Funkcje biznesowe
Poniżej w sekcjach zostały opisane funkcje biznesowe wspierające procesy realizacji e-usług. Każda funkcja została opisana przez nazwę i opis.
Automatyczna obsługa zdarzenia życiowego
Możliwość tworzenia e-usług publicznych, które w wyniku wykrycia wystąpienia zdarzenia życiowego same uruchomią e-usługę obsługującą to zdarzenie życiowe. Funkcja pozwoli na automatyczną realizację spraw związanych ze zdarzeń życiowym i przekażą wynik do konsumenta e-usługi (np. jeżeli konsument e-usługi w swoich preferencjach pozwolił na automatyczną obsługę spraw) lub przygotują wniosek, który będzie wymagał tylko jego zaakceptowania.
Badanie satysfakcji z realizacji usług publicznych
Istnieją mechanizmy pozwalające na badanie satysfakcji obywateli z realizacji usług publicznych zarówno tych świadczonych drogą tradycyjną, jak i e-usług.
Mechanizmy pozwalają na prowadzanie badań dla określonych usług (np. uzyskiwanie informacji zwrotnej po realizacji określonej sprawy/e-usługi) jak i kampanii otwartych dotyczących funkcjonowania świadczenia usług publicznych w administracji.
Dostęp do danych związanych z obywatelem lub podmiotem (widok360)
Istnieje w bramie e-administracji mechanizm zapewniający dostęp do danych dedykowanych dla obywatela lub podmiotu, który ten obywatel reprezentuje. W ramach takiego konta użytkownik może:
- Personalizować sposób korzystania z bramy e-administracji (ustawiać parametry wyświetlania, oznaczać ulubione treści i treści do obserwowania);
- Odbierać powiadomienia kierowane do obywatela/podmiotu oraz przeglądać historię komunikacji;
- Przeglądać podstawowe dane obywatela lub firmy przetwarzane przez systemy administracji;
- Przeglądać historię spraw (zarówno w trakcie realizacji, jak już i zrealizowane) i podejmować działania związane z tymi sprawami (np. uzupełnić dane sprawy lub złożyć odwołanie od decyzji).
Obywatel podczas korzystania z mechanizmu może korzystać ze swojego konta lub konta podmiotu, który reprezentuje.
Mechanizm może być rozszerzany o panele dziedzinowe, które zapewniają dostęp do danych udostępnianych przez systemy dziedzinowe (np. informacje dotyczące zdrowia lub ubezpieczenia społecznego). Panele mogą być przygotowywane przez operatorów systemów dziedzinowych lub inne zespoły deweloperskie, natomiast o możliwości wdrożenia rozszerzenia (decyzja na poziomie biznesowym i realizacji technicznej) decyduje podmiot odpowiedzialny za utrzymanie systemu udostępniającego konto obywatela/podmiotu.
Dostęp do historii spraw
Zapewnienie dostępu dla obywatela do historii spraw, które dotyczą jego lub podmiotu który reprezentuje. Obywatel w jednym miejscu ma możliwość dostępu do podstawowych informacji o sprawach oraz dokumentach z tymi sprawami powiązanymi, niezależnie od podmiotu, czy platformy, w której ta sprawa została zrealizowana.
Dostęp do informacji
Pasywny dostęp do informacji przygotowanej przez instytucje publiczne. Zapewniona aktualność, spójność i jednolitość informacji bez względu na kanał dostępu. Zapewniony jest też mechanizm wyszukiwania informacji, który wspiera obywatela w poszukiwaniu informacji przez odpowiednią segregację zwracanych wyników (np. na zapytanie o urodzenie dziecka w pierwszej kolejności zwraca odnośnik opisujące zdarzenie życiowe urodzenia dziecka, a dopiero w kolejnych artykuły zawierające tą frazą) oraz podpowiedzi podczas budowania frazy wyszukiwania.
Dostęp do otwartych danych publicznych
Zapewnienie centralnego systemu pozwalającego na gromadzenie, przetwarzanie i udostępnianie danych publicznych. System powinien zarówno pozwolić na przechowywanie danych, jak również pośredniczyć w ich dostępie. Dane powinny być prawidłowo skatalogowane, opisane i udostępnione zgodnie ze standardami opisu i udostępniania danych.
Generowanie interaktywnych formularzy internetowych
Istnieje centralny mechanizm pozwalający na generowanie i wypełnianie przez obywateli interaktywnych formularzy internetowych, podpisanie tych dokumentów i przekazanie na odpowiednie adresy końcowe (usługi API, skrzynki doręczeń elektronicznych, adresy e-mail).
Formularze generowane są na podstawie wzorów dokumentów elektronicznych, wzory dokumentów pozwalają na określenie zwartości formularza, logiki ich prezentacji (dzielenie formularza na grupy, strony, itd.), logiki ich wypełniania (sterowanie wypełnianiem formularza w zależności od aktualnie wprowadzonych danych), określania źródeł danych (np. usługa API zawierająca listę dostępnych wartości dla pola formularza lub usługa API, której wynik uzupełnia określone pola formularza), czy określania struktury dokumentu po wypełnieniu dokumentu.
HelpDesk dla urzędnika
Zapewnienie pierwszej linii wsparcia dla pracowników podmiotów świadczących usługi publiczne. W ramach realizacji wsparcia nastąpi rozpoznanie problemu, jego przeanalizowanie, zadanie odpowiednich pytań zgłaszającemu i rozwiązanie zgłoszenia.
Integracja z systemami monitoringu usług i zdarzeń
Systemy teleinformatyczne podmiotów świadczących usługi publiczne zapewniają mechanizmy integracji z systemami monitoringu usług i zdarzeń w celu możliwości monitorowania jakości świadczenia usług publicznym oraz możliwości zapewnienia odpowiedniej reakcji na awarie.
