Serwis Służby Cywilnej

Katalog aktywności w internecie jest szeroki. Jest nią np.:

• publikowanie i udostępnianie postów,
• publikowanie zdjęć i znaków graficznych, np. logo partii politycznej czy firmy,
• prowadzenie profilu na portalu społecznościowym,
• prowadzenie strony, bloga czy wideobloga,
• śledzenie profili innych użytkowników internetu,
• obserwowanie blogów i wideoblogów,
• „lajkowanie” wpisów innych użytkowników internetu,
• graficzne i słowne komentowanie publikacji,
• stosowanie nakładek na profile itp.

Pamiętaj:

Aktywność w internecie może być widoczna przez innych użytkowników i dlatego wymaga rozwagi. Przed jej podjęciem należy odpowiedzieć sobie na pytanie, czy zamieszczając informację w sieci, przekazując ją dalej czy też np. „lajkując” nie naruszamy obowiązków członka korpusu, nie łamiemy zasad służby cywilnej lub zasad etyki korpusu służby cywilnej¹. Udostępnianie jakichkolwiek treści w internecie, w tym m.in. na portalach społecznościowych, nawet bez własnych komentarzy, może rodzić za nie odpowiedzialność, dlatego powinno być przemyślane.

Dodatkowo warto pamiętać, że w internecie nic nie ginie. Będąc aktywnym użytkownikiem internetu czy to na forach, czy na stronach internetowych, wpływamy na wizerunek swój, urzędu w którym pracujemy, ale też służby cywilnej i całej administracji publicznej.

1. Zarządzenie nr 70 Prezesa Rady Ministrów z 6 października 2011 r. w sprawie wytycznych w zakresie przestrzegania zasad służby cywilnej oraz w sprawie zasad etyki korpusu służby cywilnej.

Członek korpusu służby cywilnej powinien przestrzegać obowiązków, które wynikają z przepisów prawa, w tym tych wprost zawartych w ustawie o służbie cywilnej¹. Tym samym jako członkowie korpusu jesteśmy zobowiązani do tego, aby przestrzegać zasad służby cywilnej i zasad etyki korpusu służby cywilnej² w życiu realnym i w przestrzeni wirtualnej. Zasady etyki obowiązują nas również w życiu prywatnym.

Jeżeli podejmujemy aktywność w internecie powinniśmy:

• uwzględniać ryzyka prywatne, zawodowe oraz społeczne, które się z tym wiążą,   
• zawsze upowszechniać tylko sprawdzone treści, uważać na dezinformację i „fake newsy”,
• zachowywać się godnie w sieci – nie obrażać, „nie hejtować”, nie dyskryminować,
• wypowiadać się kulturalnie i poprawnie językowo.

Warto oddzielać aktywność prywatną od służbowej. Patrz odpowiedź na pytanie nr 5: „Czy członek korpusu służby cywilnej powinien oddzielać aktywność zawodową od prywatnej?”

Jeśli mamy wątpliwości, czy dana aktywność jest zgodna z obowiązującymi nas zasadami, skonsultujmy się z doradcą ds. etyki lub przełożonym. Jeśli nadal mamy wątpliwości ─ zrezygnujmy z tej aktywności.

1. Rozdział 6 Ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej.
2. Zarządzenie nr 70 Prezesa Rady Ministrów z 6 października 2011 r. w sprawie wytycznych w zakresie przestrzegania zasad służby cywilnej oraz w sprawie zasad etyki korpusu służby cywilnej.

Ograniczenia aktywności w internecie obejmują wszystkich członków korpusu¹, niezależnie czy są pracownikami, urzędnikami czy też osobami zajmującymi wyższe stanowisko w służbie cywilnej. Co ważne – obowiązują nas one zarówno w ramach aktywności służbowej, jak i w czasie wolnym od pracy.

Wskazówki zawarte w zaleceniu² mają nas wspierać we właściwym rozumieniu zasad służby cywilnej i zasad etyki korpusu³ w kontekście aktywności w sieci.

