Kultura organizacyjna
Pracodawcy w Polsce oraz na świecie stoją wobec wyzwań, które są rezultatem różnych zjawisk społecznych i demograficznych. Wśród nich jednym z najpoważniejszych jest zmiana struktury wiekowej społeczeństwa. Wymaga to innego podejścia do zarządzania ludźmi i organizacją, takiego które będzie budować włączającą kulturę organizacyjną, czyli integrującą pracowników z różnych pokoleń, niezależnie od ich płci, pochodzenia, koloru skóry, niepełnosprawności, czy orientacji seksualnej. Włączająca kultura organizacyjna pozwala na racjonalne, efektywne i kreatywne wykorzystanie potencjału różnorodności pracowników, ich unikalnych kompetencji i doświadczeń.
W służbie cywilnej podejmujemy wiele różnych działań, które wzmacniają kulturę organizacyjną opartą na różnorodności. Wśród nich są np.:
- zarządzanie wiekiem,
- praktyki inkluzywne,
- zespoły zadaniowe,
- kultura pracy oparta na informacji zwrotnej i docenianiu.
Dzięki tym praktykom można:
- zapobiegać dyskryminacji ze względu na wiek, płeć, niepełnosprawność, orientację seksualną, czy kolor skóry,
- zachęcać osoby ze starszych pokoleń, aby pozostały aktywne zawodowo, nawet po osiągnięciu wieku emerytalnego,
- wykorzystać mocne strony pracowników z różnych pokoleń, ich różne kompetencje i doświadczenia,
- dostosować warunki i organizację pracy do potrzeb różnych osób.
Co trzeba zrobić, aby wdrożyć takie praktyki w urzędzie? Na początku najlepiej zdiagnozować stan zatrudnienia i przeanalizować potrzeby pracowników w różnym wieku i o różnych cechach. Dzięki temu można trafnie wybrać skuteczne działania np. w zakresie zarządzania wiekiem. Mogą one wspierać efektywne wykorzystywanie kompetencji pracowników, wzmacniać ich motywację, rozwijać współpracę, a także korzystnie wpływać na stan zdrowia, czy warunki pracy.
Jak to wygląda w praktyce
Polityka Zarządzania Wiekiem w Lubuskim Urzędzie Wojewódzkim w Gorzowie Wielkopolskim
Urząd wprowadził Politykę Zarządzania Wiekiem, która zawiera pakiet różnorodnych działań. Mają one pomóc zintegrować pracowników różnych pokoleń, polepszyć ich stan zdrowia i warunki pracy oraz poszerzyć wiedzę na temat zdrowego trybu życia.
W urzędzie działa Zespół ds. Zarządzania Wiekiem, który na początku każdego roku aktualizuje listę potrzeb pracowników, zwaną Rocznym Programem Zarządzania Wiekiem. Program jest dokumentem wykonawczym Polityki Zarządzania Wiekiem. Większość pracowników urzędu – co bardzo istotne – angażuje się w realizację projektu . Dlatego Program zawiera nie tylko propozycje Zespołu, ale również propozycje pracowników. Ich pomysły są wynikiem badań ankiety pilotażowej z 2018 r. oraz bieżących zgłoszeń.
Polityka Zarządzania Wiekiem podlega ewaluacji co dwa lata. Aby ją przeprowadzić, wykorzystuje się m.in. badania ankietowe, wywiady pogłębione, półroczne sprawozdania z realizacji Rocznego Programu Zarządzania Wiekiem.
Lubuski Urząd Wojewódzki jest przekonany, że:
- każda grupa wiekowa pracowników jest wartością organizacji,
- rozwój Urzędu zależy od umiejętności wykorzystania silnych stron pracowników,
- o kulturze organizacji świadczy klimat organizacyjny sprzyjający współpracy międzypokoleniowej,
- zdrowie pracownika, jego sukcesy zawodowe i osobiste oraz jego postawa życiowa są ważne dla Urzędu.
Budowanie organizacji inkluzywnej w Urzędzie Statystycznym w Gdańsku
Budowanie organizacji inkluzywnej bliskie jest idei empatycznego przywództwa, które szczególną uwagę zwraca na obszar emocji pracowników. Menadżerowie, którzy mają wiedzę dotyczącą emocji i świadomość ich znaczenia, mogą stać się empatycznymi przywódcami i tworzyć bezpieczną przestrzeń w miejscu pracy. W tych dążeniach menedżerów wspierają praktyki inkluzywne w obszarach:
- zarządzania ludźmi (np. praca zdalna, pakiet świadczeń socjalnych, promowanie zdrowego stylu życia),
- CSR (społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw, od ang. corporate social responsibility; np. zajęcia z samoobrony dla kobiet, kursy pierwszej pomocy, wzmacnianie komunikacji interpersonalnej z klientem dla pracowników obsługi),
- różnorodności (np. wydarzenia i spotkania w ramach Dnia Statystyki Polskiej, takie jak dzielenie się swoimi pasjami, krąg kobiet – rozmowy w kręgu o budowaniu organizacji inkluzywnej, marzec na obcasach – aktywizacja społeczna i zawodowa kobiet, dzień kobiet w Albanii – spotkanie ze stażystką z Albanii, wystawy malarstwa i rękodzieła pracowników),
- profilaktyki zdrowotnej (np. prezentacje edukacyjne, biblioteczka o tematyce zdrowotnej, program wsparcia dla osób z chorobami przewlekłymi, Urząd Statystyczny w Gdańsku jest oficjalnym partnerem ogólnopolskiej kampanii „Serce do pracy”),
- dla pracowników 50 i 60 plus (np. mentoring międzypokoleniowy, czas pracy na naukę własną, możliwość kontynuacji zatrudnienia na emeryturze),
- wartości w organizacji (np. nominacje pracowników przez pracowników USkrzydleni w dzień utworzenia Urzędu Statystycznego w Gdańsku).