Jednolity i zorganizowany dostęp do danych podstawowych
Zapewnienie jednego punktu dostępu do danych referencyjnych dotyczących danego typu obiektów podstawowych przez dedykowane API. Istnieją usługi zapewniające jednolity dostęp do danych podstawowych dotyczących osób fizycznych, podmiotów, pojazdów, adresów, punktów adresowych i działek ewidencyjnych.
Usługi zapewnią spójny dostęp do tych danych przynajmniej w zakresie:
- jednolitego dostępu do danych w zakresie protokołów komunikacyjnych ora mechanizmów zapewnienia bezpieczeństwa,
- struktury przetwarzanych danych.
Możliwość dostępu wieloma kanałami
Użytkownik korzystając z różnych kanałów komunikacji ma dostęp do takich samych informacji prezentowanych w odpowiedniej formie dla danego typu komunikacji. Użytkownik może uzyskać dostęp do informacji oraz realizować sprawy za pośrednictwem m.in.:
- przeglądarki internetowej,
- urządzeń mobilnych,
- interfejsów aplikacyjnych,
- urzędomatów,
- kontaktu z urzędnikiem (bezpośrednio, pisemnie lub telefonicznie).
Administracja wykorzystuje popularne formy komunikacji elektronicznej, takie jak media społecznościowe, czy komunikatory internetowe do przekazywania informacji do obywateli oraz uzyskiwania od nich informacji zwrotnej.
Obsługa doręczeń elektronicznych
Istnieje jednolity, spójny, pewny, zaufany system rejestrowych doręczeń elektronicznych do obywateli, podmiotów publicznych i innych podmiotów.
Każdy podmiot świadczący usługi publiczne korzysta z systemu rejestrowanych doręczeń elektronicznych i ma przypisany przynajmniej jeden adres do doręczeń elektronicznych.
Implementacja systemu rejestrowych doręczeń elektronicznych pozwala na integrację tego systemu z już funkcjonującymi systemami teleinformatycznymi w celu implementacji automatyzacji realizacji usług publicznych.
Obsługa GSTP
Utrzymanie listy Głównych Systemów Teleinformatycznych Państwa (GSTP) jako narzędzia wspierającego Komitet Rady Ministrów do spraw Cyfryzacji, w procesie analizy i akceptacji projektów dotyczących systemów informatycznych w administracji publicznej.
Obsługa interakcji z obywatelem
Zapewnienie mechanizmów interakcji z obywatelem. Mechanizm zapewnia funkcjonalności powiadamiania obywatela (komunikacja do obywatela – personalizowana i globalna) oraz komunikacji w obie strony (wyrażanie opinii obywatela, uzyskiwanie informacji - chaty). Komunikacja realizowana jest z zastosowaniem wielu kanałów (np. portale informacyjne, dedykowane aplikacje www, urządzenia mobilne, portale społecznościowe).
Obsługa interakcji z obywatelem podczas realizacji e-usługi
Realizacja e-usługi może wymagać podjęcia kroków przez obywatela. Obywatel może na wezwanie lub samoistnie uzupełnić wniosek odpowiednimi dokumentami, wysłać zapytanie odnośnie realizacji sprawy, czy też odwołać się od decyzji administracyjnej.
Obywatel podczas realizacji e-usługi jest informowany o poszczególnych etapach realizacji e-usługi, przynajmniej w zakresie (przyjęcia wniosku i rozpoczęcia realizacji e-usługi, odrzucenia wniosku, przekazania wniosku do określonego podmiotu świadczącego e-usługę, zrealizowaniu e-usługi).
Obsługa katalogów administracji publicznej
Obsługa centralnych i referencyjnych katalogów administracji publicznej obejmującej zakres:
- Zdarzeń życiowych,
- Spraw (obowiązków i przywilejów obywatela/podmiotu wynikających z przepisów sprawa),
- Usług publicznych pozwalających zrealizować sprawy,
- Elektronicznych usług publicznych pozwalających zrealizować sprawy za pomocą środków komunikacji elektronicznej,
- Podmiotów publicznych i innych podmiotów świadczących usługi publiczne,
- Zasobów informacyjnych,
- Wzorów dokumentów,
- Katalog procesów administracyjnych.
Istnieje zespół utrzymania katalogów administracji publicznej, który zapewnia utrzymanie aktualnych, pełnych i wiarygodnych danych w katalogach przy współpracy osób odpowiedzialnych za poszczególne obiekty przechowywane w katalogach.
Istnieją, określone w prawie, zapisy zobowiązujące podmioty publiczne do wprowadzania i aktualizacji obiektów w katalogach administracji publicznej, za opis których obiektów dany podmiot jest odpowiedzialny.
Istnieją narzędzia pozwalające na utrzymanie katalogów administracji publicznej zapewniające zespołowi utrzymania katalogów administracji publicznej oraz innym osobom odpowiedzialnym za opis poszczególnych obiektów w katalogach na sprawne dodawania, aktualizowanie i usuwanie obiektów w katalogach z zapewnieniem obsługi akceptacji wprowadzanych zmian przez odpowiednie osoby.
Dane w katalogach administracji publicznej udostępniane są przez usługi API oraz na platformach informacyjnych administracji publicznej.
Poszczególne obiekty katalogów powiązane są pomiędzy sobą tworząc spójny, pełny, wiarygodny system informacyjny odnośnie obiektów przetwarzanych w tych katalogach.
Obsługa katalogów procesów administracyjnych
W ramach katalogów administracji publicznej utrzymywany jest referencyjny katalog procesów administracyjnych opisujących realizację spraw, usług publicznych i e-usług.