Poza wytycznymi skierowanymi do wszystkich członków korpusu, zawarte są tam także dodatkowe zalecenia dla pracodawców. To dyrektorzy generalni i kierownicy urzędów powinni dawać pracownikom kierowanego przez siebie urzędu dobry przykład swoją aktywnością w internecie.

1. Art. 31 ust. 3 i art. 153 ust.1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.
2. Zalecenie Szefa Służby Cywilnej w zakresie aktywności członków korpusu służby cywilnej w internecie.
3. Zarządzenie nr 70 Prezesa Rady Ministrów z 6 października 2011 r. w sprawie wytycznych w zakresie przestrzegania zasad służby cywilnej oraz w sprawie zasad etyki korpusu służby cywilnej.

Co do zasady ─ tak. Przepisy prawa nie zabraniają członkom korpusu służby cywilnej wyrażania swoich przekonań religijnych czy światopoglądowych¹.

Ważne, abyśmy :

• przestrzegali zasady godnego zachowania, w tym nie obrażali, nie „hejtowali”, nie dyskryminowali innych osób i nie kierowali się uprzedzeniami czy stereotypami,
• nie stwarzali wrażenia sprzyjania określonej partii politycznej, a tym samym nie podważali zaufania obywateli do bezstronnej, politycznie neutralnej i profesjonalnej służby cywilnej.

Należy kierować się zasadami etyki w służbie cywilnej² także poza pracą. Nasza aktywność w internecie powinna być przemyślana, zwłaszcza gdy:

• wyrażamy swoje przekonania światopoglądowe,
• informujemy o wydarzeniach i protestach o charakterze światopoglądowym i upowszechniamy relacje z nich,
• rozpowszechniamy i „lajkujemy” różne hasła itp.

Warto, żebyśmy odpowiedzieli sobie na pytanie, czy podejmowanie takiego lub innego działania nie będzie naruszać obowiązków członka korpusu i łamać obowiązujących nas zasad. Przemyślmy jak to działanie przełoży się na wizerunek nasz, naszego urzędu i całej służby cywilnej. Nasze zaangażowanie może być zinterpretowane wbrew naszym intencjom.

1. J. Nowosielski, Obowiązki członków korpusu służby cywilnej o charakterze państwowym, [w:] Zatrudnienie w administracji publicznej, (pod red. nauk. H. Szewczyk), Warszawa 2014, s. 310.  Więcej na temat właściwego rozumienia zasady neutralności politycznej można znaleźć w zakładce Często zadawane pytania.
2. Zarządzenie nr 70 Prezesa Rady Ministrów z 6 października 2011 r. w sprawie wytycznych w zakresie przestrzegania zasad służby cywilnej oraz w sprawie zasad etyki korpusu służby cywilnej.

Nie ma takiego obowiązku, ale to dobra praktyka. Publikując na portalu zawodowym zdjęcie ze spotkania z przyjaciółmi w dyskotece nie naruszymy obowiązujących nas zasad, ale raczej nie dodamy powagi urzędowi i nie przyczynimy się do budowy zaufania do służby cywilnej.

Dlatego szef służby cywilnej ─ w trosce o wizerunek korpusu ─ zaleca¹, aby członkowie służby cywilnej oddzielali aktywność prywatną od służbowej. Zatem jeśli chcemy podzielić się ze znajomymi zdjęciami z rodzinnej kolacji czy letniego wypoczynku, publikujmy je raczej na forach prywatnych.

1. Zalecenie Szefa Służby Cywilnej w zakresie aktywności członków korpusu służby cywilnej w internecie

Co do zasady - nie. Nadal jesteśmy członkami korpusu a nasze zachowanie wpływa na wizerunek służby cywilnej. Zasady etyki¹ obowiązują nas również w czasie wolnym od pracy: poprzez swoje działania, używany język i styl prowadzenia rozmowy kształtujemy wizerunek i wpływamy na zaufanie do służby cywilnej.

Mimo tego, że zasady etyki obowiązują nas również w ramach aktywności prywatnej w sieci, warto stosować klauzule, które informują, że wyrażane opinie lub publikowane treści mają charakter prywatny i nie muszą odzwierciedlać podglądów pracodawcy.

