Rusza pilotaż programu Centrów Doskonałości Danych
06.10.2023
Dziś na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie podpisano list intencyjny dotyczący powstania sieci Centrów Doskonałości Danych. Jej zadaniem będzie zbieranie i opracowywanie danych, zarówno na użytek naukowo-badawczy, jak i publiczny. List podpisali minister Janusz Cieszyński i rektor olsztyńskiej uczelni, dr hab. Jerzy A. Przyborowski, prof. UWM. „Uniwersytet Warmińsko-Mazurski jest pierwszą z czterech instytucji naukowych, które pilotażowo staną się Centrami Doskonałości Danych i dadzą początek sieci takich centrów w Polsce” – powiedział minister Cieszyński.
Polska jest niekwestionowanym liderem Unii Europejskiej w dziedzinie otwartych danych. Otwarte dane są to informacje gromadzone, dostarczane lub opłacane przez organy publiczne, które są następnie bezpłatnie udostępniane do ponownego wykorzystania w dowolnym celu.
Wyzwaniem, jakie stawia nieustanny rozwój sektora informatycznego jest zapewnienie najwyższej jakości danych oraz ich opracowania i egzekwowania standardów dotyczących bezstronności i reprezentatywności.
W Unii Europejskiej tworzone są regulacje dotyczące przestrzeni danych i sztucznej inteligencji, m. in. AIAct czy European Health Data Space. Chcąc zapewnić polskim jednostkom badawczym możliwość kontynuowania swoich prac w chwili wejścia w życie europejskich zapisów, musimy już teraz zadbać o przygotowanie i wdrożenie odpowiednich standardów dotyczących danych.
Właśnie dlatego przy instytutach i jednostkach badawczych powstają Centra Doskonałości Danych (CDD) wraz z Krajowym Centrum Doskonałości znajdującym się w Państwowym Instytucie Badawczym NASK, którego zadaniem będzie koordynacja systemu w skali kraju, efektywne wdrażanie regulacji krajowych i europejskich oraz opracowanie standardów działalności powstałej sieci.
„Jakość badań naukowych bezsprzecznie zależy od jakości danych, które są do nich wykorzystywane, dlatego dbałość o najwyższe standardy doboru, etykietowania czy reprezentatywności to aspekty, które wymagają szczególnej uwagi. Wspólne standardy w zakresie formatów i metod anonimizacji danych mogą istotnie przyczynić się do skutecznej wymiany danych pomiędzy jednostkami” – podkreślił minister cyfryzacji.
Centra Doskonałości Danych będą zbierały i przygotowywały dane z podległej sobie instytucji na użytek badawczy tej instytucji (model danych zamkniętych, projektowych), na użytek współpracy naukowej z innymi instytucjami (model danych warunkowo otwartych), a także na użytek całkowicie publiczny (model otwartych danych, tak jak na otwartedane.gov.pl).
Zadaniem Krajowego Centrum Doskonałości Danych będzie wypracowywanie wytycznych w zakresie standardów dotyczących transparencji, bezstronności i reprezentatywności zbiorów, przygotowanie rekomendacji dotyczących formatów oraz ich egzekwowanie oraz certyfikacja danych.
List intencyjny został podpisany podczas spotkania, podczas którego przedstawiciele Ministerstwa Cyfryzacji, Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego oraz biznesu rozmawiali o potencjale naukowym i komercyjnym regionu w zakresie data science oraz sztucznej inteligencji. Wzięli w nim udział Janusz Cieszyński – minister cyfryzacji, dr Inez Okulska – kierownik Zakładu Inżynierii Lingwistycznej i Analizy Tekstu NASK, a zarazem dyrektor Departamentu Innowacji i Technologii w Ministerstwie Cyfryzacji, Paweł Kostkiewicz - dyrektor ds. Certyfikacji w NASK i władze UWM.
Spotkanie pozwoliło nakreślić ramowe kierunki rozwoju, również w kontekście wdrażania standardów dotyczących jakości danych. Tylko dzięki wspólnej dyskusji i efektywnej współpracy sektora prywatnego, publicznego i środowiska akademickiego jesteśmy w stanie w pełni wykorzystać potencjał polskiej innowacji.