Polska w Senegalu

Ogólna charakterystyka sytuacji gospodarczej
Gambia jest jednym z najbiedniejszych krajów świata, słabo zasobnym w surowce mineralne oraz uzależnionym od importu. Gospodarka kraju opiera się na turystyce oraz rolnictwie. Pozostaje w bardzo dużym stopniu uzależniona od pomocy międzynarodowej. W budżecie państwa w 2023 r. 50% dochodów pochodziło z darowizn od najważniejszych darczyńców międzynarodowych. Transfery z diaspory również znacznie wzrosły od czasu kryzysu zdrowotnego i osiągnęły 20% PKB (szacunkowo 530 mln USD w 2023 r.). Wszystkie trzy filary gospodarki muszą mierzyć się z trudnościami. Rolnictwo nie jest w stanie zapewnić zaopatrzenia kraju w produkty spożywcze. Brakuje środków na modernizację i zaopatrzenie kraju w podstawowe produkty. 
Pomimo że rynek gambijski jest stosunkowo niewielki, to wydaje się on stwarzać w kilku sektorach interesujące możliwości rozwoju i inwestycji. W szczególności chodzi o mobilne technologie z uwagi na fakt, że 90% społeczeństwa posiada telefon komórkowy a dostęp do Internetu stale się zwiększa dzięki powszechnemu dostępowi do technologii 3G i 4G. Gambijczycy ponadto chętnie korzystają z portali społecznościowych.
Duży potencjał inwestycyjny kryje się również w sektorze energii z uwagi na rosnące zapotrzebowanie na energię. Obecnie, aby zaspokoić zapotrzebowanie na energię elektryczną Gambia korzysta z tureckich generatorów prądu zadokowanych w porcie w Bandżulu. Wydaje się, że duże szanse powodzenia maja inwestycje w odnawialne źródła energii, jak słońce czy wiatr, produkcję biopaliw, czy instalacje linii przesyłowych.
W sektorze budowlanym na rynku gambijskim jest obecnie dużo materiałów importowanych z Chin czy Indii, niemniej zauważalne jest również zapotrzebowanie na materiały budowlane i wykończeniowe wysokiej jakości.
Duże możliwości stwarza także sektor rolny i spożywczy. Gambijczycy niemal nie produkują własnych maszyn i urządzeń dla rolnictwa, co stwarza szansę dla producentów sprzętu do uprawy, zbiorów, irygacji, a także technologii pozwalającej na przechowywanie łatwo psujących się produktów (zwłaszcza owoców). Z uwagi na duża urbanizację (60% mieszkańców mieszka w miastach) daje się zaobserwować obecnie rosnące zapotrzebowanie na przetworzoną żywność, w tym np. zbóż, mleka czy mięsa.