Ma to istotne znaczenie w sytuacji gdy np. w ramach pracy naukowej wypowiadamy się na tematy, które są w jakiś sposób związane z zakresem działalności naszego urzędu.

Jednak trzeba pamiętać, że zastosowanie tych klauzul nie zwalnia nas z przestrzegania zasad, takich jak neutralność polityczna czy godne zachowanie.

1. Zarządzenie nr 70 Prezesa Rady Ministrów z 6 października 2011 r. w sprawie wytycznych w zakresie przestrzegania zasad służby cywilnej oraz w sprawie zasad etyki korpusu służby cywilnej.

Tak. Udostępnienie w sieci ogólnie dostępnych informacji np. upowszechnianych na stronach urzędu, informacji o jego funkcjonowaniu, nie będzie łamało zasad służby cywilnej i zasad etyki.

Nie będzie naruszeniem zasad publikacja ogólnodostępnej informacji np. o:

• wolnych stanowiskach pracy w urzędzie,
• planowanych wydarzeniach, np. konferencji czy webinarium,
• podjętych działaniach, np. uroczystości zakończenia realizacji projektu czy rozdania nagród w konkursie,
• publikowanych przez urząd innych informacjach publicznych itp.   

Takie działanie skutecznie zwiększa grupę odbiorców informacji, która jest publikowana na stronach urzędu. W efekcie może m.in. zachęcić większe grono osób do pracy w korpusie, przyczynić się do budowy i wzmacniania pozytywnego wizerunku profesjonalnej służby cywilnej.

Z drugiej strony nie wolno nam upowszechniać tajemnic ustawowo chronionych, ale i informacji wewnętrznych, np. wewnętrznych notatek, pism czy sprawozdań. Również w sieci powinniśmy się przestrzegać zasad, w tym zasady godnego zachowania.

Tak, przy zachowaniu obowiązujących nas zasad¹. Komentarz czy ocena wystawione przez członka korpusu służby cywilnej, które godziłyby w dobre imię urzędu lub jego pracowników, mogą podważać zaufanie do profesjonalnej służby cywilnej².  

Przykłady:

• Nie stanowi naruszenia zasad komentarz do informacji o konkursie ogłoszonym przez urząd: „Zachęcam do udziału w konkursie!”.
• Natomiast na zarzut naruszenia zasad może narazić się autor komentarzy ww. konkursu w stylu: „Konkurs jest ustawiony, szkoda czasu na te bzdury!”.

Przed publikacją komentarza czy oceny przemyślmy treść, ale i kontekst planowanej do zamieszczenia informacji. Jeśli mamy wątpliwości, zwróćmy się z pytaniem do doradcy ds. etyki lub przełożonego. Jeśli nadal mamy wątpliwość czy danym komentarzem nie naruszymy zasad służby cywilnej czy zasad etyki, powtrzymajmy się przed jego publikacją. Każdy z nas osobiście ponosi odpowiedzialność za swoje działania, również w internecie.

1. Zarządzenie nr 70 Prezesa Rady Ministrów z 6 października 2011 r. w sprawie wytycznych w zakresie przestrzegania zasad służby cywilnej oraz w sprawie zasad etyki korpusu służby cywilnej.
2. Zgodnie z §16 Zarządzenia nr 70 zasada lojalności polega w szczególności na (…) wykazywaniu powściągliwości w publicznym wypowiadaniu poglądów na temat pracy swojego urzędu czy innych urzędów, zwłaszcza jeśli poglądy takie podważałyby zaufanie obywateli do tych instytucji.

To, czy – jako członek korpusu – mogę umieścić określoną nakładkę na moim profilu, zależy od treści i grafiki samej nakładki.

Nie jest problemem, gdy nakładka ma charakter neutralny: nie przejawia charakteru politycznego, nie obraża i nie dyskryminuje innych. Nie naruszymy zasad służby cywilnej i zasad etyki¹, jeśli na profilu zamieścimy nakładkę, która np.:

• informuje o akcji charytatywnej, np. dotyczy zbiórki pieniędzy na operację chorego dziecka: „1% dla…” albo
• dotyczy zainteresowań np.: „kocham góry”, „chodzę po górach” itp.

