Polska w Senegalu

Ogólna charakterystyka sytuacji gospodarczej
Pomimo dysponowania bogatymi zasobami naturalnymi Gwinea jest jednym z najbiedniejszych krajów na świecie. Wzrost PKB kraju w ostatnich latach utrzymuje się na wysokim poziomie (5,8% w 2019 roku, 4,92% w 2020, 3,9% w 2021 i 4,7% w 2022) i wynika on głównie z inwestycji w sektorze wydobywczym. Prognozy dotyczące dalszego rozwoju kraju zależą od konsekwencji rosyjskiego ataku na Ukrainę oraz sytuacji społecznej i politycznej kraju, która pozostaje napięta.
Gwinea od wielu lat zmaga się z licznymi problemami społecznymi. Według organizacji Amnesty International w kraju dochodzi do licznych przypadków łamania praw człowieka, w tym nadmiernego używania siły ze strony służb porządkowych, zakazów organizowania pokojowych demonstracji, masowych i nieuzasadnionych aresztowań, w tym obrońców praw człowieka i dziennikarzy. Według rankingu wolności prasy Gwinea zajmuje 85 pozycję na 180 sklasyfikowanych państw (2023). Sytuacja po zamachu stanu w 2021 roku nie wpłynęła w znaczący sposób na ogólną sytuację w kraju.
Należy także podkreślić, że wysoki wzrost PKB nie przełożył się poprawę sytuacji statystycznego Gwinejczyka. Ok. 65% Gwinejczyków jest analfabetami, a średnia długość życia to niecałe 60 lat (2021). Brak perspektyw wśród młodych sprawia, że stają się oni kandydatami do nielegalnej imigracji. Ok. 44% społeczeństwa żyje poniżej progu ubóstwa. 

Główne sektory gospodarki
Struktura gwinejskiego PKB przedstawia się następująco:
•    Sektor pierwszy: 25% PKB. Głównie rolnictwo (51,7% całego sektora pierwszego), w mniejszym stopniu rybołówstwo czy hodowla zwierząt. Rolnictwo stanowi 8,7% PKB, uprawia się głównie ryż, kukurydzę, fonio, orzeszki ziemne i maniok. W Gwinei uprawia się także ananasy, bawełnę, kawę i kakao. W rolnictwie zatrudnienie znajduje 52% aktywnej zawodowo ludności Gwinei, ale jego udział w PKB jest na niskim poziomie. Wydajność produkcji rolnej jest na niskim poziomie, a zagraniczni inwestorzy niechętnie inwestują w rolnictwo.

•    Sektor drugi: 35%. Najważniejszą rolę pełni działalność wydobywcza (43,7% całego sektora drugiego) oraz budowalna, co wynika z realizacji nowych inwestycji przez firmy zajmujące się wydobyciem boksytów oraz rud żelaza a także zwiększeniem możliwości produkcyjnych w sektorze wody i elektryczności. Gwinea posiada 25 mld ton boksytu – około 1/3 światowych rezerw oraz ponad 3 mld ton rudy żelaza, 700 ton złota, poważne zasoby diamentów oraz uranu. Wydobycie boksytu, złota i diamentów jest źródłem prawie 85% dochodów eksportowych kraju.

•    Sektor trzeci: 40% PKB. Sektor trzeci jest napędzany przez handel, transport, telekomunikację, nieruchomości i usługi biznesowe. Największą rolę pełnią usługi w sektorze pocztowym i telekomunikacyjnym, co w szczególności wynika ze zwiększenia zasięgu sieci telefonicznej i internetowej (rozwój infrastruktury światłowodowej). W ostatnich latach system bankowo-finansowy i ubezpieczeniowy został znacząco zreformowany, dzięki czemu system płatności został zmodernizowany i stał się bardziej bezpieczny. Rozwijają się także usługi finansowe za pośrednictwem telefonii komórkowej. Aktualnie w Gwinei działa 15 banków, 13 firm ubezpieczeniowych i 24 instytucje mikrofinansowe.
Ponadto gospodarka w dalszym ciągu w dużej mierze opiera się na tzw. szarej strefie.

