Standard metadanych dla Systemu KRONiK@
16.01.2020
Opublikowaliśmy standard metadanych integrujący dane z obszaru kultury i nauki. Dzięki zastosowanemu rozwiązaniu wszystkie dostępne w przestrzeni cyfrowej zasoby będą dostępne z poziomu jednej wyszukiwarki.
Prezentowany standard metadanych to efekt prac pierwszego etapu projektu KRONIK@. Celem inicjatywy jest uruchomienie spójnej platformy do gromadzenia, przechowywania, zabezpieczania i udostępniania cyfrowych zasobów dziedzictwa narodowego: kulturowego, i naukowego.
Kluczową kwestią jest stworzenie mechanizmu unifikującego różnorodne normy opisujące zasoby funkcjonujące w cyfrowych repozytoriach dotyczących tej tematyki. W tym celu opracowano uniwersalny standard metadanych oparty na technologii sieci semantycznych.
Zintegrowanie cyfrowego udostępnienia zasobów polskiej kultury i nauki poprzez realizację projektu Kronik@ pozwoli na upowszechnienie wiedzy o polskim dziedzictwie kulturowym. Wszystkim obywatelom, twórcom, naukowcom, przedsiębiorcom łatwiej będzie dotrzeć do poszukiwanych obiektów.
Ze względu na różnorodność rodzajów, formatów i standardów danych, które mają być gromadzone w Systemie, konieczne jest zastosowanie innowacyjnego podejścia do problemu organizacji metadanych dla gromadzonych zasobów.
Zaproponowane rozwiązanie zapewni porządek w systemie metadanych i zarządzanie „wiedzą” na poziomie:
- typów źródłowych – jak np. mapy, książki, zdjęcia, obrazy, filmy, nagrania filmowe, dźwiękowe, partytury, preparaty medyczne, biologiczne, wyniki badań naukowych, obiekty 3D itp.,
- dziedziny wiedzy – jak np. historia sztuki, humanistyka, archeologia, etnologia, dyplomacja, zoologia, botanika, genomika, medycyna, muzykologia, geologia, geografia, itp.,
- funkcjonalności – tj. udostępniania, opisywania, tworzenia nowych kolekcji, zachowania, zarządzania prawami dla e-commerce, e-Learningu, itd.,
- instytucjonalnym – jak np. muzea, archiwa, biblioteki, instytucje badawczo-naukowe itp.
- musi być wyposażony w mechanizmy definiowania struktury dozwolonych adnotacji dziedzinowych.
W podejściu do budowy systemu KRONIK@ położyliśmy nacisk na potrzebę zapewnienia dostępu do niejednorodnych źródeł danych. W tym celu proponujemy zastosowanie „mediatora” zdolnego do semantycznej integracji różnych schematów, uznając ontologię CIDOC za schemat globalny i definiując mapowania od schematów metadanych do CIDOC. Oferuje on mediację między alternatywnymi reprezentacjami, podczas gdy format metadanych zawiera zalecenia dotyczące tego, które treści powinny być opisane dla pewnego rodzaju obiektu.
Przed publikacją standard metadanych projektu KRONIK@ został pozytywnie zaopiniowany przez Centra Kompetencji wskazane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego tj. Bibliotekę Narodową, Narodowe Archiwum Cyfrowe, Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut Badawczy, Muzeum Narodowe w Krakowie, Narodowy Instytut Dziedzictwa oraz Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny.