Ministerstwo Cyfryzacji prowadzi od 2024 r. prace nad założeniami dla nowej regulacji poprzez dyskusje administracji publicznej ze środowiskiem akademickim i organizacjami pozarządowymi w ramach powołanej przy Ministerstwie Cyfryzacji grupy roboczej. Sam rządowy projekt ustawy został opublikowany 24 lutego 2025 r. na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji pod odnośnikiem  https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12394953.

W wysłuchaniu wzięli udział przedstawiciele wielu środowisk: od organów administracji publicznej i państwowych instytutów badawczych poprzez przedsiębiorców, w tym z branży komunikacji elektronicznej, a także środowisk prawniczych, izb i związków gospodarczych, placówek oświatowych i naukowych aż po organizacje pozarządowe.

W szczególności zachęcaliśmy jego uczestników do wypowiedzi w następujących kwestiach:

1. Czy inne „treści szkodliwe”, oprócz pornograficznych, powinny być objęte ustawą?
2. Jak je skutecznie zdefiniować?
3. Jakie mechanizmy weryfikacji wieku wykazują się największą skutecznością?
4. Do jakich podmiotów powinna mieć zastosowanie ustawa?

 

Spotkanie rozpoczęło się wprowadzeniem ze strony wiceministra cyfryzacji, Pana Michała Gramatyki, który podkreślił wagę tematu, jakim jest ochrona małoletnich w internecie. Wyraził przy tym zadowolenie, że prace nad zapewnieniem dzieciom ochrony prowadzone są ponad podziałami, gdyż każda za stron dostrzega konieczność stworzenia skutecznych i rzeczywistych rozwiązań.

W odniesieniu do projektu ustawy, niemal każdy z przemawiających uczestników spotkania popierał zasadność opracowania regulacji i kierunek obrany w ramach prac nad projektem. Przedmiotem żywej dyskusji stały się kwestie definicji treści pornograficznych oraz treści szkodliwych. Część z organizacji podniosło, że szczegółowa definicja obu tych pojęć powinna znaleźć się w ustawie, zapewniając należytą transparentność wprowadzanym obowiązkom oraz zwiększając pewność prawa. Usłyszeć można było również głosy, uznające zasadność braku zdefiniowania treści pornograficznych w ustawie oraz zawężenia zakresu regulacji wyłącznie do treści pornograficznych.

Dodatkowo przedstawiciele organizacji zrzeszających przedsiębiorców podkreślali, iż obowiązki dotyczące treści szkodliwych, a zwłaszcza wykonania analizy ryzyka względem tych treści, mogą stanowić nieproporcjonalne obciążenie względem usługodawców. Tym samym proponowano podmiotowe i przedmiotowe ograniczenie zakresu ustawy. Podkreślono, iż uszczegółowiony powinien zostać krąg podmiotów objętych obowiązkami z ustawy – eliminując wątpliwości dotyczące tego, którzy dokładnie usługodawcy powinni wykonywać analizę ryzyka oraz wdrażać mechanizmy weryfikacji wieku w usługach.

Ze strony organizacji pozarządowych zaproponowano utworzenie ciała doradczego zrzeszającego instytucje zajmujące się prawami dzieci i ochroną prywatności oraz przedsiębiorców, których opinia mogłaby stanowić pozytywny wkład w działania organów administracji. Obok tego zarekomendowano, aby wraz z działaniami regulacyjnymi wdrożone były działania edukacyjne, kierowane do dzieci i młodzieży, ale również ich opiekunów i wychowawców.

Przedstawiciele części stowarzyszeń pozytywnie zareagowali na zwiększenie roli NASK-PIB w ramach ochrony małoletnich w internecie, wskazując na wysoką efektywność zespołu Dyżurnet.pl, zajmującego się obecnie m.in. zwalczaniem seksualnego wykorzystywania dzieci.

Organizacje wspierające użytkowników internetu w realizacji ich praw podkreśliły konieczność rozważenia wyjątków od wprowadzanych obowiązków, w tym poprzez wykluczenie z zakresu ustawy treści edukacyjnych i kulturowych, które ze względu na swój charakter mogą być błędnie określane jako pornograficzne. Podniesiono także potrzebę minimalizacji zakresu danych zbieranych o użytkownikach internetu, w tym poprzez wprowadzenie jak najmniej inwazyjnych mechanizmów weryfikacji wieku.

Przedsiębiorcy zwrócili uwagę na dopasowanie przepisów projektowanej ustawy z regulacjami unijnymi, zwłaszcza pod kątem aktu o usługach cyfrowych oraz dyrektywy o handlu elektronicznym. Wskazali m.in. rolę Komisji Europejskiej jako regulatora w stosunku do największych platform internetowych oraz zapewnienie poszanowania dla reguł prawnych z państwa pochodzenia usługi.

Na zakończenie wysłuchania głos zabrała Rzeczniczka Praw Dziecka, która złożyła wyrazy podziękowań dla wszystkich zaangażowanych w działania na rzecz zwiększenia bezpieczeństwa najmłodszych i wyraziła nadzieję szybkiego zakończenia prac nad projektem. Wiceminister Michał Gramatyka również wyraził wdzięczność za wszystkie przedstawione komentarze i uwagi. Obiecał przy tym, że wszystkie zgłoszone w toku wysłuchania publicznego uwagi zostaną przeanalizowane pod kątem możliwości ich uwzględnienia w ustawie. W odniesieniu do najbardziej dyskusyjnego tematu, jakim jest zawarcie definicji treści szkodliwych w ustawie, wiceminister przypomniał, że okres konsultacji służy właśnie wypracowaniu kompromisowego stanowiska – i kwestia ta zostanie poddana dogłębnej analizie przed dalszym etapem prac nad projektem.

Warto wspomnieć, że rządowa ustawa zajmuje się treściami legalnymi, a uznawanymi za szkodliwe dla osób niepełnoletnich. Ministerstwo Cyfryzacji jest zdania, że odpowiedzialność za dostęp małoletnich do tego rodzaju treści powinna zostać nałożona na dostawców treści szkodliwych, którzy powinni zgodnie z założeniami omawianego projektu ustawy, przeprowadzić analizę ryzyka dostępności treści szkodliwych dla osób małoletnich oraz, w przypadku treści pornograficznych, wdrożyć skuteczne metody weryfikacji wieku. Ustawa w swoich założeniach nawiązuje do rozwiązań przyjętych i projektowanych w krajach europejskich, Francji, Niemczech czy Wielkiej Brytanii, w szczególności uznawanej za modelową Online Safety Act.