Decyzja Europejskiego Trybunału Praw Człowieka dotycząca dostępu do harmonogramów posiedzeń sędziów Trybunału Konstytucyjnego
Wyrok ETPC w sprawie odmowy przyznania przez Trybunał Konstytucyjny polskiej organizacji pozarządowej Sieci Obywatelskiej i Watchdog Polska dostępu do kalendarzy spotkań sędziów Trybunału Konstytucyjnego.
W dniu 5 lutego 2020 r. polska organizacja pozarządowa Sieć Obywatelska Watchdog Polska wniosła skargę do ETPC przeciwko Polsce na podstawie art. 10 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (Konwencja), który stanowi o przekazywaniu informacji i idei bez ingerencji władz publicznych i bez względu na granice państwowe. Skarga dotyczyła odmowy przez Trybunał Konstytucyjny dostępu do:
- niektórych kalendarzy spotkań sędziów Trybunału;
- rejestrów wszystkich osób, które weszły i opuściły budynek Trybunału Konstytucyjnego w określonym czasie.
Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPC) w dniu 21 marca 2024 r. wydał wyrok w ww. zakresie.
Wyrokiem ETPC stwierdził :
- brak naruszenia art. 10 Konwencji w zakresie odmowy dostępu do danych dot. ewidencji wejść do budynku;
- naruszenie art. 10 Konwencji w związku z odmową przyznania Watchdog Polska dostępu do kalendarzy spotkań.
Wskazując na zasadnicze motywy podjętego rozstrzygnięcia ETPC ocenił, że polskie regulacje dotyczące informacji publicznych nie są sprzeczne z Konwencją. Zastrzeżenia ETPC dotyczyły natomiast zaklasyfikowania informacji żądanej przez Watchdog Polska jako tzw. „informacji wewnętrznej”, która nie podlega udostępnieniu w trybie polskich regulacji dotyczących informacji publicznej. Działanie takie prowadzały do faktycznej odmowy Watchdog Polska dostępu do żądanych dokumentów, do których dostęp w opinii ETPC leżał w interesie publicznym, co spowodowało ingerencję w prawo wspomnianej organizacji do otrzymywania i przekazywania informacji o działalności władz publicznych gwarantowane na podstawie art. 10 Konwencji.
W ocenie ETPC władze nie rozważyły kontekstu, w jakim Watchdog Polska zażądała tych informacji, a były to pojawiające się w przestrzeni publicznej informacje dotyczące spotkań osób wykonujących funkcje w oficjalnej strukturze Trybunału Konstytucyjnego z Ministrem Koordynatorem Służb Specjalnych. Z różnych publikacji prasowych wynikało, że takie spotkania miały miejsce, jednak nigdy nie podano dokładnych dat i okoliczności ani źródła informacji. ETPC zwrócił uwagę, że w czasie rzekomych spotkań Trybunał rozpatrywał wniosek Prokuratora Generalnego RP z dnia 8 czerwca 2017 r. (sygn. akt K 8/17) o stwierdzenie niekonstytucyjności niektórych części krajowego prawa postępowania karnego dotyczących ułaskawienia prezydenta. = ETPC stwierdził, że nie dokonując indywidualnej oceny okoliczności, które skłoniły Watchdog Polska do wystąpienia do Trybunału Konstytucyjnego o udostępnienia kalendarzy spotkań, władze krajowe skutecznie odmówiły skarżącej organizacji pozarządowej dostępu do informacji, które w opinii ETPC leżały w interesie publicznym, zwłaszcza biorąc pod uwagę polityczny kontekst sprawy.
Mając na uwadze powyższe wyrok ETPC ma charakter interpretacyjny. Zawarte w nim stanowisko ETPC może mieć natomiast wpływ na sposób w jaki organy administracji publicznej oraz sądy administracyjne interpretować będą przepisy dotyczące dostępu do informacji publicznych.
Materiały
Wyrok_Watchdog PolskaWyrok_Watchdog_Polska.pdf 0.36MB