W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.

Gwinea

Informacje ogólne

Położenie geograficzne, ludność, obszar, stolica, język urzędowy
Republika Gwinei jest krajem w Afryce Zachodniej. Czasem jest nazywana Gwineą-Konakry, dla odróżnienia od Gwinei-Bissau i Gwinei Równikowej.

Według szacunków na 2022 roku kraj liczy 13,8 mln mieszkańców (12,5 mln w 2020) i jest bardzo zróżnicowany etnicznie; Fulani (fr. Peuls) stanowią 33,4% obywateli i mieszkają głównie w regionie Futa Djallon. Mandinka (fr. Malinkés) stanowią 29,4% obywateli i mieszkają głównie na wschodzie kraju. Soussous stanowią 21,2% obywateli, koncentrują się na zachodzie kraju.

Terytorium Gwinei obejmuje obszar 245 857 km2. Kraj graniczy z Gwineą-Bissau, Senegalem, Mali, Sierra Leone, Liberią i Wybrzeżem Kości Słoniowej; posiada również 320 km wybrzeża Oceanu Atlantyckiego. Kraj został podzielony na 8 okręgów administracyjnych.

Francuski jest językiem urzędowym, ale w codziennym użyciu są też języki grup etnicznych (Pular, Malinké i Soussou). Wskaźnik analfabetyzmu jest bardzo wysoki i wynosi blisko 60%.
Główne miasta: Konakry (stolica), Kindia, Kankan, Nzérékoré, Labé.
 
Warunki klimatyczne
Klimat tropikalny o porze suchej i porze deszczowej od maja do października (z małymi różnicami w zależności od regionu). Średnia miesięczna opadów może wynosić 400 mm.
Temperatury w stolicy kraju, Konakry, wahają się od 22 do 32°C.
Dzień i noc trwają po ok. 12 godzin przez cały rok z niewielkimi zmianami w trakcie roku. Wschód słońca następuje ok. 06:45, a zachód ok. 18:45.
 
Główne bogactwa naturalne
Gwinea jest jednym z najzasobniejszych krajów na kontynencie afrykańskim jeśli chodzi o surowce naturalne. Z uwagi na zasoby hydrograficzne kraj nazywany jest często „zbiornikiem wodnym Afryki”. Jednocześnie Gwinea posiada także ogromny potencjał w sektorze wydobywczym, w tym boksyty (1/3 światowych zasobów), rudy żelaza, złoto, diamenty, mangan, cynk, kobalt, nikiel, uran.
 
System walutowy, kurs i wymiana
Waluta: frank gwinejski (GNF). Kurs wymiany w dniu 14.02.2024 przedstawiał się następująco:
1 USD = 8 509,67 GNF
1 euro = 9 167,47 GNF
 
Religia
Gwinea jest krajem z wyraźną przewagą muzułmanów (89,1%); chrześcijanie stanowią 6,8%.
 
Wykaz dni świątecznych i wolnych od pracy
Święta państwowe: 1 stycznia – Nowy Rok, 1 maja – Święto Pracy, 25 maja – Dzień Afryki, 2 października – Święto niepodległości
Święta religijne chrześcijańskie: Wielkanoc (święto ruchome), 15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, 1 listopada: Wszystkich Świętych, 25 grudnia – Boże Narodzenie
Święta religijne muzułmańskie: Noc Przeznaczenia, Laïlou Qadr (święto ruchome), Koniec Ramadanu, Korité / Aïd-El-Fitr (święto ruchome), Święto Ofiarowania, Aïd al-Adha (święto ruchome), Święto Narodzin Mahometa, Maouloud (święto ruchome).
 
Infrastruktura transportowa
Łączna długość sieci drogowej szacowana jest na 43 493 km, z czego jedynie 30% to drogi utwardzane. Co więcej, stan 54% krajowych dróg (utwardzanych) oceniany jest przez władze kraju jako zły.
Transport kolejowy ma charakter marginalny, łączna długość sieci kolejowej wynosi 385 km.
Najważniejszym portem morskim jest port w Konakry, przez który przechodzi 90% towarów w ramach zagranicznej wymiany handlowej.
W Gwinei funkcjonuje 1 międzynarodowe lotnisko (w Konakry), 3 regionalne, 7 o mniejszym znaczeniu i 5 lądowisk prywatnych dla firm wydobywczych.

