Serwis Służby Cywilnej

Podczas warsztatów uczestnicy pracowali nad projektem zalecenia. Identyfikowali działania, które pomogłyby doradcom, pracodawcom i Szefowi Służby Cywilnej:

• promować właściwe postawy członków korpusu w internecie;
• wspierać ich, tak aby dobrze rozumieli swoje prawa i obowiązki w przestrzeni wirtualnej i przestrzegali zasad.

W kwietniu tego roku dokument skonsultowali eksperci z Departamentu Służby Cywilnej KPRM. W maju projekt zalecenia został skonsultowany ze wszystkimi członkami zespołu doradców ds. etyki w służbie cywilnej.

Dokument składa się z czterech części. Są to:

1. 1. Wprowadzenie, w którym są wskazane możliwe korzyści i ryzyka związane z aktywnością członków korpusu służby cywilnej w internecie, opisano też cel opracowania i upowszechnienia zalecenia.
   2. Wskazówki dla pracowników dotyczące tego, na co członek korpusu służby cywilnej powinien zwrócić szczególną uwagę przed podjęciem i w trakcie aktywności w internecie,
   3. Wskazówki dla pracodawców dotyczące promowania wśród pracowników właściwych postaw członków korpusu w internecie, w tym poprzez: zapewnianie dostępu do informacji na temat praw i obowiązków oraz szans i zagrożeń związanych z aktywnością w internecie, dawanie dobrego przykładu swoim zachowaniem w sieci,  niebagatelizowanie naruszeń zasad w sieci i reagowanie - odpowiednio do przewinienia;
   4. Podsumowanie, które ma na celu uświadomić członków korpusu, jakie mogą być konsekwencje naruszenia ograniczeń wolności i praw w internecie.

Kiedy przeanalizujemy wnioski z dyskusji członków zespołu doradców, przedstawimy projekt Szefowi Służby Cywilnej. Skieruje on dokument do dyrektorów generalnych i kierowników urzędów centralnych, do konsultacji. Na przełomie lipca i sierpnia tego roku planujemy opublikować zalecenie w Serwisie Służby Cywilnej.

To pierwszy etap prac w tym zakresie, zaplanowany na ten rok. W drugiej połowie roku, bazując na zaleceniu, zespół zadaniowy opracuje odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania członków korpusu, związane z aktywnością w internecie. Planujemy je opublikować w tej zakładce jeszcze w tym roku.

Prace nad projektem dokumentu trwają od 9 kwietnia br. Prowadzi je zespół zadaniowy, który działa pod kierunkiem koordynatorki zespołu doradców Katarzyny Dudzik. Składa się on z członków zespołu doradców ds. etyki, którzy są zainteresowani tą współpracą. Jego członkowie to:

• Monika Kos, Ministerstwo Finansów,
• Judyta Kuć, Ministerstwo Sprawiedliwości,
• Ewa Mrówczyńska, Urzędu Regulacji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych,
• Milena Szuchnik, Biuro Rzecznika Praw Pacjenta,
• Marcin Kowalski, Wielkopolski Urząd Wojewódzki w Poznaniu,
• Krzysztof Banaś, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.

Podczas spotkania odbyły się też interaktywne warsztaty. Poprowadziła je Paulina Dobrowolska, radca Szefa KPRM w Wydziale Analiz Prawnych Departamentu Służby Cywilnej KPRM. Ich uczestnicy mieli okazję pogłębić wiedzę na temat przepisów prawa. Omówili też:

• przykładowe dylematy związane z dodatkowym zatrudnieniem lub zarobkowaniem;
• sytuacje, w których – aby podjąć dodatkowe zatrudnienie lub zarobkowanie – członek korpusu musi uzyskać pisemną zgodę dyrektora generalnego lub kierownika urzędu;
• sytuacje, w których poprzez dodatkowe zatrudnienie lub zarobkowanie pracownik może naruszać przepisy prawa, nawet jeśli na dodatkowe zatrudnienie lub zarobkowanie zgodził się dyrektor generalny lub kierownik urzędu.

Stałym punktem spotkania zespołu doradców jest dzielenie się dobrymi praktykami z zakresu budowy kultury uczciwości w służbie cywilnej. Podczas majowego spotkania o najważniejszych działaniach, jakie podejmuje w tym zakresie Urząd Transportu Kolejowego (UTK), opowiedziała Małgorzata Jerzewska, koordynatorka ds. antykorupcji w UTK. Oto przykłady tych działań:

• powołanie pełnomocnika ds. etyki i koordynatora ds. antykorupcji;
• wprowadzenie standardu pracy inspektora UTK;
• prowadzenie regularnych (co 2 lata) szkoleń dotyczących dylematów etycznych (szkolenia te zostały przygotowane na podstawie programów szkoleniowych Szefa Służby Cywilnej; szkolenia przeprowadził pełnomocnik ds. etyki UTK);
• przeprowadzenie online ankiety samooceny kultury uczciwości w UTK, opartej na kwestionariuszu, który zaproponował Szef Służby Cywilnej.

1. Prezentacja wyników sprawozdania Szefa Służby Cywilnej nt. stanu służby cywilnej w 2020 roku, w części poświęconej etyce. Z analizy danych, które otrzymaliśmy od dyrektorów generalnych i kierowników urzędów, w 2020 roku wynika, że:

• szkolenie z etyki jest obowiązkowym elementem służby przygotowawczej w 874 urzędach, tj. w 47 % urzędów;
• w 414 urzędach dyrektorzy generalni/ kierownicy zapewnili pracownikom szkolenia z zakresu etyki; w sumie przeszkolono 41 191 członków korpusu (ponad 1/3 wszystkich pracowników) z zakresu etyki i przeciwdziałania konfliktowi interesów, w tym 962 osoby zajmujące wyższe stanowiska w służbie cywilnej (prawie 1/3 wszystkich tych osób);
• funkcję doradcy ds. etyki ustanowiono w kolejnych 72 urzędach. Na koniec 2020 r. doradca funkcjonował w 200 urzędach – to 11% urzędów zatrudniających członków korpusu. W 134 urzędach działają inne mechanizmy, które wspierają pracowników w rozwiązywaniu dylematów etycznych;
• na koniec 2020 r. doradca funkcjonował w 57 urzędach kierowanych przez dyrektorów generalnych/ kierowników urzędów centralnych (17 ministerstwach, 25 urzędach centralnych i 15 urzędach wojewódzkich);
• łamanie zasad służby cywilnej i zasad etyki były przedmiotem postępowań wyjaśniających i dyscyplinarnych, odpowiednio 71% (209 postępowań) i 81% (115 postępowań).

2. Omówienie celu, założeń i „kroków milowych” w procesie przygotowania i udostępnienia w tym roku centralnej bazy orzeczeń Wyższej Komisji Dyscyplinarnej Służby Cywilnej.
3. Zapowiedź planowanej na ten rok diagnozy kultury uczciwości w służbie cywilnej – badania jakościowego i ilościowego. Przedsięwzięcie to posłuży m.in. ocenie efektywności działań Szefa Służby Cywilnej i dyrektorów generalnych/kierowników urzędów. Ich wspólnym celem jest budowa i promocja w korpusie kultury opartej na wartościach.

W spotkaniu uczestniczyło ok. 90 osób z 50 urzędów z całego kraju.

Kolejne spotkanie planujemy zorganizować także w formule online, w październiku lub listopadzie tego roku.