Każdy proces administracyjny zawiera słowny opis procesu, opis kroków procesu, wizualizację procesu w formie pliku graficznego oraz definicje procesu w formie XML zgodną ze standardem BPMN 2.0. Z procesem mogą być powiązane inne definicje procesu dedykowane do uruchomienia na poszczególnych platformach e-usług (np. definicja procesu w BPMN w pliku XML, gdzie poszczególne kroki procesu są uzupełnione specyficznymi atrybutami, które są interpretowane przez platformę e-usług).
Obsługa katalogu podmiotów publicznych
W ramach katalogów administracji publicznej utrzymywany jest referencyjny katalog wszystkich podmiotów publicznych i wszystkich podmiotów niepublicznych świadczących usługi publiczne w Polsce. Będą w nim gromadzone i udostępniane przez API wiarygodne, kompletne, aktualne, wysokiej jakości, ustandaryzowane dane tych podmiotów na potrzeby świadczenia usług publicznych.
W ramach katalogu przetwarzane są informacje podstawowe o podmiocie, w tym informacje o typie podmiotu, organach powiązanych z tym podmiotem, strukturze organizacyjnej podmiotu.
Obsługa katalogu wzorów dokumentów
W ramach katalogów administracji publicznej utrzymywany jest referencyjny katalog wzorów dokumentów wykorzystywanych w świadczeniu usług publicznych.
W katalogu dla każdego wzoru dokumentu będą przechowywane informacje podstawowe o wzorze dokumentu w tym określające wymaganą treść, sposób zapisu danych i wygląd dokumentu, w szczególności wzór dokumentu elektronicznego i wzór dokumentu nieelektronicznego. Dla wzoru dokumentu możliwe będzie dołączenie poza szablonami dokumentów, także inne pliki pozwalające m.in. weryfikację zgodności dokumentu elektronicznego ze wzorem, czy wygenerowania interaktywnego formularza internetowego pozwalającego na przygotowania dokumentu elektronicznego zgodnego ze wzorem.
Obsługa katalogu zasobów informacyjnych
W ramach katalogów administracji publicznej utrzymywany jest referencyjny katalog wszystkich zasobów informacyjnych państwa, gdzie zasób informacyjny państwa rozumiany jest jako uporządkowanych zbiór danych, którego właścicielem jest podmiot publiczny.
Katalog jest centralnym miejscem, gdzie będą przechowywane informacje o tych zasobach, w tym o zakresie informacyjnym przetwarzanym w ramach zasobu, podmiotach odpowiedzialnych za zasób, dokumentacji oraz systemach prowadzących zasób.
Obsługa katalogu zdarzeń życiowych, spraw i usług publicznych
W ramach katalogów administracji publicznej utrzymywany jest referencyjny katalog zdarzeń życiowych, spraw - rozumianych jako obowiązki i prawa obywatela/podmiotu wynikające z przepisów prawa oraz usług publicznych realizujących te sprawy, w tym e-usług.
Katalog zawiera informacje o zdarzeniach życiowych, ich kategoryzację oraz powiązania ze sprawami, które muszą lub mogą być zrealizowane w związku z wystąpieniem zdarzenia życiowego.
Katalog spraw zawiera informacje o sprawach, w tym klasyfikacji spraw, podmiotach odpowiedzialnych za realizację sprawy (określenie właściwości miejscowej i rzeczowej), powierzeniu świadczenia sprawy przez podmiot publiczny innemu podmiotowi, przepisach prawa dotyczących sprawy, sposobach realizacji sprawy (procesy administracyjne, usługi publiczne realizujące sprawy, oraz powiązane wzory dokumentów).
Katalog usług publicznych zawierające informacje o usługach publicznych, w także elektronicznych usługach publicznych. Katalog zawiera informacje podstawowe o usługach, ich klasyfikacji, sprawach które realizują, kanałach dostępu do usługi, powiązanych aktach prawnych. W przypadku e-usług przechowywana jest informacja pozwalająca na uruchomienie realizacji tej e-usługi bezpośrednio na platformie e-usług.
Obsługa komunikacji elektronicznej
Zapewnienie obsługi wymiany dokumentacji elektronicznej z innymi instytucjami zgodną ze standardami przyjętymi w administracji publicznej.
Obsługa komunikacji z ZPA
Systemy informatyczne podmiotów świadczących usługi publiczne zapewniają mechanizmy zautomatyzowanej publikacji danych analitycznych do zintegrowanej platformy analitycznej.
Obsługa korelacji spraw
Zapewnienie mechanizmów zarządzania korelacją spraw realizowanych w ramach usług publicznych. Wsparcie przy pomocy sztucznej inteligencji wykrywania powiązań pomiędzy sprawami i proaktywne proponowanie rozwiązań: doraźnych dla obywatela (możliwość realizacji powiązanej sprawy za pomocą innej usługi publicznej) i systemowych (możliwość włączenia realizowania powiązanych spraw w ramach jednej usługi - istniejącej lub nowej).
Obsługa monitoringu infrastruktury
Istnieje kompleksowe rozwiązanie zapewniające nieprzerwaną pracę urządzeń i systemów wspierających realizację usług publicznych. Rozwiązanie zapewnia zespoły ludzi z odpowiednimi kompetencjami, systemy monitoringu i administracji oraz infrastrukturę techniczną. Elementy rozwiązania mają odpowiednie kompetencje i możliwości techniczne do podejmowania działań w odpowiedzi na aktualne wykorzystanie infrastruktury e-usług.
Obsługa pieczęci elektronicznej
Istnieje spójne centralne narzędzie pozwalające na realizację obsługi pieczęci elektronicznej opatrującej dokument elektroniczny. Pieczęć elektroniczna pozwala na zidentyfikowanie podmiotu w ramach którego dokument elektroniczny został wystawiony.
