Główny Inspektorat Ochrony Środowiska (GIOŚ) opracował i wdrożył Procedurę monitorowania interwencyjnego Prymnesium parvum „złotej algi” na Odrze i wszystkich większych rzekach w kraju, gdzie są warunki możliwe do rozwoju glonu

– powiedział K. Gołębiewski GIOŚ na konferencji prasowej podsumowującej prace zespołu ds. sytuacji na rzece Odrze.

Procedura zakłada trzy stopnie alertowe. W przypadku wykrycia masowego zakwitu „złotej algi” i zagrożenia skażeniem toksyną, GIOŚ powiadamia służby i instytucje w ciągu jednej godziny. Obecnie trwa opracowanie instrukcji dla podmiotów oraz służb, związanej z czynnym wdrożeniem procedury alertowej. Procedura monitoringu została opracowana i wprowadzona przed rozpoczęciem sezonu wegetacyjnego.

Opracowanie procedury alertowej było możliwe dzięki stałemu monitoringowi wód obejmującemu Odrę i największe rzeki w Polsce. Próbki wody pobierane są dwa razy w tygodniu w 20 miejscach na Odrze.  Jednocześnie trwa kalibracja systemu automatycznego, który uzupełniająco, będzie dostarczał podstawowych danych pomiarowych w systemie ciągłym. Pilotaż projektu realizowanego przez Instytut Ochrony Środowiska – PIB oraz Instytut Rybactwa Śródlądowego - PIB w pierwszej kolejności obejmuje Odrę. Wszystkie dane pomiarowe spływają do Centralnego Laboratorium Badawczego - GIOŚ. Wyniki tak jak są dotychczasowe analizy monitoringowe, będą publikowane na stronach internetowych GIOŚ.

Równolegle trwają prace nad znalezieniem skutecznej metody zapobiegania zakwitom „złotych alg”. Instytut Ochrony Środowiska - Państwowy Instytut Badawczy realizuje zadanie naukowe z użyciem naturalnego środka na bazie glinki. Naukowcy zweryfikują przeciwdziałania rozwojowi tych glonów.

Pierwsze próby są obiecujące, substancja „skleja” inwazyjne glony, nie dopuszczając do wypuszczenia przez nie toksyn

– podkreślił prof. Tomasz Heese z Politechniki Koszalińskiej. Pełne wyniki poznamy pod koniec kwietnia br.

Trwają prace międzyresortowe z udziałem MSWiA, Ministerstwa Infrastruktury i Ministerstwa Rolnictwa. Prowadzona jest stała wymiana informacji na poziomie centralnym i regionalnym. Poszczególne służby i instytucje ze sobą współpracują na szczeblu centralnym i regionalnym. Bieżąca współpraca i wymiana informacji odbywa się też pomiędzy odrzańskimi województwami, w tym wojewodami i podległymi im służbami.

Wdrożone procedury są efektem rekomendacji Zespołu do spraw sytuacji na rzece Odrze, powołanego latem 2022 roku przez minister klimatu i środowiska. Zespół powstał w celu zbadania zjawiska masowych śnięć ryb. Eksperci zaangażowani w prace Zespołu przygotowali dwa raporty – Raport Wstępny dla wyjaśnienia przyczyn i zbadania przebiegu zdarzenia oraz Raport Końcowy podsumowujący ustalenia wszystkich ekspertów i instytucji zaangażowanych w prace eksperckie.

Najważniejsze informacje zostały przedstawione 31 marca 2023 roku, podczas briefingu prasowego prezentującego główne wnioski z etapu kończącego wyjaśnianie sytuacji na Odrze.

Raport końcowy Zespołu ds. sytuacji na rzece Odrze dostępny na stronie.