Niektóre nakładki na profile mogą dyskryminować czy obrażać innych, podważać bezstronny i politycznie neutralny charakter służby cywilnej. Stosując je możemy narazić siebie na zarzut naruszenia obowiązków członka korpusu, które stanowi jednocześnie naruszenie zasad etyki.

Każdy indywidualnie powinien ocenić ewentualne ryzyka związane z taką aktywnością w sieci. Jeśli mamy wątpliwości skonsultujmy się z doradcą ds. etyki lub przełożonym. W przypadku utrzymujących się wątpliwości – powstrzymajmy się przed zamieszczeniem nakładki na profil.

Pamiętaj:

Jesteśmy członkami korpusu służby cywilnej i również w czasie wolnym od pracy, jesteśmy zobowiązani przestrzegać obowiązujących nas zasad etyki.

1. Zarządzenie nr 70 Prezesa Rady Ministrów z 6 października 2011 r. w sprawie wytycznych w zakresie przestrzegania zasad służby cywilnej oraz w sprawie zasad etyki korpusu służby cywilnej.

Tak. Szukając pracy za pośrednictwem mediów społecznościowych nie naruszymy zasad służby cywilnej. Ważne, aby nasze działania były przejrzyste, zgodne z zasadami godnego zachowania, bezinteresowności, bezstronności czy neutralności politycznej. Jednocześnie naszym obowiązkiem jest powstrzymać się przed publiczną krytyką czy negatywnym komentowaniem zasad funkcjonowania obecnego pracodawcy. Takie zachowanie mogłoby narazić nas na zarzut naruszenia zasady lojalności¹ i podważania zaufania do służby cywilnej.

Przykłady:

• Nie stanowi naruszenia zasad zastosowanie nakładki na profil „open to work”.
• Na zarzut naruszenia obowiązków członka korpusu może narazić się autor komentarza: „Mam dość. Mój dyrektor jest zwykłym mobberem! Szukam normalnego szefa.”

1. Zgodnie z §16 Zarządzenia nr 70 Prezesa Rady Ministrów z 6 października 2011 r. w sprawie wytycznych w zakresie przestrzegania zasad służby cywilnej oraz w sprawie zasad etyki korpusu służby cywilnej: zasada lojalności polega w szczególności na (…) wykazywaniu powściągliwości w publicznym wypowiadaniu poglądów na temat pracy swojego urzędu czy innych urzędów, zwłaszcza jeśli poglądy takie podważałyby zaufanie obywateli do tych instytucji.

Tak. Sami decydujemy kogo zapraszamy bądź przyjmujemy do grona znajomych w mediach społecznościowych. Niemniej musimy pamiętać, że obowiązują nas zasady służby cywilnej oraz zasady etyki korpusu służby cywilnej¹, w tym zasada godnego zachowania, bezstronności czy neutralności politycznej. Swoim zachowaniem (w realnym i wirtualnym świecie) nie wolno nam podważać zaufania do profesjonalnej służby cywilnej.

Przykłady:

• Nie będzie naruszeniem zasad przyjęcie do grona znajomych osób znanych ze swej działalności politycznej, gospodarczej, społecznej czy religijnej.
• Naruszymy zasady jeśli będziemy wyrażać swoje sympatie bądź niechęci do publikowanych przez te osoby treści o charakterze politycznym, będziemy je udostępniać innym użytkownikom sieci. Jako członkowie korpusu służby cywilnej nie powinniśmy reagować na takie wpisy.

1. Zarządzenie nr 70 Prezesa Rady Ministrów z 6 października 2011 r. w sprawie wytycznych w zakresie przestrzegania zasad służby cywilnej oraz w sprawie zasad etyki korpusu służby cywilnej.

To zależy od „lajkowanej” treści.

„Lajkowanie” jest jedną z najczęstszych aktywności w mediach społecznościowych. „Lajkując” wyrażamy swoje zdanie „popieram”, „podoba mi się”, „myślę, w ten sam sposób”. Dlatego nawet samo polubienie określonych wpisów może podważać zaufanie obywateli do bezstronnej i profesjonalnej służby cywilnej, a w konsekwencji narazić nas na odpowiedzialność dyscyplinarną. 