Narzędzie to udostępnia funkcjonalność przynajmniej innym systemom administracji publicznej. Samo narzędzie pozwala na:
- pieczętowanie dokumentu elektronicznego pieczęcią elektroniczną,
- weryfikację poprawności pieczęci elektronicznej otaczającej dokument elektroniczny,
- identyfikację podmiotu, który pieczęć złożył.
Urzędnik uwierzytelniony w kontekście podmiotu świadczącego usługę publiczną, ma możliwość opieczętowania dokumentu pieczęcią elektroniczną jeżeli ma przypisane odpowiednie uprawnienia w kontekście tego podmiotu.
Obsługa podpisów elektronicznych osób fizycznych
Istnieje centralne narzędzie pozwalające na realizację obsługi podpisów elektronicznych opatrujących dokumenty elektroniczne za pomocą podpisu zaufanego (Profil Zaufany), osobistego (e-dowód) oraz certyfikatów kwalifikowanych.
Narzędzie udostępnia funkcjonalność innym systemom teleinformatycznym. Systemy teleinformatyczne podmiotów publicznych, muszą realizować obsługę podpisu elektronicznego dokumentów elektronicznych za pośrednictwem tego narzędzia, jeżeli obsługa podpisu jest realizowana przez obywateli. Istnieje możliwość podłączenia do tego narzędzia systemów podmiotów komercyjnych.
Samo narzędzie pozwala przynajmniej na:
- odpisanie dokumentów elektronicznych,
- weryfikację poprawności złożonego podpisu elektronicznego,
- identyfikację osoby, która dokument podpisała.
Istnieje możliwość dołączenia do dostępnych w narzędziu sposobów składania podpisów elektronicznych usługi podpisu dokumentów świadczone przez podmioty komercyjne.
Wygląd narzędzia jest spójny z szatą graficzną gov.pl.
Obsługa przekazywania sprawy poprzez KSD
Systemy teleinformatyczne podmiotów świadczących usługi publiczne zapewniają mechanizmy pozwalające na wymianę danych sprawy (np. przekazanie sprawy, uzupełnienie sprawy dokumentem elektronicznym) za pośrednictwem Krajowego Systemu Doręczeń (KSD). Systemy potrafią pobrać dane sprawy przekazane do określonego podmiotu, a po realizacji sprawy lub jej części, przekazać sprawę do innego podmiotu lub na platformę e-usług.
Obsługa płatności za usługi publiczne
Istnieje centralne narzędzie pozwalające na dokonywanie płatności za realizację usług publicznych. Podmioty świadczące usługi publiczne, jak i ich systemy, mogą zweryfikować czy opłata za usługę publiczną została rozliczona.
Obywatel może zrealizować opłatę za usługę publiczną w wybrany przez siebie sposób: płatność on-line, wpłata na rachunek bankowy lub wpłatę w kasie podmiotu. Zapewnienie mechanizmów automatycznego księgowania płatności za e-usługi na odpowiednich kontach podmiotów realizujących usługi publiczne oraz koncie obywatela.
Obsługa płatnych e-usług publicznych
Platforma pozwala na realizację odpłatnych e-usług, Obywatel ma możliwość uiszczenia należnej opłaty on-line lub tradycyjnym przelewem. Istnieją też mechanizmy pozwalające obywatelowi na ubieganie się o zwolnienie z opłaty.
Obsługa rejestrów referencyjnych
Obsługa gromadzenia wiarygodnych, kompletnych, aktualnych, wysokiej jakości i ustandaryzowanych danych w zakresie zdefiniowanym dla rejestru, zarządzania tymi danymi i udostępnianie ich innym systemom przez zdefiniowane API.
Obsługa repozytorium spraw
Wszystkie realizowane sprawy obywatela/podmiotu są rejestrowane w centralnym repozytorium spraw wraz z całą ich historią. Repozytorium spraw zawiera podstawowe informacje o sprawach, które są spójne dla większości spraw (np. data zainicjowania sprawy, status sprawy – określony na pewny stopniu uproszczenia, podmiot, którego dotyczy i podmiot, który realizuje sprawę) oraz dokumentów elektronicznych powiązanych ze sprawą.
Platformy e-usług czy inne systemy wykorzystywane do realizacji spraw zgłaszają zmiany dotyczące realizacji sprawy (na każdym etapie – od zainicjowania sprawy do jej zakończenia z uwzględnieniem procedury odwoławczej) do repozytorium spraw. Udostępnione są narzędzia pozwalające automatyzować proces integracji narzędzi informatycznych z repozytorium spraw (np. zmiana statusu sprawy w systemie EZD aktualizuje informacje z repozytorium spraw automatycznie).
Obywatel w jednym centralnym miejscu może zapoznać się z danymi podstawowymi realizowanych i zrealizowanych spaw, które jego dotyczą, wraz z możliwością przekierowania obywatela do systemu, gdzie może zapoznać się ze szczegółami realizowanej sprawy (np. platformy e-usług, za pomocą której sprawa była realizowana).
Repozytorium spraw jest źródłem informacji do analizy efektywności realizacji spraw.
Obsługa rozliczeń i rozrachunków
Istnieje centralne miejsce obsługi rozliczeń i rozrachunków z obywatelem oraz podmiotem. Systemy teleinformatyczne podmiotów świadczących usługi publiczne zgłaszają do ewidencji rozliczeń i rozrachunków informacje o zaksięgowaniu na koncie obywatela oraz podmiotu obciążeń, naliczeń, zaksięgowanych wpłat i wypłat. Obywatel w jednym miejscu ma możliwość przejrzenia historii rozliczeń oraz bieżącego salda. Z zaksięgowanym obciążeniem lub naliczeniem powiązane mogą być dokumenty będące podstawą księgowania obciążenia lub rozliczenia.