Obowiązek wizowy
Obywatele RP muszą posiadać wizy na przejazd i pobyt. Wizę można uzyskać w przedstawicielstwie dyplomatycznym Gwinei w Berlinie (w Warszawie nie ma ambasady): http://www.amba-guinee.de , tel.: +49 30 20074330 ; info@amba-guinee.de

Wymagane jest okazanie potwierdzenia wykonania szczepienia przeciw żółtej febrze (adnotacja o ważnym szczepieniu w międzynarodowej książeczce zdrowia).

System administracyjny

Ustrój polityczny
Terytorium obecnej Gwinei stało się kolonią francuską w latach 80-tych XIX wieku. Gwinea uzyskała niepodległość 2 października 1958 r.
Gwinea jest republiką z jednoizbowym parlamentem. Głową państwa jest prezydent wybierany w wyborach powszechnych na 5-letnią kadencję. Zgodnie z konstytucją prezydent jest także szefem sił zbrojnych. Od 2021 roku tymczasowym prezydentem jest Mamadi Doumbouya, który przejął władzę w wyniku zamachu stanu.
Podział administracyjny kraju: 8 regionów, 33 prefektury i liczne dystrykty.
 
Władza ustawodawcza
Parlament jednoizbowy liczy 114 miejsc, posłowie są wybierani w wyborach powszechnych. Ostatnie wybory parlamentarne odbyły się w marcu 2020 roku. Po zamachu stanu w 2022 roku parlament zastąpiono Tymczasową Radą Narodową (fr. Conseil national de transition).
 
Władza wykonawcza
W chwili obecnej na czele władzy wykonawczej stoi prezydent okresu tymczasowego. Aktualnie w skład rządu wchodzi 29 ministrów, premierem okresu tymczasowego od 2022 roku jest Bernard Goumou.

Struktura administracji gospodarczej
W skład administracji gospodarczej Gwinei wchodzą m.in. następujące ministerstwa:

  • Ministerstwo Przemysłu oraz Małych i Średnich Przedsiębiorstw,
  • Ministerstwo Planu i Rozwoju Gospodarczego
  • Ministerstwo Gospodarki i Finansów 
  • Ministerstwo Poczty, Telekomunikacji i Gospodarki Cyfrowej
  • Ministerstwo Handlu
  • Ministerstwo Inwestycji i Partnerstwa Publiczno-Prywatnego

Sądownictwo gospodarcze
Od 2015 roku w Gwinei władze gwinejskie podjęły decyzję o utworzeniu Trybunału Handlowego. Na chwilę obecną działa on jedynie w strefie specjalnej Konakry, natomiast w pozostałej części kraju jego kompetencje należą do sądów pierwszej instancji.

W przypadku sporu strony mogą także skorzystać z procedury arbitrażu zgodnie z zasadami określonymi przez Organizację dla Harmonizacji Prawa Afrykańskiego (OHADA), której Gwinea jest członkiem. OHADA została stworzona w celu harmonizacji prawa gospodarczego w 17 państwach afrykańskich w zakresie m.in. prawa handlowego, prawa spółek, prawa dotyczącego bezpiecznych transakcji (np. w zakresie gwarancji i zabezpieczeń), a także odzyskiwania wierzytelności czy właśnie arbitrażu. Członkami OHADA są następujące kraje: Benin, Burkina Faso, Czad, Demokratyczna Republika Konga, Gabon, Gwinea, Gwinea Bissau, Gwinea Równikowa, Kamerun, Komory, Kongo, Mali, Niger, Republika Środkowoafrykańska, Senegal, Togo i Wybrzeże Kości Słoniowej. W Gwinei organizacją odpowiedzialną za organizowanie spraw związanych z arbitrażem jest Gwinejska Izba Arbitrażowa (fr. Chambre d’Arbitrage de Guinée, CAG),

Pomimo istniejących ram prawnych często wskazuje się, że system prawny i administracyjny w Gwinei jest niewydajny i poddany ingerencjom politycznym, a prawo własności nie zawsze jest w pełni respektowane. Podnosi się także kwestię wysokiego poziomu korupcji, która dodatkowo obniża wiarygodność systemu sądowego. 