Zanim damy „lajka”, zastanówmy się czy takie publiczne przedstawienie poglądu nie naruszy zasad służby cywilnej i zasad etyki korpusu¹. Rozważnie podchodźmy do treści, wobec których deklarujemy swoją sympatię bądź poparcie.

Przykłady:

• Nie będzie stanowiło naruszenia zasad „zalajkowanie” informacji o akcji charytatywnej – o ile nie przejawia ona np. charakteru politycznego.
• Naruszy zasady członek korpusu, który w ten właśnie sposób poprze wypowiedzi członków konkretnej partii dotyczącej jej działalności politycznej.

Pamiętaj:

Zgodnie z zasadą neutralności politycznej nie wolno nam m.in.:

• publicznie manifestować swoich poglądów i sympatii politycznych,
• podejmować jakichkolwiek publicznych działań bezpośrednio wspierających działania o charakterze politycznym,
• stwarzać podejrzeń o sprzyjanie partiom politycznym.

Zgodnie z zasadą bezstronności nie wolno nam m.in. demonstrować zażyłości z osobami publicznie znanymi ze swej działalności zwłaszcza politycznej, gospodarczej, społecznej czy religijnej ani też promować żadnej grupy interesu. Wreszcie – zgodnie z zasadą godnego zachowania – jako członkowie korpusu m.in. wykonujemy pracę z respektem dla reguł współżycia społecznego i kultury osobistej, poszanowaniem godności innych i unikamy niepożądanych zachowań mających negatywny wpływ na wizerunek państwa, służby cywilnej i urzędu.

Zawsze kierujmy się zdrowym rozsądkiem. Jeśli mamy wątpliwości, skonsultujmy się z doradcą ds. etyki lub przełożonym. Jeśli nadal mamy wątpliwości - zrezygnujmy z tej aktywności.

Patrz odpowiedź na pytanie nr 19: „Czy członek korpusu może odpowiadać dyscyplinarnie za naruszenie zasad w internecie?” oraz pytanie nr 20: „Czy członek korpusu może odpowiadać dyscyplinarnie za naruszenie zasad w ramach aktywności w sieci pod pseudonimem?”

1. Zarządzenie nr 70 Prezesa Rady Ministrów z 6 października 2011 r. w sprawie wytycznych w zakresie przestrzegania zasad służby cywilnej oraz w sprawie zasad etyki korpusu służby cywilnej.

Jako członkowie korpusu służby cywilnej możemy brać udział w publicznych debatach.  Jednak to, czy możemy aktywnie włączyć się w konkretną debatę zależy przede wszystkim od jej tematu. Nasz udział w debacie na temat polityczny mógłby podważać politycznie neutralny charakter służby cywilnej i narazić nas na zarzut naruszenia obowiązku członka korpusu, który stanowi jednocześnie naruszenie zasady neutralności politycznej.  

Patrz: Odpowiedzi na często zadawane pytania w zakresie neutralności politycznej.

Dobrą praktyką jest, aby:

• starać się włączać tylko w kulturalną dyskusję,
• nie reagować na prowokacje.

W przypadku kontrowersyjnych tematów nie zapominajmy o tym, że nasze opinie mogą zostać odebrane niezgodnie z naszą intencją. Rozważnie dobierajmy słowa.

Zgodnie z Zarządzeniem nr 70¹:

• nie stanowi naruszenia zasad udział w kulturalnej debacie dotyczącej np. usytuowania parkingu/placu zabaw w Twojej okolicy,
• udział w takiej debacie może narazić nas na odpowiedzialność dyscyplinarną, jeśli słowem czy grafiką złamiemy obowiązek godnego zachowania,
• udział w debacie na tematy polityczne może naruszać zasadę neutralności politycznej, a tym samym narazić nas na zarzut łamania zakazu publicznego manifestowania poglądów politycznych.

Pamiętaj:

Tak jak w życiu realnym, tak również w przestrzeni wirtualnej, obowiązują nas zasady służby cywilnej i zasady etyki korpusu. Jako członkowie korpusu współtworzymy wizerunek służby cywilnej – wspólnej dla wszystkich obywateli, bez względu na ich światopogląd czy sympatie polityczne. Nie wolno nam podważać zaufania do profesjonalnej, neutralnej politycznie i bezstronnej służby cywilnej, której członkowie przedkładają dobro wspólne obywateli nad interes osobisty, jednostkowy lub grupowy.  