Zespoły zadaniowe jako sposób na work life balance w Lubuskim Urzędzie Wojewódzkim
W Lubuskim Urzędzie Wojewódzkim zespoły zadaniowe są elementem zarządzania opartego na dialogu i współpracy kadry zarządzającej z pracownikami. Osoby w zespołach mają różny staż pracy, są w różnym wieku i pracują w różnych komórkach organizacyjnych. Dzięki temu prezentują odmienny punkt widzenia, co wpływa pozytywnie na efekty ich prac.
Zespoły zadaniowe w pigułce:
- powoływane od 2018 r.,
- zrealizowano ponad 50 projektów, do końca 2025 r. – 6 kolejnych,
- każdego roku zaangażowanych jest 40-50 pracowników,
- odbiorcami rozwiązań są wszyscy zatrudnieni pracownicy,
- koszt wdrożenia 0 zł,
- procedura może zostać wdrożona w każdym urzędzie.
Przykłady efektów pracy zespołów zadaniowych:
- opracowanie Standardów Obsługi Klienta,
- opracowanie Polityki komunikacji wewnętrznej,
- optymalizacja zadań przy wykorzystaniu metod zarządzania procesowego,
- opracowanie Polityki Szkoleniowej,
- uproszczenie języka w pismach urzędowych,
- aktualizacja Strategii Rozwoju Urzędu.
Kształtowanie kultury pracy opartej na informacji zwrotnej i docenianiu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej
Na samopoczucie w pracy ma wpływ wiele czynników. Jednym z nich jest wymiar społecznorozwojowy, czyli atmosfera w pracy, poczucie satysfakcji i sensu z jej wykonywania, czy możliwości rozwoju. W tym celu ministerstwo rozpoczęło proces kształtowania kultury organizacyjnej opartej na informacji zwrotnej i docenianiu.
Dzięki bieżącej informacji zwrotnej można poszerzać wiedzę i umiejętności, poprawiać jakość pracy, budować relacje i rozwijać współpracę. W tym obszarze:
- organizowane są cyklicznie warsztaty nt. udzielania informacji zwrotnej (rozmawia się o znaczeniu feedbacku, ćwiczy udzielanie informacji zwrotnej i wymienia się swoimi doświadczeniami),
- wspiera się rozwijanie współpracy poprzez publikowanie artykułów edukacyjnych i angażowanie pracowników w aktywności teambuildingowe (np. letnia inicjatywa sportowa).
Docenianie w pracy to ważny czynnik w budowaniu poczucia pewności oraz roli jaką pracownicy pełnią w organizacji. Dostarcza wielu pozytywnych emocji, wywołuje uśmiech, zadowolenie, co wpływa na zmniejszenie poziomu napięcia i stresu u pracowników. W ministerstwie w tym obszarze m.in.:
- zorganizowano wykład o roli doceniania,
- zorganizowano Miesiąc Doceniania (pytano pracowników o znaczenie doceniania, przekazano pracownikom proste narzędzia do wzajemnego doceniania, takie jak naklejki, kartki, pochwały w MS Teams; naklejki nadal wiszą na drzwiach pracowników).
W ankiecie przeprowadzonej wśród pracowników na temat doceniania wszyscy respondenci jednoznacznie odpowiedzieli, że docenianie jest dla nich ważne. Dodatkowo, wskazali co daje im docenianie w pracy, jak chcieliby być doceniani i jak często. Są to ważne informacje, które pomogą projektować dalsze aktywności dla pracowników oraz działania rozwojowe.
Korzyści dla pracodawcy
- kształtuje swój pozytywny wizerunek,
- zyskuje bardziej świadomych pracowników, którzy dłużej mogą być aktywni,
- zmniejsza liczbę nieobecności pracowników,
- wykorzystuje mocne strony pracowników z różnych pokoleń, o różnych cechach i doświadczeniach,
- zyskuje lojalnych, bardziej zmotywowanych pracowników,
- poprawia się jakość i efektywność pracy (informacja zwrotna na bieżąco),
- buduje relacje oparte na zaufaniu oraz wzmacnia kompetencje liderów.
Korzyści dla pracownika
- ma poczucie, że pracodawcy na nim zależy,
- cieszy się lepszym zdrowiem,
- może rozwijać swoje mocne strony i wykorzystywać je w pracy,
- integruje się ze współpracownikami z różnych pokoleń.
Przykładowe urzędy, które wprowadziły to rozwiązanie
- Lubuski Urząd Wojewódzki – laureat głównej nagrody w kategorii ogólnej I edycji Konkursu WLB w 2021 r. za praktykę „Polityka Zarządzania Wiekiem w Lubuskim Urzędzie Wojewódzkim”
- Urząd Statystycznym w Gdańsku – finalista II edycji Konkursu WLB w 2023 r. z praktyką „Budowanie organizacji inkluzywnej”
- Lubuski Urząd Wojewódzki – finalista II edycji Konkursu WLB w 2023 r. z praktyką „Zespoły zadaniowe jako sposób na work life balance”
- Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej – finalista II edycji Konkursu WLB w 2023 r. z praktyką „Kształtowanie kultury pracy opartej na informacji zwrotnej i docenianiu”
Materiały
Polityka zarządzania wiekiem (LUW)Polityka zarządzania wiekiem (LUW).pptx 3.36MB