Obsługa spraw przekazanych z platform e-usług
Możliwość automatycznej rejestracji sprawy w systemach podmiotów świadczących usługi publiczne, przekazanych z platform e-usług, a po zrealizowaniu sprawy możliwość przygotowania odpowiedzi zgodnie z dostępnymi dla sprawy wzorami dokumentów oraz zwrócenie sprawy zgodnie z adresem powrotu dla sprawy.
Obsługa udostępniania otwartych danych
Systemy informatyczne podmiotów świadczących usługi publiczne zapewniają mechanizmy zautomatyzowanej publikacji otwartych danych za pośrednictwem dedykowanej platformy dla danych otwartych.
Podgląd należności oraz zobowiązań
Zapewnienie dostępu do informacji o należnościach i zobowiązaniach obywatela lub podmiotu, który ten obywatel reprezentuje. W jednym miejscu obywatel ma dostęp do informacji do należnościach i zobowiązaniach naliczonych w ramach administracji publicznej (np. podatki, opłaty, przyznane świadczenia) oraz historii ich rozliczeń.
Proaktywne zarządzanie popytem
Istnieją mechanizmy dostarczające wiedzę o popycie na e-usługi przy określonych założeniach.
Przekazywanie spraw do podmiotów świadczących usługi publiczne
Zapewnione są mechanizmy pozwalające na przekazanie sprawy obywatela/podmiotu z platformy e-usług do podmiotu świadczącego usługi publiczne, w celu realizacji sprawy w tym podmiocie (systemach teleinformatycznych tego podmiotu). Sprawa po zrealizowaniu przez podmiot świadczący usługi publiczne (realizacja w ramach systemów teleinformatycznych podmiotu) przekazywana jest z powrotem do źródłowej platformy e-usług uzupełniona o dokumenty elektroniczne wytworzone przez podmiot (np. decyzja administracyjna lub wezwanie do uzupełnienia wniosku).
Przekazywanie sprawy pomiędzy platformą e-usług a podmiotem świadczącym usługi publiczne i z powrotem może być wykonywane wielokrotnie w trakcie realizacji jednej sprawy (np. komunikacja pomiędzy podmiotem a obywatelem celem uzupełnienia dokumentu, czy wyjaśnienia niejasności).
Istnieje standard przekazywania w formie cyfrowej spraw pozwalających na przesyłanie danych podstawowych realizowanej sprawy (np. identyfikator realizacji sprawy, identyfikator definicji sprawy, daty, informacje o obywatelu, podmiocie realizującym usługę, urzędniku) oraz powiązanych ze sprawą dokumentów cyfrowych lub elektronicznych.
Przygotowanie odpowiedzi przez pracownika
Systemy informatyczne wykorzystywane w podmiocie świadczącym usługi publiczne powinny w efektywny sposób pozwolić urzędnikowi na przygotowanie odpowiedzi dotyczącej realizacji sprawy, zgodnej z jednym ze wzorów dokumentów powiązanych z danym typem sprawy. Sprawa może później być dostarczona automatycznie do obywatela lub podmiotu w formie elektronicznej zgodnej ze standardami wykorzystywanymi w państwie do obiegu dokumentów elektronicznych lub w formie tradycyjnej (przy czym proces wydruku i wysyłki dokumentu powinien także być zautomatyzowany). Odpowiedź nie musi być rozstrzygnięciem sprawy, może być wezwaniem do uzupełnienie potrzebnych informacji.
Publikowanie interaktywnych formularzy dla e-usług
Istnieje centralny mechanizm pozwalający na publikowanie w jednym miejscu interaktywnych formularzy internetowych.
Formularze te są wypełniane przez obywateli w trakcie realizacji e-usług. Dotyczą zarówno wniosków inicjujących e-usługę, jak kolejnych dokumentów elektronicznych związanych z e-usługą - np. uzupełnienie wniosku lub odwołanie od decyzji administracyjnej. Po wypełnieniu formularza obywatel ma możliwość podpisanie przygotowanych za pomocą formularzy dokumentów elektronicznych i przekazania ich do odpowiedniej platformy realizującej e-usługę.
Podmioty świadczące usługi publiczne mają możliwość przygotowania, przetestowania i wdrożenia formularzy potrzebnych do realizacji świadczonych przez te podmioty e-usług. W ten sposób przygotowane formularze są zgodne z innymi formularzami udostępnianymi w mechanizmie w zakresie UI i UX - realizowane zgodnie ze Style Guide gov.pl oraz weryfikowane przez odpowiedni zespół odpowiedzialny za utrzymanie tego mechanizmu.
W ramach mechanizmu udostępnione są dla podmiotów świadczących usługi publiczne gotowe elementy, które mogą lub muszą zostać wykorzystane podczas budowy przez te podmioty formularzy - np. widget do wprowadzania adresu w Polsce zintegrowany z bazą TERYT, czy mechanizm do wybierania dzieci obywatela, których dotyczy wniosek.
Publikowanie usług API
Istnieją mechanizmy pozwalające na publikowanie usług API, zarządzenie ich wydajnością oraz kontrolą dostępu. Narzędzia te pozwalają na szersze udostępnienie usług API innych systemów i rejestrów, łączenie wielu usług, także z rożnych systemów w jedną usługę (integracja usług API), zapewnienie kontroli dostępu oraz wymuszania polityk bezpieczeństwa, monitoring i skalowanie ruchu do tych usług.
Realizacja e-usług na podstawie definicji procesu biznesowego
Istnieje platforma e-usług, która potrafi koordynować działanie realizacji e-usług zgodnie z definicją procesu biznesowego zamodelowanego w notacji BPMN. Definicja procesu biznesowego opisana w notacji BPMN, uzupełniona o specyficzne dla narzędzia parametry wskazujące funkcjonalności do uruchomienia w ramach poszczególnych kroków procesu, wykorzystywana jest do koordynowania realizacji e-usługi.
