Informacja dla operatorów (właścicieli lub użytkowników) urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych lub pomp ciepła oraz stacjonarnych urządzeń p-poż.
06.03.2024
20.02.2024 r. w Dzienniku Urzędowym UE zostało opublikowane rozporządzenie PE i Rady (UE) nr 2024/573 w sprawie fluorowanych gazów cieplarnianych, zmieniające dyrektywę (UE) 2019/1937 i uchylające rozporządzenie (UE) nr 517/2014.
W tym rozporządzeniu zawarte są następujące najważniejsze NOWE obowiązki dla operatorów urządzeń, które wchodzą w życie już od 11.03.2024 r., czyli od dnia wejścia w życie tego rozporządzenia, tj.:
- Obowiązek zapewnienia przez operatorów prowadzenia kontroli szczelności stacjonarnych urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych i pomp ciepła oraz agregatów chłodniczych samochodów ciężarowych chłodni (o masie >3,5 t) i przyczep chłodni, a także stacjonarnych urządzeń ochrony p-poż, zawierających:
• 1 kg lub więcej substancji HFO (nienasyconych HFC) - np. HFC-1234yf, HFC-1234ze oraz substancji HCFO (nienasyconych HCFC) – np. HCFC-1233zd lub HCFC-1233xf) lub mieszanin zawierających powyższe substancje ale nie zawierających HFC lub PFC,
• 2 kg lub więcej tych substancji lub mieszanin jeśli są to urządzenia oznakowane przez producenta jako hermetycznie zamknięte,
– przez osoby posiadające certyfikat F-gazowy (art. 5) i prowadzenia odpowiedniej dokumentacji (art. 7)1.
Kontrole szczelności tych urządzeń są prowadzone według następującego harmonogramu:
- w przypadku urządzeń, które zawierają te substancje lub mieszaniny w ilości mniejszej niż 10 kg: co najmniej raz na 12 miesięcy lub co najmniej raz na 24 miesiące, jeżeli w takim urządzeniu zainstalowany jest system wykrywania wycieków;
- w przypadku urządzeń, które zawierają te substancje lub mieszaniny w ilości co najmniej 10 kg, ale mniejszej niż 100 kg: co najmniej raz na 6 miesięcy lub co najmniej raz na 12 miesięcy, jeżeli w takim urządzeniu zainstalowany jest system wykrywania wycieków;
- w przypadku urządzeń, które zawierają te substancje lub mieszaniny w ilości co najmniej 100 kg: co najmniej raz na 3 miesiące lub co najmniej raz na 6 miesięcy, jeżeli w takim urządzeniu zainstalowany jest system wykrywania wycieków.
– obowiązek zapewnienia przez operatorów zainstalowania w urządzeniach wymienionych wyżej systemu kontroli wycieków, jeśli zawierają 100 kg lub więcej substancji lub mieszanin, o których mowa wyżej oraz zapewnienia aby systemy wykrywania wycieków były kontrolowane co najmniej raz na 6 lat w celu zapewnienia ich właściwego działania – art. 6
– obowiązek zapewnienia przez operatorów odzysku substancji lub mieszanin, o których mowa wyżej, a po likwidacji urządzeń zapewnienia aby te substancje lub mieszaniny były poddane recyklingowi lub regeneracji lub też zniszczone – art. 8
– obowiązek zapewnienia przez operatorów aby w przypadku stwierdzenia wycieku z urządzeń wymienionych wyżej urządzenie zostało naprawione bez zbędnej zwłoki oraz sprawdzenia przez osobę posiadającą certyfikat F-gaz czy naprawa była skuteczna najwcześniej po upływie 24 godzin funkcjonowania urządzenia, lecz nie później niż w ciągu miesiąca od naprawy – art. 4. Obowiązek sprawdzenia przez osobę posiadającą certyfikat F-gaz czy naprawa była skuteczna najwcześniej po upływie 24 godzin czasu funkcjonowania urządzenia, lecz nie później niż w ciągu miesiąca od naprawy dotyczy także operatorów urządzeń zawierających substancje HFC lub PFC lub mieszaniny zawierające te substancje objętych obowiązkową kontrolą szczelności i prowadzenia dokumentacji na podstawie rozporządzenia 517/2014. Dotychczas sprawdzenie czy naprawa była skuteczna dla takich urządzeń należało przeprowadzić w ciągu 30 dni od naprawy.
