Dziesiąte spotkanie zespołu doradców ds. etyki w służbie cywilnej
23 listopada 2021 r. odbyło się spotkanie zespołu doradców w formule online. Głównym tematem rozmów był projekt ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa po zakończeniu konsultacji społecznych. Katarzyna Jędrzejewska z Departamentu Prawa Pracy Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej przedstawiła stan prac nad projektem i odpowiadała na pytania członków zespołu.
Na początku spotkania dyrektor Barbara Haładyj podsumowała ponad 4-letnią współpracę. Szef służby cywilnej zainicjował prace zespołu 5 lipca 2017 r., więc wczorajsze spotkanie było spotkaniem jubileuszowym. Dziś można potwierdzić, że cel tego działania został osiągnięty - zespół tworzy forum wymiany wiedzy i dobrych praktyk z zakresu budowy kultury opartej na wartościach dla osób, które pełnią w urzędach funkcję doradcy ds. etyki. Efektami prac zespołu są m.in.:
- spotkania, w trakcie których uczestnicy rozwijają wiedzę i kompetencje z zakresu etyki i przeciwdziałania konfliktowi interesów, dzielą się dobrymi praktykami,
- dwa zalecenia szefa służby cywilnej: w zakres standardów pracy doradcy ds. etyki oraz w zakresie aktywności członków korpusu w sieci,
- aktualizacja programów szkoleniowych szefa służby cywilnej w zakresie etyki i przeciwdziałania konfliktowi interesów,
- sieć współpracy 140 doradców i przedstawicieli KPRM, ministerstw, urzędów wojewódzkich i centralnych, którzy wspierają pracowników w sytuacjach dla nich trudnych, promują zasady w urzędzie oraz dzielą się doświadczeniem i wymieniają informacjami,
- dzielenie się wiedzą z zakresu etyki i uczciwości z urzędami podległymi i nadzorowanymi, w tym wsparcie dla urzędów terenowych w ustanowieniu funkcji doradcy lub innego mechanizmu wspierania pracowników we właściwym rozumieniu i przestrzeganiu zasad.
Dyrektor Haładyj wyraziła nadzieję, że zaangażowanie członków zespołu pozwoli na dalszy rozwój tej owocnej współpracy.
Zalecenie w zakresie aktywności członków korpusu w internecie
Członkowie zespołu zadaniowego ds. opracowania projektu Zalecenia oraz projektu odpowiedzi na konkretne pytania związane z aktywnością członków korpusu w sieci przedstawili efekty swojej pracy.
- Marcin Kowalski, doradca ds. etyki w Wielkopolskim Urzędzie Wojewódzkim w Poznaniu, omówił treść Zalecenia i przedstawił wyniki monitoringu, przeprowadzonego wśród członków zespołu:
- 88%, tj. 88 osób, które wzięły udział w monitoringu, oceniło Zalecenie jako użyteczne lub bardzo użyteczne dla członków korpusu służby cywilnej,
- Zalecenie zostało upowszechnione wśród pracowników zdecydowanej większości urzędów (tylko 4 na 100 ankietowanych potwierdziło brak działań w tym zakresie). Większość pracowników dowiedziała się o wytycznych Szefa za pośrednictwem poczty elektronicznej lub intranetu, gdzie opublikowano Zalecenie.
- Milena Szuchnik, doradca ds. etyki w Biurze Rzecznika Praw Pacjenta, przestawiła założenia materiału z odpowiedziami na wątpliwości członków korpusu związane z aktywnością w sieci. Publikacja, która ukaże się w Serwisie przed końcem roku:
- pomoże w lepszym wykorzystaniu szans jakie daje internet,
- wesprze członków korpusu służby cywilnej w skutecznym unikaniu zagrożeń związanych z aktywnością w sieci,
- uwrażliwi na ryzyka związane z tą aktywnością.