Platforma e-usług zapewnia funkcjonalności, które uruchamiane w ramach poszczególnych kroków procesu biznesowego pozwalają zrealizować e-usługę. Funkcjonalności pozwalają na:
- dostęp do usług API innych systemów i rejestrów – funkcjonalności dedykowane dla poszczególnych systemów / rejestrów,
- przekazanie sprawy do podmiotu świadczącego usługę publiczną (systemu zewnętrznego w stosunku do platformy) i później odebranie tej sprawy z powrotem – funkcjonalności dedykowane dla poszczególnych typów punktów końcowych do dostarczenia (np. API usługi, skrzynka nadawcza do doręczeń elektronicznych, system EZD, itd.),
- przekazanie sprawy do obywatela w celu uzupełnienia dokumentów sprawy, w tym powiadomienie obywatela i przyjęcie od niego dokumentów uzupełniających sprawę,
- opłacenie e-usługi.
Lista funkcjonalności, z których można skorzystać podczas projektowania procesu biznesowego jest sukcesywnie uzupełniana i aktualizowana. Wraz z definicją procesu biznesowego do uruchomienia, istnieje możliwość wdrożenia na platformie nowych funkcjonalności potrzebnych do realizacji poszczególnych kroków tego procesu.
Realizacja e-usług przy wykorzystaniu usług systemów i rejestrów
Platformy e-usług zapewniają łatwą do wykorzystania funkcjonalność wykorzystania usług API innych systemów teleinformatycznych, w tym rejestrów. Udostępnione na platformach funkcjonalności dostępu do usług API poszczególnych systemów przykrywają złożoność implementacji wykorzystania poszczególnych usług (wytworzenie klienta usługi, czy proces uwierzytelnienia) pozwalając skoncentrować się projektantowi procesu na aspektach biznesowych usługi. Wytworzone na potrzeby jednego procesu funkcjonalności mogą być ponownie wykorzystywane do realizacji innych e-usług.
Realizacja spraw przez urzędników na platformie e-usług
Istnieje dedykowany portal dla urzędników, w ramach którego urzędnik może realizować sprawy obywatela lub podmiotu. Urzędnik może realizować sprawy obywatela przy wykorzystaniu dziedzinowych systemów podmiotu świadczącego usługi publiczne, w ramach którego pracuje urzędnik lub właśnie portalu dedykowanego dla pracowników podmiotów świadczących usługi publiczne.
Portal urzędnika pozwala uwierzytelnionemu urzędnikowi pracującemu w kontekście podmiotu świadczącego usługi, w ramach którego jest zatrudniony, m.in. na przeglądanie informacje o sprawach obywatela/podmiotu oraz składać do nich dokumenty elektroniczne (np. wydanie decyzji administracyjnej).
Realizacja sprawy przez urzędnika
Pracownik podmiotu świadczącego usługi publiczne, realizujący sprawę powinien być w maksymalnym stopniu wspierany w realizacji sprawy przez systemy informatyczne. W momencie podjęcia sprawy, systemy informatyczne powinny dostarczyć mu wszelkie potrzebne do realizacji sprawy dane, które są dostępne w administracji publicznej. Automatyczne algorytmy przetwarzania danych powinny mu pomagać podjąć decyzje dotyczące rozstrzygnięcia sprawy.
Rejestr pełnomocnictw
Istnienie rejestru pełnomocnictw, które są udzielane w związku z załatwianiem spraw administracyjno-sądowych. Istnieje ogólnokrajowy rejestr przechowującym informacje o tych dokumentach. Rejestr zawiera wyspecjalizowane e-usługi ukierunkowane na elektroniczną weryfikację przeglądu uprawnień, jak również elektroniczne udzielanie, modyfikację i odwoływanie pełnomocnictw. Możliwość tworzenia i zatwierdzania tego typu dokumentów będą miały tylko uprawnione osoby.
Reprezentacja obywatela przez urzędnika na platformie e-usług
Urzędnik może wspomóc obywatela w procesie realizacji spraw, nie tylko tych realizowanych przez podmiot, w którym urzędnik pracuje. Po udzieleniu urzędnikowi pełnomocnictwa przez obywatela, urzędnik może (w zależności od udzielonego pełnomocnictwa) przeglądać informacje powiązane z obywatelem, informacje o zrealizowanych i realizowanych sprawach, inicjalizować sprawy i składać do tych spraw dokumenty elektroniczne (np. wniosek lub dokument uzupełniający wniosek).
Spójny wygląd i obsługa realizacji e-usług przez obywatela
Niezależnie od systemu w ramach którego jest realizowana e-usługa, interfejs oraz obsługa poszczególnych funkcji powinna być spójna, tak żeby obywatel miał wrażenie korzystania z jednego spójnego systemu i doświadczenia zdobyte przy realizacji jednej e-usługi mógł przełożyć na obsługę innych.
Sztuczna inteligencja w procesach biznesowych
Wsparcie kontaktu e-administracji z obywatelem za pomocą mechanizmów sztucznej inteligencji. Funkcja ma udostępnić mechanizmy zapewniające pomoc m.in. w obsłudze serwisów czy wyszukiwaniu informacji.
Udostępnianie przetwarzanych zasobów dla obywatela
Zapewnienie możliwości udostępniania dla obywatela przetwarzanych przez ten system danych, które dotyczą tego obywatela. Udostępnienie danych powinno być możliwe za pośrednictwem usług API, a dane możliwe do prezentacji w bramie e-administracji.