Gospodarka

Ogólna charakterystyka sytuacji gospodarczej
Pomimo dysponowania bogatymi zasobami naturalnymi Gwinea jest jednym z najbiedniejszych krajów na świecie. Wzrost PKB kraju w ostatnich latach utrzymuje się na wysokim poziomie (5,8% w 2019 roku, 4,92% w 2020, 3,9% w 2021 i 4,7% w 2022) i wynika on głównie z inwestycji w sektorze wydobywczym. Prognozy dotyczące dalszego rozwoju kraju zależą od konsekwencji rosyjskiego ataku na Ukrainę oraz sytuacji społecznej i politycznej kraju, która pozostaje napięta.

Gwinea od wielu lat zmaga się z licznymi problemami społecznymi. Według organizacji Amnesty International w kraju dochodzi do licznych przypadków łamania praw człowieka, w tym nadmiernego używania siły ze strony służb porządkowych, zakazów organizowania pokojowych demonstracji, masowych i nieuzasadnionych aresztowań, w tym obrońców praw człowieka i dziennikarzy. Według rankingu wolności prasy Gwinea zajmuje 85 pozycję na 180 sklasyfikowanych państw (2023). Sytuacja po zamachu stanu w 2021 roku nie wpłynęła w znaczący sposób na ogólną sytuację w kraju.

Należy także podkreślić, że wysoki wzrost PKB nie przełożył się poprawę sytuacji statystycznego Gwinejczyka. PKB na głowę mieszkańca jest na poziomie 994 USD (2022), co plasuje Gwineę w gronie najbiedniejszych krajów na świecie. Ok. 65% Gwinejczyków jest analfabetami, a średnia długość życia to niecałe 60 lat (2021). Brak perspektyw wśród młodych sprawia, że stają się oni kandydatami do nielegalnej imigracji. Ok. 44% społeczeństwa żyje poniżej progu ubóstwa. Gwinea znajduje się na samym dole rankingu HDI, zajmując w 2021 r. 182. miejsce na 191 krajów.

Główne sektory gospodarki
Zgodnie z danymi gwinejskiej administracji z 2020 roku struktura gwinejskiego PKB przedstawia się następująco:
•    Sektor pierwszy: 25% PKB. Głównie rolnictwo (51,7% całego sektora pierwszego), w mniejszym stopniu rybołówstwo czy hodowla zwierząt. Rolnictwo stanowi 8,7% PKB, uprawia się głównie ryż, kukurydzę, fonio, orzeszki ziemne i maniok. W Gwinei uprawia się także ananasy, bawełnę, kawę i kakao. W rolnictwie zatrudnienie znajduje 52% aktywnej zawodowo ludności Gwinei, ale jego udział w PKB jest na niskim poziomie. Wydajność produkcji rolnej jest na niskim poziomie, a zagraniczni inwestorzy niechętnie inwestują w rolnictwo.
•    Sektor drugi: 35%. Najważniejszą rolę pełni działalność wydobywcza (43,7% całego sektora drugiego) oraz budowalna, co wynika z realizacji nowych inwestycji przez firmy zajmujące się wydobyciem boksytów oraz rud żelaza a także zwiększeniem możliwości produkcyjnych w sektorze wody i elektryczności. Gwinea posiada 25 mld ton boksytu – około 1/3 światowych rezerw oraz ponad 3 mld ton rudy żelaza, 700 ton złota, poważne zasoby diamentów oraz uranu. Wydobycie boksytu, złota i diamentów jest źródłem prawie 85% dochodów eksportowych kraju.
•    Sektor trzeci: 40% PKB. Sektor trzeci jest napędzany przez handel, transport, telekomunikację, nieruchomości i usługi biznesowe. Największą rolę pełnią usługi w sektorze pocztowym i telekomunikacyjnym, co w szczególności wynika ze zwiększenia zasięgu sieci telefonicznej i internetowej (rozwój infrastruktury światłowodowej). W ostatnich latach system bankowo-finansowy i ubezpieczeniowy został znacząco zreformowany, dzięki czemu system płatności został zmodernizowany i stał się bardziej bezpieczny. Rozwijają się także usługi finansowe za pośrednictwem telefonii komórkowej. Aktualnie w Gwinei działa 15 banków, 13 firm ubezpieczeniowych i 24 instytucje mikrofinansowe.

