16 września - Międzynarodowy Dzień Ochrony Warstwy Ozonowej
31.08.2021
16 września 2021 r. przypada 34. rocznica podpisania Protokołu montrealskiego (PM) w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową (SZWO) i w tym dniu jest obchodzony na całym świecie Międzynarodowy Dzień Ochrony Warstwy Ozonowej. W tym roku motto brzmi: „Montreal Protocol – keeping us, our food and vaccines cool”.
Protokół montrealski spełnia istotną rolę w zapewnieniu właściwego zastosowania czynników chłodniczych w klimatyzacji pomieszczeń, a także procesach schładzania żywności i innych produktów, takich jak np. szczepionki. W raporcie Panelu Naukowego PM stwierdzono, że wskutek działań podejmowanych w ramach Protokołu, od 2000 r. następuje stopniowe odradzanie się warstwy ozonowej Ziemi w tempie 1-3% w ciągu 10 lat. Doprowadzi ot do powrotu stężeń ozonu w stratosferze nad północną półkulą Ziemi do pierwotnego stanu już w 2030 r., nad półkulą południową do 2050 r., a nad regionami polarnymi do 2060 r. Wycofanie 99% SZWO w ramach Protokołu montrealskiego skutecznie pomogło w ograniczeniu wzrostu efektu cieplarnianego poprzez udaremnienie emisji 135 miliardów ton równoważnika CO2 w okresie od 1990 r. do 2010 r.
Ponadto naukowcy stwierdzili, że :
- dziura ozonowa nad Antarktydą jest coraz mniejsza;
- stężenia chloru pochodzącego z SZWO w atmosferze osiągnęły maksimum ok. 2000 r.
i następnie wskutek działań podjętych w PM zaczęły spadać. Oczekuje się, że ok. 2050 r. ich poziom powróci do poziomu z 1980 r.; - przy założeniu wdrożenia przez wszystkie kraje świata Poprawek z Kigali (obecnie to 134 kraje), które wprowadziły do PM zamienniki SZWO - wodorofluorowęglowodory (HFC), będzie można uniknąć wzrostu o 0.2-0.4oC do 2100 r. średniej temperatury na Ziemi spowodowanej emisją HFC;
- istnieją dostępne alternatywy o niskim GWP (współczynnik ocieplenia globalnego) dla wszystkich SZWO i w większości zastosowań także dla HFC.
Dlatego Międzynarodowy Dzień Ochrony Warstwy Ozonowej powinien stać się inspiracją dla bardziej ambitnych działań w zakresie wprowadzania alternatywnych technologii, zwłaszcza w sektorze chłodnictwa i klimatyzacji, wykorzystującym urządzenia o niskim zużyciu energii.