1. Zarządzenie nr 70 Prezesa Rady Ministrów z 6 października 2011 r. w sprawie wytycznych w zakresie przestrzegania zasad służby cywilnej oraz w sprawie zasad etyki korpusu służby cywilnej.

Tak. Jesteśmy odpowiedzialni za treści postów, które publikujemy. Musimy liczyć się z tym, że odbiór publikowanych przez nas informacji może być różny. Nasze posty mogą wywołać dyskusję, a komentarze nie zawsze muszą być zgodne z naszą intencją lub przewidywaniami.

Czasami warto zamieścić krótki komentarz np.: „Proszę o upowszechnianie tylko sprawdzonych informacji” lub „Mój post był jedynie informacją, nie opinią”.

To, w jaki sposób zareagujemy, zależy od nas. Nie dajmy się jednak sprowokować do niekulturalnej, nierzetelnej, nieprofesjonalnej reakcji.

Pamiętaj o:

• kulturze języka,
• zasadach współżycia społecznego,
• obowiązku przestrzegania zasad służby cywilnej i zasad etyki korpusu służby cywilnej¹, w tym m.in. zasady profesjonalizmu, godnego zachowania i neutralności politycznej.

1. Zarządzenie nr 70 Prezesa Rady Ministrów z 6 października 2011 r. w sprawie wytycznych w zakresie przestrzegania zasad służby cywilnej oraz w sprawie zasad etyki korpusu służby cywilnej.

Tak jak każdy użytkownik internetu – może, ale nie ma takiego obowiązku. To na osobie, która zamieszcza nieprawdziwe informacje spoczywa odpowiedzialność za ich sprostowanie.

Jeśli zdecydujemy się na reakcję, ważne aby odnosić się wyłącznie do faktów, nie do emocji. Dobrym komentarzem w podobnej sytuacji może być wpis:

• „Proszę o upowszechnianie tylko sprawdzonych informacji”,
• „Proszę nie upowszechniać „fake news”.”

Pamiętaj o:

• kulturze języka,
• zasadach współżycia społecznego,
• obowiązku przestrzegania zasad służby cywilnej i zasad etyki korpusu służby cywilnej¹, w tym zasady profesjonalizmu, godnego zachowania i neutralności politycznej.

Czasami warto rozważyć zasadność komentowania tego typy wpisów. Każdy indywidualnie ocenia sytuację i podejmuje decyzję oraz ewentualne ryzyko konsekwencji kontunuowania „rozmowy”.

Jeżeli opublikowane informacje są powiązane z wykonywanymi przez Ciebie obowiązkami bądź wprost podważają wizerunek Twojego urzędu, zgłoś to swoim przełożonym i ewentualnie moderatorowi danej platformy. W takiej sytuacji raczej wstrzymaj się od podejmowania samodzielnie dyskusji.

1. Zarządzenie nr 70 Prezesa Rady Ministrów z 6 października 2011 r. w sprawie wytycznych w zakresie przestrzegania zasad służby cywilnej oraz w sprawie zasad etyki korpusu służby cywilnej.

Co do zasady ─ tak. Pamiętajmy o zasadach służby cywilnej i zasadach etyki korpusu służby cywilnej¹, w tym w szczególności o zasadzie bezinteresowności, godnego zachowania, bezstronności i neutralności politycznej również w sieci.

Pamiętaj:

Jeśli jesteś bądź planujesz być w najbliższej przyszłości członkiem komisji przetargowej w urzędzie zachowaj ostrożność w publikowaniu opinii o produktach lub usługach, które Twój urząd planuje kupić.

Na przykład: jeśli uczestniczymy w pracach komisji przetargowej powołanej do kupna np. sprzętu IT dla urzędu, powinniśmy się wstrzymać z publikowaniem opinii na temat produktów IT. W ten sposób nie narażamy się na podejrzenie o konflikt interesów, nie podważamy zaufania do profesjonalnej, bezinteresownej i bezstronnej służby cywilnej.