Ponadto gospodarka w dalszym ciągu w dużej mierze opiera się na nieformalnej części PKB, a jej udział w PKB szacuje się na 41,5% i 96% miejsc pracy w 2019 r.
 

Tabela najważniejszych wskaźników makroekonomicznych

Wyszczególnienie

2019

2018

PKB (mld USD)

13,37*

12,10

PKB na jednego mieszkańca (USD)

981*

910

Tempo wzrostu PKB w procentach

5,6%*

6,2%

Relacja deficytu/nadwyżki finansów publicznych do PKB w procentach

Bd.

-1,1%

Relacja całkowitego długu publicznego do PKB w procentach

45,4%

38,12%

Stopa inflacji (indeks cen konsumpcyjnych CPI) w procentach

9,5%*

9,8%

Stopa bezrobocia w procentach

3,6%

3,6%

Wartość obrotów handlu zagranicznego (mld USD)

Bd.

7,37

Wartość eksportu (mld USD)

Bd.

3,98

Wartość importu (mld USD)

Bd.

3,39 

Relacja deficytu/nadwyżki na rachunku obrotów bieżących bilansu płatniczego do PKB w procentach

Bd.

Bd.

Wartość zagranicznych inwestycji bezpośrednich w kraju urzędowania (mld USD)

Bd.

4,8

Wartość zagranicznych inwestycji bezpośrednich kraju urzędowania za granicą (mld USD)

Bd.

Bd.

Źródło: BŚ, MFW, WTO, INS
 

Handel zagraniczny
Eksport Gwinei zdominowany jest przez surowce mineralne, które przynoszą blisko 90% dochodów eksportowych kraju. Oprócz boksytów (Chiny – 70,9%, Zjednoczone Emiraty Arabskie – 16%, Hiszpania – 5,4%), stanowiących najważniejszy zasób kraju, eksportuje się także złoto (Indie – 75,5 %, ZEA – 21,3 %. Chiny – 3,2 %), diamenty, tlenek glinu (Rosja – 100%), a także w niewielkiej ilości produkty rolne (głównie orzechy nerkowca i kakao – Holandia – 100%). W 2023 roku na okres sześciu miesięcy władza zawiesiła możliwość importu wybranych produktów rolnych, w tym ryżu, ziemniaków i oleju palmowego.

Według danych z 2022 roku, Gwinea eksportuje głównie do następujących krajów: ZEA, Chiny, Indie, Szwajcaria, Belgia. Wartość importu w 2022 roku wyniósł 5,1 mld EUR.

Głównymi eksporterami na rynek gwinejski są: Chiny, Indie, ZEA, Chiny, Holandia, Francja. 

Główne produkty eksportowane (dane z 2022 roku) : złoto, boksyt, aluminium, kakao. 

Główne produkty importowane: oleje napędowe, motocykle, lekarstwa, wyroby z żelaza i stali, pojazdy silnikowe. Wartość eksportu w 2022 roku – 5,5 mld EUR.

​​​​Inwestycje zagraniczne
W 2015 roku władze gwinejskie przyjęły nowy kodeks inwestycji wprowadzający system zachęt inwestycyjnych, w tym m.in. zwolnienia podatkowe i celne w trakcie realizacji inwestycji i w czasie jej późniejszej eksploatacji. Aby z nich skorzystać, inwestorzy muszą działać w określonych sektorach i spełnić określone warunki. Wśród priorytetów znajdują się m.in. następujące sektory: rolnictwo, rybołówstwo, hodowla zwierząt, przetwórstwo lokalnych surowców, turystyka, technologie informacyjno-komunikacyjne, budowa mieszkań socjalnych, infrastruktury drogowej, zarządzanie i przetwórstwo odpadami, rzemiosło. Warunki dot. przywilejów podatkowych zależą m.in. od wielkości inwestycji, planowanej nowej liczby miejsc pracy czy miejsca inwestycji.

