W ramach programu priorytetowego 7.3 Ochrona i przywracanie różnorodności biologicznej i krajobrazowej zrealizowane zostanie przedsięwzięcie pn. „Rewitalizacja zabytkowego Parku Dyrekcyjnego przy Technikum Leśnym w Białowieży”. Powierzchnia zabytkowych parków i ogrodów oraz ogrodów specjalistycznych objęta rewaloryzacją, działaniami ochronnymi lub modernizacyjnymi to 3,46 ha. Na ten cel NFOŚiGW przekaże dofinansowanie w kwocie 2 981 050 zł – to 100% kosztów kwalifikowanych.

Pogarszający się stan zabytkowego parku, spowodowany silnie przekształconą kompozycją, nowoczesnymi budowlami oraz brakiem prawidłowej gospodarki drzewostanem w zachodniej części Parku, doprowadziły do całkowitej utraty jego funkcji. Ponadto istniejące nawierzchnie i drogi (w tym o charakterze przeciwpożarowym) nie spełniają norm bezpieczeństwa, a ich stan techniczny utrudnia korzystanie z terenu.

Celem przedsięwzięcia jest powstrzymanie degradacji przyrodniczej i krajobrazowej na terenie zabytkowego Parku Dyrekcyjnego. Planowane jest m.in. przywrócenie funkcji tych miejsc, zgodnie z zasadami Waleriana Kronenberga, a także walorów reprezentacyjnych wokół zabytkowego obszaru zgodnie ze wskazaniami Konserwatora zabytków. Ważnym elementem będzie także odtworzenie i wzbogacenie zasobów przyrody, które będą zgodne z okresem historycznym powstania tego założenia. Działania te poprawią również bezpieczeństwo uczniów Technikum oraz osób korzystających z Parku.

Parki istnieją przede wszystkim po to, by zachować dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe dla obecnych i przyszłych pokoleń. To ostoje bioróżnorodności, dlatego wspieranie ich jest naszym obowiązkiem. W Parku zostanie przeprowadzona rewitalizacja, co wpłynie na poprawę walorów turystycznych, a także jakość edukacji ekologicznej

– mówi wiceminister klimatu i środowiska Małgorzata Golińska, Główny Konserwator Przyrody.

Główne działania projektowe to m.in.: poprawa i przywrócenie dobrego stanu zdrowotnego drzew na terenie Parku (cięcia pielęgnacyjne, usunięcie drzew martwych, przesadzenie krzewów). Zostaną przeprowadzone prace rozbiórkowe, utylizacja zniszczonych elementów małej architektury, nawierzchni alejek Parkowych oraz ogrodzenia. Wykonana zostanie nowa nawierzchnia z dostosowaniem do przepisów ppoż. oraz montaż nowego ogrodzenia i elementów małej architektury, a także oświetlenia. Nasadzenia nowej roślinności (drzew, krzewów oraz bylin), założenie trawników – zgodnie z historycznym wyglądem Parku. Zaplanowano zakup maszyn do pielęgnacji Parku (traktor ogrodowy z wyposażeniem i przyczepką) – prace pielęgnacyjne (utrzymanie trawników, rabat oraz dobrego stanu zieleni wysokiej).

Ochrona i przywracanie różnorodności biologicznej i krajobrazowej to dla Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej jedno z kluczowych zadań. Rewitalizacja Parku Dyrekcyjnego przywróci mu jego dawną świetlność, a jednocześnie dostosuje go do współczesnych potrzeb z zachowaniem norm bezpieczeństwa. Cieszy nas niezmiernie fakt, że wspieramy finansowo projekt, z którego skorzystają nie tylko uczniowie Technikum Leśnego w Białowieży, ale cała społeczność lokalna oraz turyści

– mówi Sławomir Mazurek, wiceprezes zarządu NFOŚiGW.

Wszystkie z zaplanowanych działań zawartych w projekcie są uzgodnione i objęte zgodą Konserwatora Zabytków oraz pozwoleniami na budowę. Pozwolą na przywrócenie stanu Parku z okresu jego świetności zgodnie z założeniami Waleriana Kronenberga. Umożliwi to korzystanie z terenu przez uczniów, ale także szerokie grono turystów, którzy będą mogli korzystać z edukacji ekologicznej zaplanowanej na lata trwania projektu, a także po jego zakończeniu. Efekt ekologiczny będzie osiągnięty do końca grudnia 2027 r.

Umowa została podpisana 27 września 2023 roku w Technikum Leśnym w Białowieży przez Sławomira Mazurka –  Wiceprezesa Zarządu  NFOŚiGW i Anną Kulbacką – Dyrektor Technikum Leśnego w Białowieży. Na uroczystości obecni byli również: Małgorzata Golińska – Sekretarz Stanu, Główny Konserwator Przyrody w Ministerstwie Klimatu i Środowiska.