1. Zarządzenie nr 70 Prezesa Rady Ministrów z 6 października 2011 r. w sprawie wytycznych w zakresie przestrzegania zasad służby cywilnej oraz w sprawie zasad etyki korpusu służby cywilnej.

Tak. Udział w akcjach społecznych, które nie mają politycznego celu, nie jest sprzeczny z zasadami. Niemniej granica pomiędzy akcjami o charakterze społecznym a tymi niosącymi ze sobą treści o charakterze politycznym często się zaciera. Należy uwzględnić to ryzyko i zachować ostrożność. Należy wycofać się z takiej akcji, jeżeli uznamy lub nabierzemy podejrzeń, że:

• towarzyszy jej aspekt polityczny,
• nasz udział w dyskusji może być postrzegany jako manifestowanie czy wyrażanie poglądów politycznych

Naszym obowiązkiem jest prowadzić taką aktywność w sposób, który nie szkodzi wizerunkowi członka korpusu, urzędu oraz neutralnej politycznie służby cywilnej.

Patrz: Odpowiedzi na często zadawane pytania w zakresie neutralności politycznej.

Tak. Pomoc innym jest szlachetnym działaniem. Angażujmy się, pomagajmy innym. Takie działania z pewnością przyczyniają się do wzmocnienia pozytywnego wizerunku służebnej roli służby cywilnej. Miejmy jednak na uwadze, że jako członkowie służby cywilnej zawsze powinniśmy kierować się zasadami służby cywilnej i zasadami etyki korpusu¹. Dlatego sprawdzajmy wiarygodność prowadzonych akcji i samodzielnie oceniajmy ewentualne ryzyko. W razie wątpliwości skontaktujmy się z doradcą ds. etyki, przełożonym lub nie włączajmy się w zbiórkę.

Przykład:

• Nie stanowi naruszenia zasad zbiórka internetowa np. na operację chorego dziecka.
• Narusza zasady członek korpusu, który organizuje czy publicznie wspiera zbiórkę na kampanię polityczną konkretnej partii.

1. Zarządzenie nr 70 Prezesa Rady Ministrów z 6 października 2011 r. w sprawie wytycznych w zakresie przestrzegania zasad służby cywilnej oraz w sprawie zasad etyki korpusu służby cywilnej.

Tak. Jako członkowie korpusu służby cywilnej mamy obowiązek przestrzegać zasad służby cywilnej i zasad etyki korpusu¹, w służbie i poza nią. Oznacza to, że nasze zachowanie również w przestrzeni wirtualnej podlega ocenie pod kątem ich ewentualnego naruszenia. Naruszanie zasad może stanowić naruszenie obowiązków członka korpusu służby cywilnej. Może być więc podstawą wszczęcia postępowania wyjaśniającego przez rzecznika dyscyplinarnego urzędu na polecenie dyrektora generalnego/kierownika urzędu, a w dalszej konsekwencji wszczęcia postępowania dyscyplinarnego.

Członek korpusu narusza zasady, a tym samym naraża się na odpowiedzialność dyscyplinarną, jeżeli w sieci np.:

• publikuje nieprzyzwoite zdjęcia,  
• zamieszcza na swoim profilu logo partii politycznej czy ugrupowania, które promuje postawy rasistowskie lub ksenofobiczne, odwołujące się do ideologii totalitarnych takich jak: faszystowska czy komunistyczna,
• publikuje wulgarne komentarze bądź posty,
• znieważa lub nawołuje do nienawiści na tle m.in. narodowościowym, rasowym, etnicznym czy wyznaniowym.

Ustalenie czy faktycznie doszło do naruszenia obowiązków ma charakter indywidualny i jest uzależnione od okoliczności konkretnej sprawy.

Zawsze decyzję czy doszło do naruszenia obowiązków członka korpusu podejmuje dyrektor generalny/kierownik urzędu, komisja dyscyplinarna, a ostatecznie sąd.