Firmy zagraniczne mogą posiadać nawet 100% udziałów w tworzonej firmie, za wyjątkiem niektórych sektorów. Zagraniczni inwestorzy korzystają z tych samym praw i takiego samego traktowania co inwestorzy krajowi (chyba że szczegółowe przepisy stanowią inaczej). Mają oni prawo do nabywania dóbr i swobodnego nimi dysponowania. Możliwy jest także transfer środków za granicę, bez konieczności wcześniejszego uzyskania zgody i w dowolnej walucie, ale pod warunkiem uregulowania wszystkich kwestii podatkowych.
Kodeks inwestycji gwarantuje również inwestorom zagranicznym, że ich firmy nie będą podlegać nacjonalizacji czy wywłaszczeniu, chyba że w ważnym interesie publicznym i po uprzednim wypłaceniu odszkodowania.

Gwinea należy do Afrykańskiej Organizacji Własności Intelektualnej (OAPI) i Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO).

W ostatnich latach władze gwinejskie podjęły pewne kroki mające na celu zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej kraju. Obniżono wybrane podatki, uruchomione zostało „jedno okienko”, w którym można dokonać rejestracji firmy, skrócono czas oczekiwania na pozwolenie budowlane, uproszczono także procedury importowe. Nadal jednak problemem pozostaje skuteczne wdrażanie istniejących przepisów. Wśród czynników hamujących napływ kapitału zagranicznego wskazuje się także bardzo słabo rozwiniętą infrastrukturę, wysoki poziom korupcji, a także problemy z zaopatrzeniem w prąd i brak wykwalifikowanej siły roboczej.

Uczestnictwo w wielostronnych organizacjach i porozumieniach o charakterze gospodarczym
Gwinea jest członkiem m.in.: Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ), Unii Afrykańskiej, Wspólnoty Gospodarczej Państw Afryki Zachodniej (CEDEAO / ECOWAS), Światowej Organizacji Handlu (WTO), Islamskiego Banku Rozwoju, Afrykańskiego Banku Rozwoju, Banku Światowego, Międzynarodowego Funduszu Walutowego.

Stosunki gospodarcze z Unią Europejską
Pełna współpraca między Gwineą a UE została wznowiona w 2013 roku, po 5 latach przerwy związanej z zamachem stanu, który miał miejsce w 2008 roku (wówczas na Gwineę nałożonych został szereg sankcji). Obecnie UE jest dla Gwinei ważnym partnerem gospodarczym, pozostając dużym rynkiem dla gwinejskich produktów, a także największym dostawcą produktów i usług na rynek gwinejski.

Ramy obecnej współpracy między Gwineą a Unią Europejską w kwestiach politycznych, gospodarczych, handlowych, współpracy rozwojowej i pomocy humanitarnej, określa porozumienie z Cotonou z 2000 roku.

Głównym instrumentem finansowym współpracy między Gwineą a UE jest Europejski Fundusz Rozwoju (EDF).

Ponadto, Gwinea korzysta także z budżetu ogólnego UE i środków Europejskiego Banku Inwestycyjnego, które zapewniają finansowanie projektów na łączną kwotę 500 mln euro.

Dwustronna współpraca gospodarcza

Polska uznała Republikę Gwinei w dn. 28 października 1958 r. Stosunki dyplomatyczne między Polską a Gwineą zostały nawiązane 29 kwietnia 1959 r., a w 1960 r. powstała Ambasada PRL w Konakry, która funkcjonowała do 1981 r. W latach 60. i 70. Gwinea była zaliczana do priorytetowych krajów współpracy w Afryce. Obecnie brak jest placówki dyplomatycznej w Konakry, kraj leży w kompetencji terytorialnej Ambasady RP w Dakarze.

Gospodarcze umowy dwustronne

  • Umowa pomiędzy Rządem PRL a Rządem Republiki Gwinei dotycząca wzajemnej pomocy w dziedzinie rybołówstwa morskiego, z 1963 r. Weszła w życie w 1964 r.
  • Umowa o współpracy kulturalnej między Rządem PRL a Rządem Republiki Gwinei, z 1966 r. Weszła w życie w 1967 r.
  • Porozumienie w sprawie polsko-gwinejskiej współpracy w dziedzinie badań archeologicznych w NIANI (Republika Gwinei), z 1968 r. Weszła w życie w 1968 r.