Główne sektory gospodarki
Rolnictwo jest kluczowym sektorem gambijskiej gospodarki. Szacuje się, że stanowi ono 30% PKB kraju, przyczynia się do zatrudnienia blisko 30% czynnej zawodowo populacji i przynosi 40% dochodów z eksportu. Potencjał tego sektora pozostaje jednak w dalszym ciągu niewykorzystany. 43% ludności w wieku produkcyjnym mieszka na obszarach wiejskich, ale znajduje się tam jedynie 35 % łącznego zatrudnienia. Szacuje się, że mniej niż połowa gruntów rolnych jest uprawiana, a wydajność jest na bardzo niskim poziomie. Ponadto, rolnictwo w Gambii jest nisko uprzemysłowione i nisko produkcyjne, a także w dużym stopniu uzależnione od czynników zewnętrznych, w np. warunków pogodowych czy sytuacji kryzysowych jak np. epidemie. Gambia wciąż w pełni nie wykorzystuje znaczącego atutu jakim jest położenie wzdłuż znaczącej rzeki o ej samej nazwie co daje łatwy dostęp do słodkiej wody.
Sektor usług jest największym źródłem stałego zatrudnienia w Gambii (54,44%) wraz z administracją publiczną, transportem i turystyką oraz handlem. Sektor turystyczny jest najszybciej rozwijającym się sektorem i głównym źródłem dochodów z wymiany walut. Gambia ma już bogatą bazę turystyczną, która może odegrać ważną rolę w tworzeniu miejsc pracy w przyszłości. Na chwilę obecną Gambia jest uzależniona od polityki biur podróży, które dyktują swoje warunki, decydując m.in. o liczbie lotów tygodniowo czy ofercie turystycznej. Innym problemem jest sezonowość – sezon w Gambii trwa przez sześć miesięcy (listopad-maj), w pozostałym okresie 2/3 hoteli jest zamkniętych, a pracownicy nie otrzymują pensji. Eksperci sugerują postawienie w pozostałej części roku na rozwój turystyki biznesowej (organizacja konferencji czy innych wydarzeń). Innym problemem sektora turystycznego jest także niskie wynagrodzenie pracowników, którzy i tak otrzymują swoja pensję przez 6 miesięcy w roku jedynie podczas sezonu turystycznego.
Wydaje się, że w długim okresie czasu oferta turystyczna nadal będzie atrakcyjna. Do tej pory 35% turystów wracało do Gambii w kolejnych latach z uwagi na fakt, że cenowo kierunek gambijski jest atrakcyjniejszy od innych popularnych kierunków wakacyjnych.
Przemysł w Gambii jest bardzo słabo rozwinięty, ograniczony do małych i średnich przedsiębiorstw, których baza produkcyjna koncentruje się głównie na rynku krajowym. Ogranicza się głównie do przetwórstwa na niewielką skalę podstawowych surowców pochodzących z rolnictwa (produkcja napojów, kosmetyków, pieczywa, ubrań itd.). Sektor przemysłowy zatrudnia 16,04% i ma ogromny potencjał, gdyż kraj importuje m.in. płytki ceramiczne i armaturę sanitarną. Przemysł odlewniczy, który wykorzystywał złom do produkcji blach i gotowych produktów żelaznych wykorzystywanych w budownictwie i małych warsztatach naprawczych, daje spore możliwości. Strategiczne położenie kraju oznacza, że posiada on potencjał eksportowy na rynki regionalne.

System walutowy, kurs i wymiana
Walutą obowiązującą w Gambii jest dalasi (GMD) dzielący się na 100 butut.
Zgodnie z informacjami Gambijskiego Banku Centralnego kurs GMD w stosunku do dolara i euro w dniu 21 października 2024 r. kształtował się następująco:
1 EUR = 76.03 GMD
1 USD = 70.00 GMD 

Główne bogactwa naturalne
Gambia dysponuje niewielkimi złożami surowców mineralnych (iły, piasek kwarcowy, tytan, cynk, cyrkon, boksyty, fosforyty, ropa naftowa) oraz bogatymi zasobami ryb.

Infrastruktura 
W Gambii nie ma sieci kolejowej, sieć dróg liczy 3,7 tys. km, z czego tylko 19% stanowią drogi utwardzone. Gambia posiada jedno lotnisko i port morski w stolicy kraju, Bandżulu.

Wykaz dni świątecznych i wolnych od pracy
Święta stałe: 1 stycznia – Nowy Rok, 18 lutego – Dzień Niepodległości, 1 maja – Święto Pracy, 22 lipca – Dzień Rewolucji, 25 grudnia – Boże Narodzenie.
Święta ruchome: Wielki Piątek i Poniedziałek Wielkanocny oraz religijne święta muzułmańskie – Koriteh, święto kończące Ramadan (Aid El Fitr) i Tabaski, Święto Ofiarowania (Aid Al Adha).

Handel zagraniczny
W 2021 r. Gambia była 190. gospodarką na świecie pod względem całkowitego eksportu i 165. pod względem całkowitego importu. Z uwagi na słabo rozwiniętą produkcję lokalną, Gambia jest uzależniona od importu wielu produktów z zagranicy, w tym produktów żywnościowych (jak np. cukier, olej, ryż), oraz paliwa, maszyn i urządzeń. Głównymi eksporterami na rynek gambijski są następujące kraje: Chiny (561 mln dolarów), Senegal (178 mln dolarów), Indie (164 mln dolarów), Brazylia (110 mln dolarów) i Wybrzeże Kości Słoniowej (80,6 mln dolarów).
Głównymi produktami eksportowanymi przez Gambię są orzechy kokosowe, orzechy brazylijskie i orzechy nerkowca, drewno surowe oraz przetworzone skorupiaki. Głównymi odbiorcami gambijskich towarów są następujące kraje: Chiny (47,2 mln dolarów), Indie (41,2 mln dolarów), Mali (11,8 mln dolarów), Senegal (9,25 mln dolarów) i Chile (6,2 mln dolarów).
Wartość gambijskiego eksportu w 2021 roku wyniosła 153 mln USD podczas gdy import wyniósł 1,86 mld USD.