Udostępnianie przetwarzanych zasobów dla usług
Zapewnienie możliwości udostępniania innym systemom administracji publicznej zasobów (danych i funkcjonalności) przetwarzanych przez system dziedzinowy. Udostępniania zasobów odbywa się przez interfejsy m2m, np. przez usługi API. Dodatkowo udostępnianie zasobów może się odbywać za pośrednictwem dedykowanej platformy do integracji systemów i rejestrów.
Udostępnienie danych o płatnościach
Istnieje mechanizm na wiarygodne uzyskanie informacji o opłatach za realizację usługi publicznej w zależności od okoliczności, z których wynika skorzystanie z usługi (np. koszt wydania nowego dowodu osobistego w zależności od tego czy powodem wymiany jest upłynięcie terminu ważności, czy zagubienie starego) lub wybranych opcji (np. czy prawo jazdy zostanie odebrane w urzędzie, czy zostanie dostarczone pocztą).
Udostępnienie informacji odbywa się także za pomocą interfejsów API, za pomocą których opłaty za usługę mogą ustalić również platformy e-usług.
Utrzymanie katalogów API
Istnieje jeden centralny katalog usług API udostępnianych przez systemy administracji publicznej. Katalog zawiera informacje o wszystkich usługach API, z którego mogą korzystać systemy administracji publicznej i inne systemy teleinformatyczne.
Katalog zawiera informacje opisujące i dokumentujące usługi API oraz informacje techniczne pozwalające na wywołanie usług. Część z informacji może być zasilana automatycznie przez systemy udostępniające te usługi.
Uwierzytelnienie i autoryzacja odwołań do rejestru off-line
Możliwość uwierzytelnienia i autoryzacji dostępu do usług API rejestru na podstawie wcześniejszych poświadczeń obywatela. W momencie dostępu do usługi API obywatel może nie być już uwierzytelniony w systemie wywołującym, a jego wcześniejsze poświadczenia mogły wygasnąć.
Uwierzytelnienie obywateli
Istnieje jedno centralne narzędzie udostępniające innym systemom teleinformatycznym (w szczególności systemom administracji publicznej) usługi pozwalające na uwierzytelnienie użytkowników.
Narzędzie umożliwia uwierzytelnienie się użytkownika za pomocą jednego konta do wszystkich udostępnionych mu systemów w administracji publicznej. Obywatel w procesie uwierzytelnienia może wybrać środek identyfikacji elektronicznej, którym chce wykorzystać do uwierzytelnienia.
Może istnieć wiele systemów identyfikacji elektronicznej, które można wybrać do uwierzytelnienia obywatela.
Systemy administracji publicznej, gdzie obsługiwane jest uwierzytelnienie obywateli muszą korzystać z tego centralnego narzędzia do uwierzytelniania obywateli.
Wygląd narzędzia jest spójny z szatą graficzną gov.pl.
Uwierzytelnienie urzędników
Istnieje jedno centralne narzędzie udostępniające innym systemom administracji publicznej, usługi pozwalające na uwierzytelnienie osób pracujących w podmiotach świadczących usługi publiczne. Użytkownik uwierzytelniający się jako urzędnik musi wybrać kontekstu podmiotu świadczącego usługi w ramach którego będzie pracował.
Istnieje centralne miejsce powalające na zarządzanie przypisaniem urzędników do podmiotów świadczących usługi publiczne, określania im uprawnień w ramach tych podmiotów i definiowania możliwych uprawnień do przypisania.
Sam mechanizm potwierdzania tożsamości urzędnika uwierzytelniającego się w systemie działa analogicznie jak mechanizm uwierzytelniania obywateli.
Centralne systemy administracji publicznej, gdzie obsługiwane jest uwierzytelnienie urzędników muszą korzystać z tego centralnego narzędzia do uwierzytelniania obywateli.
Wygląd narzędzia jest spójny z szatą graficzną gov.pl.
Uwierzytelnienie użytkowników off-line
Istnieje możliwość autoryzacji wywołania usług API innego systemu lub rejestru, w kontekście użytkownika, który nie jest już uwierzytelniony on-line w systemie, z którego przychodzi żądanie. W przypadku realizacji e-usług istnieje możliwość, że system realizując e-usługę na wniosek obywatela, będzie potrzebował dostępu do danych obywatela. W takiej sytuacji system ten nie będzie posiadał danych uwierzytelniających obywatela, w związku z tym autoryzacja dostępu musi się odbywać na innej podstawie.
Wdrażanie e-usług przez podmioty świadczące usługi publiczne
Istnieją centralne platformy, które przy małych nakładach pozwolą podmiotom świadczącym usługi publiczne wdrażać e-usługi. Wdrożenie e-usług jest możliwe przy minimalnym nakładzie na programowanie e-usług. Platformy e-usług zapewniają elementy do wielokrotnego wykorzystania dla powtarzających się funkcjonalności, jak np. adaptery do popularnych rejestrów. Podmioty świadczące usługi publiczne mogą rozszerzać listę dostępnych funkcjonalności platformy, które mogą być wykorzystywane przez inne podmioty.
Podmioty świadczący usługi publiczne lub ich wykonawcy, sami mogą przygotować paczki wdrożeniowe pozwalające na uruchomienie realizacji całości e-usługi na platformie e-usług. Zespoły utrzymaniowe poszczególnych platform e-usług weryfikują przygotowane paczki wdrożeniowe i decydują o możliwości ich wdrożenia oraz elementach funkcjonalnych, które będą udostępniane tylko na potrzeby świadczenia konkretnej e-usługi, a które powinny stać się częścią ogólnie dostępnej funkcjonalności (oczywiście przy zapewnieniu odpowiedniej autoryzacji dostępu do tych funkcjonalności).
