Młode strefy tektoniczne a warunki geotermalne w Sudetach w świetle badań geochronologicznych, strukturalnych i termometrycznych – etap I
- zadanie państwowej służby geologicznej realizowane zgodnie z planem prac na rok: 2014
- termin realizacji zadania: 02.01.2014 – 16.11.2018
- zadanie zakończone
Zadanie stanowiło pierwszy, pilotażowy etap realizacji badań mających na celu określenie perspektywicznych zasobów wód termalnych głębokiego krążenia oraz zlokalizowanie i rozpoznanie rejonów i struktur geologicznych o podwyższonym prawdopodobieństwie występowania takich wód na całym obszarze polskiej części Sudetów i bloku przedsudeckiego. Finalnym celem 3-etapowego zadania psg jest opracowanie atlasu zasobów geotermalnych Sudetów i ich przedpola, którego realizacja pozwoli zamknąć edycję takich atlasów dla obszaru całej Polski.
Fakt słabego rozpoznania regionu sudeckiego na tle innych rejonów Polski pod względem potencjału geotermalnego jest głównie skutkiem jego odmiennej od reszty Polski budowy geologicznej, z przewagą podłoża zbudowanego ze skał krystalicznych. Z tego powodu warunki występowania i metodyka poszukiwania wgłębnych wód termalnych są tam inne niż w pozostałych częściach Polski, gdyż mają w Sudetach i na bloku przedsudeckim zazwyczaj charakter wód szczelinowych, lokując się najczęściej w obrębie stromych i głębokich nieciągłości (stref) tektonicznych, reprezentowanych przez uskoki, strefy uskokowe i strefy znacznej koncentracji spękań skalnych (strefy spękaniowe), podczas gdy na innych terenach naszego kraju wody te występują zazwyczaj w rozległych kolektorach warstwowych, typowych dla obszarów o podłożu zbudowanym ze skał osadowych. Poszukiwania wód termalnych występujących w warunkach sudeckich nie są, pod względem metodycznym, łatwe.
W I etapie zadania, na wybranych strefach tektonicznych aktywnych współcześnie lub w niedawnej przeszłości geologicznej, prowadzone były badania pod kątem rozpoznania ich struktury, która determinuje potencjalne możliwości pozyskania z nich podziemnych wód termalnych. Na tym etapie szczególne znaczenie miało przetestowanie przydatności różnych metod geofizycznych i geologicznych (tj. analiza geomorfologiczna, badania sejsmiczne, elektrooporowe, VLF, spektrometryczne, termometryczne, magnetotelluryczne – rycina 1, geochronologiczne) do rozpoznawania wykształcenia młodych stref dyslokacyjnych i spękaniowych oraz ich właściwości decydujących o możliwościach cyrkulacji wód głębokiego krążenia w warunkach geologicznych Dolnego Śląska. Badaniami objęto łącznie 23 rejony występowania młodych stref tektonicznych, dokonując oceny przydatności stosowanych metod i technik w analizowanych warunkach geologicznych oraz wstępnej prognozy perspektywiczności geotermalnej badanych stref tektonicznych. Wykonano też modelowania numeryczne w celu określenia ewentualnego wpływu kenozoicznego wulkanizmu bazaltowego na występowanie wód termalnych. Wyniki przeprowadzonych prac, przyczynią się do lepszego poznania geologii Polski w jej aspekcie związanym z zasobami geotermalnymi oraz ułatwią planowanie przestrzenne na szczeblu gmin, powiatów i województw, umożliwiając bardziej efektywne wykorzystanie walorów i zasobów lokalnych. W szczególności będą stanowiły wkład w stworzenie podstaw dla szybszego rozwój infrastruktury związanej z wykorzystaniem energii geotermalnej, wychodząc w ten sposób naprzeciw dyrektywom UE, stawiającym wymogi wykorzystania odnawialnych źródeł energii.