Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Ostrowie Wielkopolskim

„Dopalacze”, nazywane również „nowymi narkotykami”, „narkotykami projektowanymi”, a w myśl ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii „środkami zastępczymi” to substancje, które posiadają psychoaktywne właściwości zbliżone do działania narkotyków.

Są to produkty pochodzenia zarówno syntetycznego, jak i naturalnego, reklamowane jako środki pobudzające, wspomagające funkcje poznawcze
lub pozwalające zrelaksować się. Jednocześnie producenci „dopalaczy” w ofercie handlowej zamieszczają informacje, że są to produkty kolekcjonerskie, nawozy do kwiatów czy sole do kąpieli „nie do spożycia przez ludzi”.

„Dopalacze” występują w postaci białego proszku, kapsułek lub tabletek, suszu roślinnego (liście, nasiona, ekstrakt, skręty), suszu grzybów. Mogą być przyjmowane doustnie, donosowo, w postaci wywaru lub do palenia.

„Dopalacze”, jak większość substancji psychoaktywnych, działają na ośrodkowy układ nerwowy i po ich zażyciu zmienia się nastrój i zachowanie człowieka. Część substancji, najczęściej pochodzenia syntetycznego, daje efekty pobudzające przypominające skutki po użyciu amfetaminy, kokainy lub ecstasy. W grupie substancji pochodzenia naturalnego zachodzi duże zróżnicowanie w działaniu tych substancji. Często są to mieszanki ziół o działaniu psychoaktywnym i mogą działać zarówno uspokajająco, wywoływać euforię, jak i działać psychodelicznie czy halucynogennie.

Powodowane przez dopalacze zmiany świadomości lub stany pobudzenia ograniczają zdolność oceny i kontroli sytuacji, co znacząco zwiększa ryzyko niebezpiecznego wypadku, odniesienia urazu, a także utraty przytomności. Używanie dopalaczy może także spowodować skutki śmiertelne.

Ze względu na wielokrotnie zmieniany skład chemiczny „dopalaczy”, zanieczyszczenie produktu różnymi składnikami i pojawianie się na rynku nowych substancji psychoaktywnych, udzielenie odpowiedniej pomocy medycznej osobie, która uległa zatruciu „dopalaczami” jest utrudnione.

Mając na uwadze powyższe, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Ostrowie Wielkopolskim, w ramach prowadzenia działalności profilaktycznej polegającej na uświadamianiu społeczeństwa o zagrożeniach wynikających z zażywania „dopalaczy”, zachęca do zapoznania się z treścią zamieszczonych materiałów edukacyjnych oraz do ich wykorzystania w procesach wychowawczych, działalności pedagogicznej i zawodowej, w celu kształtowania odpowiednich postaw i zachowań zdrowotnych.