Dwustronna wymiana handlowa
W 2019 roku wartość obrotów handlowych między Polską a Gwineą wyniosła 34,73 mln USD, co oznacza spadek o 20% w porównaniu do roku poprzedniego. Wymiana handlowa między krajami zdominowana jest przez polski eksport. W 2019 roku nadwyżka polskiego eksportu do Gwinei nad importem wyniosła 28,01 mln USD.

 

2018

2019

2018/2019

Dynamika %

Obroty (mln USD)

43,24

34,73

80%

Eksport RP do Gwinei (mln USD)

39,00

31,37

80%

Import RP z Gwinei

4,24

3,36

79%

Saldo dla Polski

34,76

28,01

80%

Dominującą pozycją w polskim eksporcie do Gwinei w 2019 roku, podobnie jak w roku poprzednim były produkty z grupy „tytoń i przetworzone namiastki tytoniu”, których wartość osiągnęła 18,41 mln USD (spadek o 18% w porównaniu do roku 2018 r.). Dalsze miejsca zajmują produkty z grupy „mięso i podroby jadalne” (4,2 mln USD, +49%) oraz „artykuły włókiennicze inne konfekcjonowane, zestawy, odzież używana, szmaty” (2,95 mln USD, +7%). W 2021 r. wartość polskiego eksportu do Gwinei osiągnęła 40,7 mln USD. Były to przede wszystkim: tytoń walcowany (21,4 mln USD), odzież używana (7,55 mln USD) i mięso drobiowe (6,11 mln USD). W ciągu ostatnich 26 lat eksport Polski do Gwinei wzrósł w ujęciu rocznym o 18,3%, z 516 tys. dolarów w 1995 r. do 40,7 mln dolarów w 2021 r.

W 2019 roku import z Gwinei, podobnie jak w roku poprzednim był zdominowany przez produkty z grupy „kauczuk i wyroby z kauczuku”, którego wartość osiągnęła 3,11 mln USD (-15% w porównaniu do 2018 roku). W 2021 roku gwinejski eksport do Polski osiągnął wartość 6,18 mln dolarów: guma (5,88 mln dolarów), masło kakaowe (266 tys. dolarów) i surowe drewno (22,2 tys. dolarów). W ciągu ostatnich 26 lat eksport Gwinei do Polski wzrósł w ujęciu rocznym o 11,9%, z 335 tys. dolarów w 1995 r. do 6,18 mln dolarów w 2021 r.
 

Wzajemne inwestycje
Ogółem napływ kapitału gwinejskiego z tytułu bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Polsce wyniósł w 2018 roku 0,1 mln EUR. Dostępne statystyki nie wykazują inwestycji polskich w Gwinei.

Dostęp do rynku

Dostęp do rynku dla polskich towarów i usług
Jako członek wspólnoty gospodarczej ECOWAS / CEDEAO Gwinea stosuje Wspólną Taryfę Celną, zakładającą 5 podstawowych stawek w wysokości: 

  • Dobra mające istotne znaczenie społeczne: 0%
  • Dobra pierwszej potrzeby, surowce podstawowe, dobra inwestycyjne, szczególne środki produkcji: 5% 
  • Środki produkcji i produkty pośrednie: 10%
  • Dobra konsumpcyjne: 20%
  • Dobra mające szczególne znaczenie dla rozwoju gospodarczego 35%

W Gwinei obowiązują także inne opłaty i podatki stosowane przez kraje Wspólnoty ECOWAS / CEDEO, w tym m.in. podatek wspólnotowy (fr. prélèvement communautaire CEDEAO – PCC), czy podatek Unii Afrykańskiej (fr. prélèvement de l’Union africaine – PUA), podatek rejestracyjny (fr. taxe d'enregistrement) czy opłata za przetworzenie i likwidację (fr. redevance pour traitement et liquidation). Gwinea stosuje także „środki towarzyszące” przewidziane w ramach wspólnej taryfy celnej pozwalające krajom ECOWAS / CEDEAO na wprowadzenie dodatkowych opłat ochronnych.

Podstawowa stawka VAT (fr. TVA) wynosi 18%.

Władze gwinejskie wprowadziły obowiązek kontroli produktów przed ich wysyłką do Gwinei w celu inspekcji towaru i analizy dokumentów oraz oszacowania wysokość taryfy i opłat. Jednostką odpowiedzialną za nadzór nad kontrolą jest Ministerstwo Gospodarki, Finansów i Planu, natomiast do przeprowadzania samej kontroli upoważniona jest firma BIVAC International / Bureau Veristas Group.

