100-lecie Lasów Państwowych
28.06.2024
Dzień 28 czerwca jest dniem szczególnym. Dokładnie 100 lat temu - 28 czerwca 1924 r. zostały powołane rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej - Lasy Państwowe -organizacja, która obecnie, w przeważającej części, zarządza lasami Skarbu Państwa. Obchodzony Jubileusz stanowi okazję do podsumowania pierwszego wieku funkcjonowania tej ważnej instytucji, a zarazem jest to czas, by podziękować wszystkim byłym i obecnym pracownikom PGL Lasy Państwowe za podejmowane działania na rzecz naszego wspólnego leśnego dziedzictwa.
Od czasu powstania Lasów Państwowych w 1924 r. zarówno lasy, jak i leśnictwo bardzo się zmieniły. Lata przedwojenne i powojenne – były bardzo trudne. Charakteryzowały się zupełnie innymi uwarunkowaniami niż czasy obecne. Niska lesistość kraju, zniszczenia wojenne lasów, braki kadrowe, jak również braki w sprzęcie leśnym powodowały często konieczność organizacji gospodarki leśnej niemal od zera. Ogromny trud pracowników administracji leśnej w tamtych czasach zaowocował znacznym zwiększeniem lesistości kraju oraz ukształtowaniem stabilnej, samofinansującej się organizacji, jaką są obecnie Lasy Państwowe.
Czasy obecne stawiają przed leśnikami nowe wyzwania – zmiany klimatu i adaptacja lasów do tych zmian, kryzys różnorodności biologicznej, zanikanie ekosystemów, zwiększone zapotrzebowanie społeczeństwa na świadczone przez lasy usługi ekosystemowe - to tylko niektóre z nich. Wyzwania te wymagają większego niż dotychczas zaangażowania Lasów Państwowych w tematy ochrony przyrody, prowadzenie leśnictwa wielofunkcyjnego oraz uwzględnienia głosu społeczeństwa w procesie zarządzania lasami, przy jednoczesnym zapewnieniu gospodarce i obywatelom dostępu do niezwykłego w swych uniwersalnych właściwościach, odnawialnego surowca, jakim jest drewno.
Niezmiennym celem istnienia Lasów Państwowych jest troska o rodzimą przyrodę i jej zachowanie dla przyszłych pokoleń. Minione dekady przyniosły wiele osiągnięć oraz pozytywne zmiany, które są godnym pochwały wkładem i fundamentem dla przyszłych działań. Niestety są też ciemne karty – w ostatnich latach Lasy Państwowe oraz ich pracownicy padali ofiarą wykorzystania politycznego, funkcja gospodarcza przeważała nad funkcjami ekosystemowymi, a głos społeczeństwa nie był w wystarczającym stopniu respektowany. Powyższe działania zaowocowały dramatycznym spadkiem zaufania społecznego do Lasów Państwowych i jego pracowników, również tych, którzy od dziesięcioleci troszczą się o polskie lasy, dla których praca w Lasach Państwowych wynika z pasji i misji zachowania lasów dla przyszłych pokoleń. Obecnie prowadzone są liczne audyty i kontrole mające na celu rozliczenie nieprawidłowości. Nowe kierownictwo postawiło na dialog ze społeczeństwem. Rozpoczęto również wdrażanie inicjatyw na rzecz wzmocnienia ochrony lasów. Wierzę, że te inicjatywy będą kontynuowane i pozwolą na odbudowę szacunku do munduru leśnika.
Ministerstwo Klimatu i Środowiska w pełni wspiera w tych działaniach kierownictwo i pracowników Lasów Państwowych. Widzimy, że polskie leśnictwo jest otwarte na zmiany. Podjęte inicjatywy wzmocnią Lasy Państwowe, umożliwiają również dalszy, zrównoważony rozwój tej organizacji. Polskie lasy są narodowym dobrem Polaków. Uważam, że zmiany w Lasach Państwowych są konieczne, jednak powinny mieć charakter ewolucyjny. Pewne kwestie, takie jak prywatyzacja Lasów Państwowych, w ogóle nie powinny być brane pod uwagę w rozważaniach na temat transformacji polskiego leśnictwa.
Wierzę, że dokonania polskich leśników na rzecz zrównoważonej gospodarki leśnej, ochrony przyrody, pełnienia przez lasy funkcji społecznych i adaptacji do zmian klimatu mogą wyznaczać kierunki przyszłej polityki leśnej całej Unii Europejskiej.
Niezaprzeczalnie największą wartością Lasów Państwowych są ich pracownicy. Wspominając ich trud, doceniając profesjonalizm, oddaję dziś hołd wszystkim tym, którzy wnieśli swój wkład w rozwój polskiego leśnictwa i zachowanie lasów dla przyszłych pokoleń.
Mikołaj Dorożała
Główny Konserwator Przyrody
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska