W ramach zadania państwowej służby geologicznej pn. "Prowadzenie Banku Danych Wód Podziemnych Zaliczonych do Kopalin (wody lecznicze, termalne i solanki)" realizowane są prace o charakterze ciągłym związane z:

• gromadzeniem i przetwarzaniem informacji o wodach podziemnych zaliczonych do kopalin w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze, wodach mineralnych i swoistych,
• rozwojem wiedzy na temat warunków ich występowania, właściwości, zasobów i zagospodarowania,
• popularyzacją zagadnień dotyczących tego rodzaju wód.

Prowadzenie Banku Danych Wód Podziemnych Zaliczonych do Kopalin jest zadaniem ciągłym państwowej służby geologicznej

Wody zaliczone do kopalin stanowią cenny i poszukiwany surowiec wykorzystywany w wielu dziedzinach gospodarki krajowej. Szczególnym i stale rosnącym zainteresowaniem ze strony inwestorów cieszą się wody termalne znajdujące zastosowanie w ciepłownictwie, rekreacji, lecznictwie uzdrowiskowym oraz rolnictwie i hodowli. Celem zadania jest stworzenie kompletnego, wiarygodnego i łatwo dostępnego źródła informacji geologicznej i hydrogeologicznej o wodach termalnych, leczniczych i solankach, użytecznego dla różnych grup odbiorców, zawierającego dane o zróżnicowanym stopniu szczegółowości – od źródłowych danych geologicznych i hydrogeologicznych, poprzez opracowania zawierające przetworzone i zinterpretowane dane po informacje o charakterze popularyzatorskim.

W ramach zadania prowadzona jest baza Banku Danych Wód Podziemnych Zaliczonych do Kopalin (Bank Wód Mineralnych), w której gromadzone są informacje o ujęciach zlokalizowanych na obszarze całego kraju – otworach, źródłach, sztolniach, w których udokumentowano występowanie wód termalnych, leczniczych i solanek, a ponadto o innych obiektach, głównie głębokich otworach badawczych, w których stwierdzono występowanie wód mineralnych i swoistych, o charakterystyce odpowiadającej wymogom stawianym wodom zaliczonym do kopalin. Gromadzone informacje pochodzą z dokumentacji geologicznych i hydrogeologicznych, dokumentów udostępnianych przez właścicieli ujęć, opracowań naukowych oraz badań i opracowań własnych. Zasoby informacyjne bazy danych obejmują m.in. dane litostratygraficzne, wiertnicze, pomiarowe, obliczeniowe i wyniki analiz laboratoryjnych (rycina 1).

Baza danych obsługiwana jest przez aplikację internetową MINERALNE, która stanowi element systemu przetwarzania danych SPD PSH umożliwiającą szybki dostęp do informacji na temat aktualnego stanu rozpoznania wód zaliczonych do kopalin w wybranych rejonach kraju (http://spdpsh.pgi.gov.pl/PSHv8/). Obecnie baza danych zawiera informacje o ponad 2 tys. obiektów hydrogeologicznych z obszaru całego kraju. Zasoby bazy danych są w sposób ciągły uzupełniane i aktualizowane (rycina 2).

Przetworzone dane dotyczące wód podziemnych zaliczonych do kopalin, przeznaczone dla szerszego grona odbiorców, prezentowane są w opracowaniu pt. Mapa zagospodarowania wód podziemnych zaliczonych do kopalin w Polsce, zawierającym przedstawione w sposób syntetyczny informacje dotyczące charakterystyki, warunków występowania, zasobów i wykorzystania wód podziemnych zaliczonych do kopalin, w tym wód termalnych (rycina 3), a także planowanych inwestycji związanych z ich zagospodarowaniem. Mapa, która jest cyklicznie aktualizowana, dostępna jest na stronie internetowej pod adresem https://www.pgi.gov.pl/wody-mineralne/mapa-zagospodarowania-wod.html. W serwisie internetowym mającym charakter informacyjny i popularyzatorski umieszczane są m.in. artykuły tematyczne dotyczące procedur związanych z poszukiwaniem, rozpoznawaniem i dokumentowaniem wód podziemnych zaliczonych do kopalin, w głównej mierze termalnych oraz finasowaniem inwestycji związanych z ich zagospodarowaniem, a także prawodawstwa i pozycji bibliograficznych związanych z tą tematyką.

W ramach zadania wody termalne zostały objęte programem badań składu izotopowego, służących ocenie wieku i pochodzenia wód, a także potencjalnych zmian mogących zachodzić w obrębie intensywnie eksploatowanych złóż tych wód.

Informacje gromadzone w Banku Danych Wód Podziemnych Zaliczonych do Kopalin są cenionym źródłem informacji geologicznej i hydrogeologicznej, która jest wykorzystywana przez środowiska naukowe, wyższe uczelnie, organy administracji państwowej i samorządowej, instytucje i przedsiębiorstwa geologiczne, geodezyjne, kartograficzne, a także inwestorów zainteresowanych rozpoznawaniem i zagospodarowaniem złóż tych wód. Inwestycje związane z zagospodarowywaniem tego rodzaju wód przyczyniają się do rozwoju regionalnego kraju (w tym obszarów położonych z dala od dużych ośrodków miejskich i przemysłowych), a w przypadku zagospodarowania wód termalnych zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii w ogólnym bilansie energetycznym kraju.