W 2019 roku władze gwinejskie wdrożyły platformę internetową, mającą na celu uproszczenie i dematerializację procedur eksportowych i importowych, tzw. GUCEG (fr. Guichet Unique du Commerce Extérieur de Guinée). Umożliwia ona m.in. przekazywanie dokumentów celnych i dokonywanie wielu formalności celnych.

Planując działalność na rynku gwinejskim należy mieć na uwadze, że zasady dotyczące importu mogą się bez zapowiedzi zmieniać, dlatego planując eksport do Gwinei należy pozostawać w bieżącym kontakcie ze spedytorem / partnerem lokalnym i śledzić sytuację w kraju. Na początku 2020 roku wielu eksporterów zostało zaskoczonych wprowadzeniem z dnia na dzień zakazu dotyczącego wprowadzania produktów na rynek gwinejski poprzez granice lądowe. Jedynym możliwym sposobem była wysyłka towarów drogą morską przez port w Konakry, na co wielu przewoźników nie było przygotowanych.

Dostęp do rynku pracy
Pracodawca, który planuje zatrudnić obcokrajowca (pochodzącego spoza krajów wspólnoty CEDEAO / ECOWAS) powinien uzyskać wstępną zgodę w wydziale ds. zatrudnienia (AGUIPE). Do umowy pracownika zagranicznego powinny być załączone m.in. następujące dokumenty: zaświadczenie o niekaralności nie starsze niż 3 miesiące, zalegalizowane kopie dyplomów i świadectw pracy, świadectwo zdrowia, życiorys oraz plan „afrykanizacji” stanowiska pracy, na którym zatrudniony będzie obcokrajowiec.

Umowa z pracownikiem zagranicznym może zostać maksymalnie na okres 4 lat (łącznie z przedłużeniami). 

Umowa powinna zostać przedłożona do wydziału ds. zatrudnienia, które mają 30 dni na odpowiedź. Po tym okresie uznaje się, że wniosek został rozpatrzony pozytywnie. 

Przyznanie wizy pobytowej dla pracownika zagranicznego jest uzależnione od wstępnego przyznania pozwolenia na pracę wystawionego przez wydział ds. zatrudnienia AGUIPE. Pozwolenie na prace jest obowiązkowe. Jest wystawiane na okres 12 miesięcy po opłaceniu przez pracodawcę opłaty rocznej w wysokości 1 tys. USD.

Ww. procedura nie obejmuje osób, które pracują jako zagraniczni eksperci posiadający rządową zgodę i pracują dla administracji publicznej, których wynagrodzenie uzależnione jest od rezultatów (chyba że jednocześnie mają stałą pensję) i osoby, które zajmują wysokie stanowiska w firmach (prezes, dyrektor generalny, zastępca dyrektora generalnego).

Nabywanie i wynajem nieruchomości
Prawo własności jest gwarantowane w Gwinei prze konstytucję niezależenie od obywatelstwa czy pochodzenia właściciela. Prawo dopuszcza możliwość wywłaszczenia jedynie w przypadkach określonych prawem i po wcześniejszym wypłaceniu należytego odszkodowania. Co do zasady nie ma ograniczeń dla cudzoziemców jeśli chodzi o nabywanie czy wynajem nieruchomości oraz o swobodę dysponowania nimi. W przypadku zakupu nieruchomości należy ten fakt zarejestrować w biurze ewidencji gruntów (fr. Bureau de la Conservation Foncière de Conakry). 

System zamówień publicznych
Procedury dotyczące postępowania w przypadku zamówień publicznych zostały określone w kodeksie zamówień publicznych z dnia 11 października 2012 roku.

Instytucją odpowiedzialną za nadzór nad przestrzeganiem przepisów dotyczących zamówień publicznych w Gwinei została powołana Agencja ds. Regulacji Zamówień Publicznych (fr. Autorité de Régulation des Marchés Publics (ARMP) ARMP). Jest to organ, do którego firmy mogą składać odwołanie przypadku gdy uznają, ze zostały poszkodowane w postępowaniu przetargowym.