Wspólna infrastruktura informatyczna państwa
Zapewnienie narzędzi infrastrukturalnych i aplikacyjnych do obsługi systemów teleinformatycznych administracji publicznej. Zapewnienia bezpiecznej i optymalnej kosztowo infrastruktury przetwarzania systemów IT administracji w modelu chmury obliczeniowej.
Rozwiązanie pozwoli świadczyć usługi w modelu:
- infrastruktura jako usługa (ang. Infrastructure as a Servie - IaaS),
- infrastruktura jako kod (ang. Infrastructure a a Code - IaaC),
- platforma jako usługa (ang. Platform as a Service - PaaS),
- oprogramowanie jako usługa (ang. Software as a Service - SaaS).
Wspólna platforma analityczna
Zapewnienie centralnej platformy analitycznej operującej na danych będących w posiadaniu administracji publicznej oraz danych z innych źródeł. Udostępnienie w jednym miejscu narzędzi analitycznych wspierających procesy administracji publicznej oraz badania naukowe i narzędzi gromadzenia danych na potrzeby analiz.
Wspólna platforma dla rejestrów
Zapewnienie bezpiecznej i łatwej do adaptacji platformy do tworzenia i utrzymywania rejestrów państwowych. Zapewnienie mechanizmów, które uproszczą wdrażanie i utrzymanie bezpiecznych, funkcjonalnych rejestrów państwowych zgodnych ze standardami przetwarzania danych w państwie.
Wykrywanie zdarzeń życiowych
Istnieją mechanizmy pozwalające na wykrywanie zdarzeń życiowych powiązane z obywatelem/podmiotem. Mechanizm pozwala na wykrywanie zdarzeń związanych z upłynięciem jakiegoś czasu (np. skończony wiek obywatela, upłynęła ważność dokumentu lub pozwolenia/uprawnienia) lub wystąpieniem jakiegoś zdarzenia (np. obywatel się urodził, rozpoczął pracę, zakończył naukę, pojazd został sprzedany).
Dla każdego zdarzenia życiowego istnieje możliwość definiowania reguł reakcji na wykryte zdarzenie życiowe. Pozwala określić:
- dodatkowe warunki jakie muszą być spełnione po wykryciu wystąpienia zdarzenia życiowego w kontekście obywatela/podmiotu (np. po wykryciu zdarzenia życiowego dotyczącego skończenia 16 roku życia osoby, to jeżeli osoba korzysta z renty rodzinnej po śmierci i osoba ta nie uczy się, to należy podjąć odpowiednią akcję związaną z utratą prawa do tego świadczenia);
- akcje jakie należy podjąć w związku z wystąpieniem zdarzenia życiowego po spełnieniu dodatkowych warunków, m.in. powiadomienie obywatela o sprawach do zrealizowania w związku z wystąpieniem zdarzenia życiowego, powiadomienia podmiotu świadczącego usługi publiczne zobowiązanego do podjęcia działać w związku z wystąpieniem zdarzenia życiowego lub rozpocząć automatycznie realizację e-usług związanych ze zdarzeniem życiowym.
Zapewnienie dostępu do informacji o zdarzeniach życiowych, sprawach i e-usługach
W bramie e-administracji obywatel ma możliwość uzyskania dostępu do wiarygodnej, spójnej i jednoznacznej informacji o zdarzeniach życiowych, sprawach (obowiązkach i przywilejach obywatela/podmiotu) związanych z wystąpieniem różnych zdarzeń życiowych oraz usługach publicznych, w tym e-usługach, pozwalających zrealizować te sprawy.
Dane te, prezentowane w bramie e-administracji, pobierane są z Katalogów Administracji Publicznej, co ma zapewnić spójność prezentowanych informacji, z informacjami uzyskanymi innymi kanałami (informacje w urzędzie), dla których źródłem też będą Katalogi Administracji Publicznej.
Zapewnienie spójności systemów administracji publicznej na poziomie UX i UI
Istnieją udostępnione zasoby pozwalające na utrzymanie spójności systemów administracji publicznej w zakresie doświadczeń użytkownika podczas korzystania z tych systemów (UX, User experience). Zasoby te mogą zostać wykorzystane przez właścicieli tych systemów. Określają w jaki sposób powinny zostać implementowane poszczególne funkcjonalności systemów (np. podpisywanie dokumentów elektronicznych, zasady prezentacji danych czy budowy złożonych formularzy) oraz jak powinny być prezentowane (np. kolorystyka, czcionki, odstępy pomiędzy różnymi elementami, itd.).
W ramach zasobów powinny się pojawić:
- Przewodniki dotyczące UX i UI;
- Szablony graficzne (w tym HTML) i skrypty gotowe do wykorzystania.
Zarządzanie efektywnością i wydajnością procesów administracji
Istnieją mechanizmy analizy nakładów (np. zasobów, godzin pracy) wykorzystywanych do realizacji procesów. Procesy realizacji usług publicznych są monitorowane i analizowane. Wyniki analiz wykorzystywane są do podejmowania decyzji odnośnie usprawniania realizacji usług publicznych.
Zarządzanie obiegiem dokumentów
W podmiotach świadczących usługi publiczne, zarządzanie obiegiem dokumentów odbywa się za pomocą systemów teleinformatycznych, które są zgodne ze standardami przyjętymi w administracji publicznej. Istnieją mechanizmy zapewniające możliwość bezpiecznej wymiany dokumentów pomiędzy różnymi podmiotami.
Zarządzanie zależnością e-usług
Możliwość zarządzania zależnościami e-usług oraz usług aplikacyjnych platformy. Zespół utrzymania platformy ma narzędzia pozwalające na zarządzania wdrażanymi e-usługami, typami zadań i innymi usługami aplikacyjnymi.