Ewentualny wymiar kary również będzie uzależniony od kilku czynników, w tym m.in. od:

• rodzaju naruszenia obowiązku członka korpusu,
• zasięgu oddziaływania, a w konsekwencji skutków naruszenia przepisów ustawy o służbie cywilnej w sieci²
• zajmowanego stanowiska członka korpusu, który naruszył obowiązki w sieci (większa odpowiedzialność spoczywa na osobie zajmującej wyższe stanowisko w służbie cywilnej),
• jego statusu zatrudnienia (większa odpowiedzialność spoczywa na urzędniku służby cywilnej)³

Pamiętaj:

Gdy opublikowana treść może narazić na zniesławienie osoby, której dotyczy, lub jej uczuć, może ona zainicjować w stosunku do Ciebie również postępowanie karne bądź cywilne. W sytuacji, gdy należysz do samorządu zawodowego, sprawa może zostać zgłoszona do właściwego rzecznika dyscyplinarnego.

Lekkomyślność to też forma winy, polegająca na tym, iż sprawca przewiduje możliwość popełnienia czynu zabronionego, ale bezpodstawnie przypuszcza, że popełnienia tego czynu uniknie, świadomie łamiąc zasady ostrożności.

1. Zarządzenie nr 70 Prezesa Rady Ministrów z 6 października 2011 r. w sprawie wytycznych w zakresie przestrzegania zasad służby cywilnej oraz w sprawie zasad etyki korpusu służby cywilnej.
2. Orzeczenie Wyższej Komisji Dyscyplinarnej Służby Cywilnej z 1 lipca 2020 r.: sygn. akt: DSC.WK.6402.28.2020.KC
3. Orzeczenie Wyższej Komisji Dyscyplinarnej Służby Cywilnej z 20 marca 2019 r.: sygn. akt: DSC.WK.3602.17.2019.KC

Członkowie korpusu służby cywilnej, jak wszyscy użytkownicy internetu, mogą podejmować aktywność w internecie pod fikcyjnym nickiem. Ważne, abyśmy pamiętali, że w  anonimowość w internecie jest tylko pozorna. Podejmując aktywność w sieci powinniśmy się liczyć z tym, że:

• będzie ona widoczna dla innych użytkowników internetu,
• nasze wpisy, komentarze itp. mogą być przekazane do szerszego grona odbiorców, poza (wąskie) grono naszych znajomych,
• jeżeli zostaniemy zidentyfikowani, to nasza aktywność:
  • zostanie oceniona pod kątem jej zgodności z obowiązkami członka korpusu i zasadami, w tym zasadami etyki korpusu, którymi powinniśmy się kierować również poza pracą,
  • o ile jest sprzeczna z obowiązkami członka korpusu – wpłynie negatywnie na poziom zaufania odbiorców do służby cywilnej i instytucji publicznych w naszym kraju,
  • o ile jest sprzeczna z obowiązkami członka korpusu – może skutkować odpowiedzialnością dyscyplinarną.

Michał Frączkiewicz oraz Jacek Kwieciński w swoim artykule „Neutralność polityczna członków korpusu służby cywilnej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego oraz w orzecznictwie dyscyplinarnym”¹ wskazali:

„Najistotniejsze z punktu widzenia ewentualnej odpowiedzialności dyscyplinarnej jest ustalenie trójstronnego powiązania pomiędzy daną osobą, jej członkostwem w korpusie służby cywilnej, a działalnością (...)” .

Tym samym można przyjąć, że jeżeli aktywność danej osoby nie pozwala – nawet pośrednio – powiązać jej ze służbą cywilną, karanie jej za takie działania sprzeczne z obowiązkami członka korpusu wydaje się być pozbawione podstaw.

Patrz odpowiedź na pytanie nr 19: „Czy członek korpusu może odpowiadać dyscyplinarnie za naruszenie zasad w internecie?"

1. M. Frączkiewicz, J. Kwieciński, „Neutralność polityczna członków korpusu służby cywilnej w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego oraz w orzecznictwie dyscyplinarnym” w Przeglądzie Służby Cywilnej, dodatek do numeru 3(30) z 2014r., Warszawa 2014, s. 8: https://www.gov.pl/web/sluzbacywilna/przeglad-sluzby-cywilnej