W Gwinei funkcjonuje także urząd odpowiedzialny za kontrolę procedur przyznawania i realizacji zamówień publicznych (fr. Administration de Contrôle des Grands Projets et des Marchés Publics, ACGPMP).

Należy mieć na uwadze, że pomimo istniejących ram prawnych, ściśle określonych procedur i systemu kontroli, preferowanym sposobem przyznawania zamówień jest nadal przyznawania zamówień z wolnej ręki. W 2016 roku 92% zamówień publicznych miało miejsce z pominięciem procedury przetargowej.

Różnice kulturowe w kontaktach biznesowych

Mimo że pozycja kraju w rankingu Banku Światowego Doing Business poprawiła się w ostatnich latach, Gwinea nadal może być uznawana za jeden z najtrudniejszych krajów do prowadzenia biznesu na świecie. W 2013 roku Gwinea notowana była na 179 miejscu wśród 190 ocenianych państw, podczas gdy w rankingu za 2020 rok znalazła się na 156 miejscu. O ile kraj poprawił swoją pozycję jeśli chodzi np. o procedurę otwarcia firmy czy uzyskania pozwolenia budowlanego, o tyle nadal Gwinea nadal jest nisko oceniana jeśli chodzi o system podatkowy, ochronę inwestorów mniejszościowych, czy uzyskanie kredytu. Krytykowana jest także trudna dostępność do kredytów oraz niewydolny system sądowy, a także  bardzo wysoki poziom korupcji. Dużym wyzwaniem dla Gwinei jest także kwestia istniejących nierówności między mężczyznami a kobietami, zarówno jeśli chodzi o edukację, jak i dostęp do miejsc pracy. Problemem jest także niska jakość kapitału ludzkiego, w tym wysoki poziom analfabetyzmu. Na klimat biznesowy w Gwinei wpływa także napięta sytuacja polityczna i częste zamieszki, które nierzadko mają bardzo krwawy charakter.

W Gwinei dominującą religią jest islam, w związku z czym prowadząc kontakty z Gwinejczykami należy zapoznać się z podstawowymi informacjami dotyczącymi np. zwyczajów i świąt islamskich, co pozwoli uniknąć wielu niezręcznych sytuacji, jak np. dopominanie się o kontakt w piątek w czasie modlitwy czy zapraszanie na lunch w okresie ramadanu. Podczas spotkań w restauracji wskazane jest wcześniejsze wybadanie preferencji kulinarnych partnera biznesowego w zakresie spożywania wieprzowiny czy alkoholu. 

Dominującym językiem w kontaktach biznesowych w Gwinei jest francuski. Język angielski bywa wykorzystywany bardzo rzadko, dlatego planując kontakty handlowe należy przygotować ofertę w języku francuskim i być przygotowanym na prowadzenie kontaktów w tym języku. 

Duży udział szarej strefy w gwinejskiej gospodarce może mieć wpływ na prowadzenie biznesu z partnerami zagranicznymi. Można nieprawidłowo ocenić potencjał swojego przyszłego kontrahenta tylko dlatego, że nie był on zainteresowany pełnym przedstawieniem zakresu swojej działalności. Brak strony internetowej firmy czy profesjonalnego adresu e-mail również nie musi świadczyć o braku wiarygodności partnera biznesowego. Z drugiej strony, nawet profesjonalna strona internetowa i komplet przedłożonych dokumentów może nie dawać rzeczywistego obrazu działalności kontrahenta.

Ponadto, z uwagi na dużą presję migracyjną należy ze szczególną ostrożnością podchodzić do kwestii wystawiania zaproszeń dla potencjalnych partnerów biznesowych. Nie do rzadkości należą bowiem sytuacje, kiedy udział w imprezach targowo-wystawienniczych czy kontakty handlowe są traktowane jedynie jako pretekst do uzyskania wizy do Europy.

Przydatne kontakty i linki

Ambasada RP w Dakarze
Urząd Prezydenta
Urząd Premiera
Rząd Gwinei
Ministerstwo Gospodarki i Finansów
Ministerstwo ds. Inwestycji i Partnerstwa Publiczno-Prywatnego
Krajowy Instytut ds. Statystyki


Data aktualizacji: 26.02.2024

{"register":{"columns":[]}}