System walutowy, kurs i wymiana
Waluta: frank gwinejski (GNF). Kurs wymiany w dniu 21.10.2024 r. przedstawiał się następująco:
1 USD = 8625,43 GNF
1 EURO = 9357,00 GNF

Główne bogactwa naturalne
Gwinea jest jednym z najzasobniejszych krajów na kontynencie afrykańskim jeśli chodzi o surowce naturalne. Kraj posiada ogromny potencjał w sektorze wydobywczym, w tym boksyty (1/3 światowych zasobów), rudy żelaza, złoto, diamenty, mangan, cynk, kobalt, nikiel, uran.

Infrastruktura 
Łączna długość sieci drogowej szacowana jest na 43 493 km, z czego jedynie 30% to drogi utwardzane. Co więcej, stan 54% krajowych dróg (utwardzanych) oceniany jest przez władze kraju jako zły.
Transport kolejowy ma charakter marginalny, łączna długość sieci kolejowej wynosi 385 km. Obecnie trwają pracę nad projektem wydobywczym Simandou, który doprowadzi również do rozwoju sieci kolejowej. 
Najważniejszym portem morskim jest port w Konakry, przez który przechodzi 90% towarów w ramach zagranicznej wymiany handlowej.
W Gwinei funkcjonuje 1 międzynarodowe lotnisko (w Konakry), 3 regionalne, 7 o mniejszym znaczeniu i 5 lądowisk prywatnych dla firm wydobywczych.

Wykaz dni świątecznych i wolnych od pracy
Święta państwowe: 1 stycznia – Nowy Rok, 1 maja – Święto Pracy, 25 maja – Dzień Afryki, 2 października – Święto niepodległości
Święta religijne chrześcijańskie: Wielkanoc (święto ruchome), 15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, 1 listopada: Wszystkich Świętych, 25 grudnia – Boże Narodzenie
Święta religijne muzułmańskie: Noc Przeznaczenia, Laïlou Qadr (święto ruchome), Koniec Ramadanu, Korité / Aïd-El-Fitr (święto ruchome), Święto Ofiarowania, Aïd al-Adha (święto ruchome), Święto Narodzin Mahometa, Maouloud (święto ruchome).

Handel zagraniczny
Eksport Gwinei zdominowany jest przez surowce mineralne, które przynoszą blisko 90% dochodów eksportowych kraju. Oprócz boksytów (Chiny – 70,9%, Zjednoczone Emiraty Arabskie – 16%, Hiszpania – 5,4%), stanowiących najważniejszy zasób kraju, eksportuje się także złoto (Indie – 75,5 %, ZEA – 21,3 %. Chiny – 3,2 %), diamenty, tlenek glinu (Rosja – 100%), a także w niewielkiej ilości produkty rolne (głównie orzechy nerkowca i kakao – Holandia – 100%). 
Według danych z 2022 roku, Gwinea eksportuje głównie do następujących krajów: ZEA, Chiny, Indie, Szwajcaria, Belgia. Wartość importu w 2022 roku wyniósł 5,1 mld EUR.
Głównymi eksporterami na rynek gwinejski są: Chiny, Indie, ZEA, Chiny, Holandia, Francja. 
Główne produkty eksportowane (dane z 2022 roku) : złoto, boksyt, aluminium, kakao. 
Główne produkty importowane: oleje napędowe, motocykle, lekarstwa, wyroby z żelaza i stali, pojazdy silnikowe. Wartość eksportu w 2022 roku – 5,5 mld EUR.

Inwestycje zagraniczne
Firmy zagraniczne mogą posiadać nawet 100% udziałów w tworzonej firmie, za wyjątkiem niektórych sektorów. Zagraniczni inwestorzy korzystają z tych samym praw i takiego samego traktowania co inwestorzy krajowi (chyba że szczegółowe przepisy stanowią inaczej). Mają oni prawo do nabywania dóbr i swobodnego nimi dysponowania. Możliwy jest także transfer środków za granicę, bez konieczności wcześniejszego uzyskania zgody i w dowolnej walucie, ale pod warunkiem uregulowania wszystkich kwestii podatkowych.
Kodeks inwestycji gwarantuje również inwestorom zagranicznym, że ich firmy nie będą podlegać nacjonalizacji czy wywłaszczeniu, chyba że w ważnym interesie publicznym i po uprzednim wypłaceniu odszkodowania.
Gwinea należy do Afrykańskiej Organizacji Własności Intelektualnej (OAPI) i Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO).
W ostatnich latach władze gwinejskie podjęły pewne kroki mające na celu zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej kraju. Obniżono wybrane podatki, uruchomione zostało „jedno okienko”, w którym można dokonać rejestracji firmy, skrócono czas oczekiwania na pozwolenie budowlane, uproszczono także procedury importowe. Nadal jednak problemem pozostaje skuteczne wdrażanie istniejących przepisów. Wśród czynników hamujących napływ kapitału zagranicznego wskazuje się także bardzo słabo rozwiniętą infrastrukturę, wysoki poziom korupcji, a także problemy z zaopatrzeniem w prąd i brak wykwalifikowanej siły roboczej.