Dyrektor Barbara Haładyj podziękowała członkom zespołu za zaangażowanie i pracę nad projektem Zalecenia wraz z odpowiedziami: „Moje uznanie dla Państwa pracy jest tym większe, że zadanie realizowaliśmy w trudnym dla wszystkich czasie pandemii COVID-19, kiedy okoliczności nakładały na nas nowe, liczne zadania związane z przeciwdziałaniem skutkom kryzysu”. Dyrektor wyraziła nadzieję, że efekty pracy całego zespołu podniosą świadomość etyczną wśród członków korpusu służby cywilnej w zakresie naszych praw, ale i obowiązków w kontekście aktywności w internecie. To z kolei przełoży się na wzmacnianie wizerunku profesjonalnej, rzetelnej, bezstronnej i politycznie neutralnej służby cywilnej.
Diagnoza poziomu kultury uczciwości w służbie cywilnej
Katarzyna Dudzik, która koordynuje prace zespołu przybliżyła kontekst, cel, zadania i oczekiwane rezultaty planowanego badania, które pozwoli:
- zdiagnozować aktualny stan kultury uczciwości w służbie cywilnej i zdobyć informację nt. działań w zakresie budowy, promocji i wzmacniania kultury uczciwości w służbie cywilnej z punktu widzenia ich: trafności, skuteczności, efektywności, użyteczności i trwałości,
- wypracować rekomendację dalszych działań szefa służby cywilnej i dyrektorów generalnych/kierowników urzędów w obszarze objętym badaniem - aby wzmacniać kulturę uczciwości w korpusie.
Obecnie trwa procedura wyboru wykonawcy.
Wymiana dobrych praktyk
Uczestnicy spotkania tradycyjnie dzielili się dobrymi praktykami z zakresu budowy i promocji kultury uczciwości. Paweł Szewczyk, koordynator zespołu doradców ds. etyki w Ministerstwie Finansów, przedstawił działania zespołu, w tym:
- uruchomienie zakładki w intranecie,
- przeprowadzenie anonimowej samooceny kultury uczciwości,
- „Etyczni na co dzień” czyli wakacyjny cykl porad,
- oraz zaplanowane: quizy wiedzy z zakresu etyki, dzień z etyką w MF i konkurs plastyczny dla pracowników i ich dzieci.
W tej części uczestnicy spotkania poznali zasady działania platformy Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju: OECD Public Integrity Toolkit. Daje ona możliwość zapoznania się z szeregiem narzędzi cyfrowych funkcjonujących w krajach OECD, aby wzmacniać system uczciwości. Część z nich, jak na przykład programy i metody szkoleniowe, mogą być inspiracją również dla doradców ds. etyki w Polsce.
Platforma, obok OECD Public Integrity Handbook i OECD Public Integrity Maturity Model, uzupełnia Rekomendację Rady OECD dotyczącą uczciwości w służbie publicznej.
Na koniec Katarzyna Dudzik przybliżyła członkom zespołu m.in.:
- zasady funkcjonowania bazy orzeczeń Wyższej komisji Dyscyplinarnej Służby Cywilnej,
- działania Departamentu Służby Cywilnej (DSC), które promują funkcję doradcy ds. etyki i wspierając nowo powołanych doradców przygotować się do realizacji zadań. Tylko w tym roku koordynator zespołu spotkała się z pracownikami KAS, MEiN, MF, KGSG, PUW w Rzeszowie oraz z przedstawicielami wielu urzędów w ramach tygodnia otwartego dla służby cywilnej. Jeszcze w tym roku podobne spotkania zorganizujemy dla:
- pracowników komórek kadrowych Archiwów Państwowych, we współpracy z doradcami Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych oraz
- pracowników Wojewódzkich Inspektoratów Nadzoru Budowlanego, we współpracy z doradcami z Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego.
W spotkaniu zespołu doradców uczestniczyło blisko 90 przedstawicieli urzędów kierowanych przez dyrektorów generalnych i komendantów głównych Komend z całego kraju.
Kolejne spotkanie wstępnie zaplanowane jest na II kwartał 2022 roku.