Inwestycje zagraniczne
Po zakończeniu 22-letnich rządów Y. Jammeha kraj otworzył się na inwestycje zagraniczne, dzięki czemu Gambia przez ostatnie lata notowała dynamiczny rozwój gospodarczy. Najważniejszymi inwestorami zagranicznymi w ostatnich latach w Gambii były Indie, Liban, Mauretania, Chiny, Wielka Brytania. Szczególnie zainteresowani byli oni sektorami turystycznym i rolno-spożywczym. 
Wartość zagranicznych inwestycji bezpośrednich w Gambii w 2022 r. szacowana jest na 236 mln dolarów.

Gambia jest członkiem Wspólnoty Narodów (Commonwealth), Wspólnoty Gospodarczej Państw Afryki Zachodniej (ECOWAS), Unii Afrykańskiej, Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ), Światowej Organizacji Handlu (WTO), Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW), Agencji Wielostronnych Gwarancji Inwestycji (MIGA), Międzynarodowej Korporacji Finansowej (ang. IFC), Afrykańskiego Banku Rozwoju, Islamskiego Banku Rozwoju. Jest również sygnatariuszem Umowy z Cotonou między krajami AKP a Unią Europejską.

Stosunki dyplomatyczne między Polską a Gambią zostały nawiązane 21 stycznia 1975 r.  Kraj leży w kompetencji terytorialnej Ambasady RP w Dakarze.
Wartość wymiany handlowej między Polską a Gambią pozostaje na niskim poziomie, ze znaczącą dominacją polskiego eksportu. W handlu dominują artykuły rolno-spożywcze, artykuły roślinne, urządzenia mechaniczne oraz wyroby włókiennicze. Ze względu na swoje nadmorskie położenie Gambia jest kierunkiem turystyki masowej, odwiedzanym również przez Polaków. W okresie jesienno-zimowym uruchamiane są bezpośrednie połączenia czarterowe z Warszawy. Obecnie do Gambii przyjeżdża ok. 5 tys. polskich turystów rocznie.

(źródło GUS)

Gospodarcze umowy dwustronne
Polska nie zawarła z Gambią dwustronnych umów gospodarczych.

Wzajemne inwestycje
Oficjalne źródła nie wykazują wzajemnych inwestycji pomiędzy Polską a Gambią.

Stosunki gospodarcze z Unią Europejską
Partnerstwo między UE a Gambią opierają się na zasadach określonych w Porozumieniu z Cotonou regulującym relacje między UE a krajami Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP). Porozumienie dotyczy kwestii dialogu politycznego oraz współpracy handlowej i rozwojowej.
Relacje między UE a Gambią nabrały nowej dynamiki po objęciu władzy przez Adamę Barrowa i zakończeniu 22 okresu rządów Yahia Jammeha, podczas których dochodziło do łamania standardów demokratycznych, a także praw człowieka. W relacjach z Gambią UE koncentruje się na kwestiach dotyczących promocji gospodarczej, kulturalnej i rozwoju społecznego.
Obecnie UE jest znaczącym partnerem gospodarczym i handlowym dla Gambii. Głównymi produktami importowanymi przez Gambię z UE są m.in. pojazdy samochodowe, lekarstwa, oleje jadalne i cukier. Głównymi eksporterami na rynek gambijski są: Niemcy, Niderlandy i Hiszpania. Gambia eksportuje do UE przede wszystkim orzechy, ryby i produkty rybne, zwierzęce i roślinne oleje i tłuszcze, z których ogromna większość trafia na rynek  Królestwa Niderlandów.