralne takie jak tożsamość cyfrowa obywatela czy tzw. metadane administracji, czyli informacje pozwalające na opisanie danych i zbiorów danych przetwarzanych w systemach teleinformatycznych (rozwiązania centralne),
-
pomaga uprościć informatykę państwa poprzez wskazywanie referencyjnych systemów i zbiorów danych. Nie powinny być one powielane, a ich zadania nie powinny być realizowane przez inne systemy (główne systemy państwa i rejestry referencyjne),
-
wskazuje w jakich obszarach należy podjąć działania wspólne. Są nimi obszary gdzie kończy się specyfika działania poszczególnych urzędów, a wspólne zaspokojenie potrzeb jest tańsze i sprawniejsze (rozwiązania współdzielone),
-
umożliwia współdziałanie dzięki określeniu standardów dla interfejsów komunikacji, a także przez usprawnienie połączeń między systemami (standardy interoperacyjności),
-
wspiera inne ciała zarządcze takie jako Komitet Rady Ministrów ds. Cyfryzacji w podejmowaniu decyzji i wytyczaniu kierunków działania (pryncypia architektury).
AIP to zatem nie tylko narzędzie zarządzania rozwojem, ale też racjonalizacji i ograniczania złożoności informatyki państwa, co w dłuższej perspektywie zaowocuje nie tylko obniżeniem kosztów działania, ale też większą satysfakcją obywateli korzystających z nowoczesnych form kontaktu z urzędami.
Realizacja zadań Architektury Informacyjnej Państwa
Ciałem rządowym, które czuwa nad spójną realizacją wizji informatyzacji państwa jest Komitet Rady Ministrów do spraw Cyfryzacji (dalej: KRMC). Ciałem doradczym, które opiniuje projekty przed ich przedstawieniem Komitetowi jest Zespół Zadaniowy „Rady Architektury IT” składający się z przedstawicieli resortów zaangażowanych w procesy cyfryzacji.
Aby były one realizowanie w sprawnie i skutecznie, konieczne jest opracowanie zbioru zasad cyfrowego państwa według których budowane będą przyszłe systemy wchodzące w skład infrastruktury informacyjnej państwa.
Jako zasadę przyjęto wykorzystanie dwóch dokumentów koncepcyjnych opublikowanych przez Komisję Europejską - Europejskich Ram Interoperacyjności (dalej: EIF ang. European Interoperability Framework) oraz referencyjnej architektury administracji publicznej EIRA (ang. European Interoperability Reference Architecture).
Rozwój i utrzymanie AIP nie jest działaniem jednorazowym. Jest to proces, który będzie towarzyszył rozwojowi infrastruktury informacyjnej państwa ciągle. Rolę nadzorczą pełni w niej KRMC i Rada Architektury IT a rolę wykonawczą realizują zespoły architektów tworzone przez Ministra Cyfryzacji. Dla sukcesu tak dużego przedsięwzięcia kluczowe jest również włączenie do wspólnych prac specjalistów z pozostałych resortów.
Współpraca ta będzie wspierana zarówno na poziomie organizacyjnym poprzez prowadzenie warsztatów i konsultacji dla pracowników pozostałych resortów i urzędów centralnych, jak i na poziomie technicznym poprzez współdzielenie narzędzi, jawne prowadzenie prac i umożliwianie szerokiego wglądu do uzyskanych produktów.
Portal Interoperacyjności i Architektury Informacyjnej Państwa
Podstawowe zagadnienia związane z architekturą i interoperacyjnością systemów teleinformatycznych w podmiotach realizujących zadania publiczne, szczególnie istotnych w procesie ich planowania, budowy lub modyfikacji i wdrażania, znajdują się na Portalu Interoperacyjności i Architektury.
Zdjęcia (2)
- Ostatnia modyfikacja:
- 12.11.2021 13:38 Kinga Graczyk
- Pierwsza publikacja:
- 14.02.2019 09:51 Kinga Graczyk