Gwinea jest członkiem m.in.: Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ), Unii Afrykańskiej, Wspólnoty Gospodarczej Państw Afryki Zachodniej (CEDEAO / ECOWAS), Światowej Organizacji Handlu (WTO), Islamskiego Banku Rozwoju, Afrykańskiego Banku Rozwoju, Banku Światowego, Międzynarodowego Funduszu Walutowego.

Polska uznała Republikę Gwinei w dn. 28 października 1958 r. Stosunki dyplomatyczne między Polską a Gwineą zostały nawiązane 29 kwietnia 1959 r., a w 1960 r. powstała Ambasada PRL w Konakry, która funkcjonowała do 1981 r. W latach 60. i 70. Gwinea była zaliczana do priorytetowych krajów współpracy w Afryce. Obecnie brak jest placówki dyplomatycznej w Konakry, kraj leży w kompetencji terytorialnej Ambasady RP w Dakarze.
W 2021 r. wartość polskiego eksportu do Gwinei osiągnęła 40,7 mln USD. Były to przede wszystkim: tytoń walcowany (21,4 mln USD), odzież używana (7,55 mln USD) i mięso drobiowe (6,11 mln USD). W ciągu ostatnich 26 lat eksport Polski do Gwinei wzrósł w ujęciu rocznym o 18,3%, z 516 tys. dolarów w 1995 r. do 40,7 mln dolarów w 2021 r.
W 2019 roku import z Gwinei, podobnie jak w roku poprzednim był zdominowany przez produkty z grupy „kauczuk i wyroby z kauczuku”, którego wartość osiągnęła 3,11 mln USD (-15% w porównaniu do 2018 roku). W 2021 roku gwinejski eksport do Polski osiągnął wartość 6,18 mln dolarów: guma (5,88 mln dolarów), masło kakaowe (266 tys. dolarów) i surowe drewno (22,2 tys. dolarów). W ciągu ostatnich 26 lat eksport Gwinei do Polski wzrósł w ujęciu rocznym o 11,9%, z 335 tys. dolarów w 1995 r. do 6,18 mln dolarów w 2021 r.

(źródła GUS)

Gospodarcze umowy dwustronne
•    Umowa pomiędzy Rządem PRL a Rządem Republiki Gwinei dotycząca wzajemnej pomocy w dziedzinie rybołówstwa morskiego, z 1963 r. Weszła w życie w 1964 r.

•    Umowa o współpracy kulturalnej między Rządem PRL a Rządem Republiki Gwinei, z 1966 r. Weszła w życie w 1967 r.

•    Porozumienie w sprawie polsko-gwinejskiej współpracy w dziedzinie badań archeologicznych w NIANI (Republika Gwinei), z 1968 r. Weszła w życie w 1968 r.

Wzajemne inwestycje
Dostępne statystyki nie wykazują inwestycji polskich w Gwinei.

Stosunki gospodarcze z Unią Europejską
Pełna współpraca między Gwineą a UE została wznowiona w 2013 roku, po 5 latach przerwy związanej z zamachem stanu, który miał miejsce w 2008 roku (wówczas na Gwineę nałożonych został szereg sankcji). Obecnie UE jest dla Gwinei ważnym partnerem gospodarczym, pozostając dużym rynkiem dla gwinejskich produktów, a także największym dostawcą produktów i usług na rynek gwinejski.
Ramy obecnej współpracy między Gwineą a Unią Europejską w kwestiach politycznych, gospodarczych, handlowych, współpracy rozwojowej i pomocy humanitarnej, określa porozumienie z Cotonou z 2000 roku.
Głównym instrumentem finansowym współpracy między Gwineą a UE jest Europejski Fundusz Rozwoju (EDF).
Ponadto, Gwinea korzysta także z budżetu ogólnego UE i środków Europejskiego Banku Inwestycyjnego, które zapewniają finansowanie projektów na łączną kwotę 500 mln euro.