Podczas wtorkowego (16 listopada br.) posiedzenia sejmowej Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych wiceminister Maciej Wąsik poinformował, że w ustawie znalazły się zapisy, które dopuszczają wyjątki od zakazu przebywania na chronionym obszarze.

Właściwy miejscowo komendant Straży Granicznej będzie mógł umożliwić obecność dziennikarzy przy granicy. Zdajemy sobie sprawę, że musi to być realizowane w sposób uporządkowany

– wyjaśnił. 

Wiceszef MSWiA podkreślił, że Polska zdaje sobie sprawę, że kryzys może się rozszerzyć. Przygotowane przepisy będą mogły być stosowane na całej zewnętrznej granicy strefy Schengen, tj. granicy z obwodem kaliningradzkim, Białorusią i Ukrainą. Poinformował też, że Polska jest w kontakcie ze stroną ukraińską. Ukraina już teraz przesunęła dodatkowych funkcjonariuszy na granicę z Białorusią.

Minister Mariusz Kamiński rozmawiał ze swoim odpowiednikiem z Ukrainy. Strona ukraińska poprosiła m.in. o możliwość zobaczenia, jak polskie służby radzą sobie w tej trudnej sytuacji

– przekazał sekretarz stanu w MSWiA. 

Wiceminister Maciej Wąsik zapewnił, że wszystkie służby, które działają w strefie stanu wyjątkowego są przygotowane do udzielania pierwszej pomocy. Każdemu, kto potrzebuje wsparcia, jeśli spotka strażników granicznych, policjantów czy żołnierzy, jest udzielana pomoc. Sekretarz stanu w MSWiA przypomniał też, że Polska wysłała na Białoruś kilka transportów z pomocą humanitarną, które jednak nie zostały wpuszczone przez władze w Mińsku. 

Zmiany w ustawie o ochronie granicy państwowej

Na polsko-białoruskim odcinku granicy państwowej nadal widoczna jest presja migracyjna. Jednocześnie nasilają się incydenty, także z użyciem broni, prowokowane przez służby białoruskie. W związku z tym, dla zapewnienia skuteczności działań Straży Granicznej, niezbędne jest dodanie w ustawie z 12 października 1990 r. o ochronie granicy państwowej możliwości wprowadzenia, na czas określony, zakazu przebywania na obszarach przy linii granicy szczególnie narażonych na tego typu działania.

Zakaz przebywania będzie mógł zostać wprowadzony na określonym obszarze strefy nadgranicznej, na podstawie rozporządzenia ministra właściwego do spraw wewnętrznych (wydanego po zasięgnięciu opinii komendanta głównego Straży Granicznej), w którym zostanie określony obszar oraz czas obowiązywania zakazu. W ustawie przewidziano szereg wyjątków od tego zakazu dla wymienionych kategorii osób – przede wszystkim dla mieszkańców obszaru objętego zakazem przebywania, osób wykonujących pracę zarobkową na tym obszarze, uczniów, osób korzystających z przejść granicznych. Właściwy miejscowo komendant placówki Straży Granicznej będzie mógł także zezwolić na przebywanie na obszarze objętym zakazem innych osób – w szczególności dziennikarzy.

W związku z przewidzianą w ustawie możliwością wprowadzenia zakazu przebywania na niektórych obszarach przy linii granicy, w ustawie zaproponowano również umożliwienie otrzymania rekompensaty przez podmioty wykonujące określoną działalność na obszarze objętym zakazem przebywania, za czas jego obowiązywania. 

Nowelizacja zakłada także zmianę w ustawie z 12 października 1990 r. o Straży Granicznej, polegającą na rozszerzeniu katalogu środków przymusu bezpośredniego, których mogą używać funkcjonariusze SG, o plecakowe miotacze substancji obezwładniających. 

Ustawa zakłada także: zniesienie limitu wiekowego dla kandydatów do służby w SG, uregulowanie kwalifikacji zawodowych wymaganych do mianowania funkcjonariuszy SG na stanowisko służbowe oraz zniesienie limitu czasowego powierzenia obowiązków służbowych w przypadku funkcjonariusza, któremu powierzono obowiązki służbowe w związku z koniecznością zastępstwa innego funkcjonariusza z powodu jego nieobecności w służbie.

Zmiany wejdą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, z wyjątkiem przepisów regulujących służbę funkcjonariuszy Straży Granicznej, które wejdą w życie 1 stycznia 2022 r.