Zgodnie z art. 5 rozporządzenia na zasadzie odstępstwa od obowiązku kontroli szczelności urządzeń, zarówno zawierających HFC lub PFC, jak i HFO lub HCFO jeżeli hermetycznie zamknięte urządzenia są zainstalowane w budynkach mieszkalnych, nie kontroluje się ich szczelności, jeżeli urządzenia te zawierają mniej niż 3 kg fluorowanych gazów cieplarnianych, pod warunkiem że są oznakowane jako hermetycznie zamknięte.
Ponadto, zgodnie z art. 13(19) rozporządzenia zabrania się wprowadzania do użytku2 jakichkolwiek urządzeń wykorzystujących F-gazy3 po odpowiedniej dacie zakazu wprowadzania ich do obrotu, chyba że operator może przedstawić dowody na to, że:
a) odpowiednie wymogi bezpieczeństwa4 w danym miejscu nie pozwalają instalować urządzeń wykorzystujących F-gazy poniżej wartości współczynnika globalnego ocieplenia określonej w odpowiednich zakazach; lub
b) urządzenie wprowadzono do obrotu przed odpowiednią datą zakazu określoną w załączniku IV.
1Dokumentacja dla tych urządzeń powinna być prowadzona w formie Kart Urządzenia, o których mowa w Ustawie o SZWO i F-gazach z dnia 15 maja 2015 r. (tekst jednolity w Dz.U. z 2020 r. poz. 2065), ale do czasu dostosowania Centralnego Rejestru Operatorów do przepisów nowego rozporządzenia należy prowadzić Karty Urządzenia w formie papierowej lub dokumentu elektronicznego i przechowywać przez okres 5 lat. Zgodnie z przepisami rozporządzenia 2024/573 jeśli przy instalacji urządzenia została dodana jakaś ilość czynnika, to w Karcie ilość czynnika w urządzeniu należy rozbić na ilość znajdującą się w urządzeniu przed zainstalowaniem i ilość dodaną podczas instalowania.
2Termin „Wprowadzenie do użytku” nie został zdefiniowany w rozporządzeniu 2024/573, ale można pod tym pojęciem rozumieć uruchomienie urządzenia.
3 W rozporządzeniu 2024/573 termin F-gazy obejmuje nie tylko HFC, PFC i SF6 oraz zawierające je mieszaniny (jak to było dotychczas), ale również inne fluorowane substancje określone w załącznikach do rozporządzenia, w tym m.in. HFO i HCFO oraz zawierające je mieszaniny.
4 W rozporządzeniu 2024/ 573 termin „wymogi bezpieczeństwa” został zdefiniowany następująco : „wymogi dotyczące bezpieczeństwa stosowania F-gazów i naturalnych czynników chłodniczych lub produktów i urządzeń, które je zawierają lub których działanie jest od nich zależne, zakazujące stosowania niektórych F-gazów lub rozwiązań alternatywnych, w tym wtedy, gdy są one zawarte w produkcie lub urządzeniu w określonym miejscu zamierzonego wykorzystania, ze względu na specyfikę miejsca i zastosowań określoną w:
a) prawie Unii lub prawie krajowym lub
b) niewiążącym prawnie akcie zawierającym dokumentację techniczną lub normy, które należy stosować w celu zapewnienia bezpieczeństwa w określonym miejscu, pod warunkiem że są one zgodne z odpowiednim prawem Unii lub prawem krajowym