Skąd i kiedy pozyskano wsparcie?

Projekt pn. Wzmocnienie koordynacji polityki adaptacji do zmian klimatu między władzami lokalnymi, regionalnymi i krajowymi był realizowany dzięki Instrumentowi Wsparcia Technicznego Komisji Europejskiej (ang. Technical Support Instrument) w ramach naboru TSI 2 (2022).

Cel projektu

Dzięki projektowi stworzyliśmy rekomendacje do aktualizacji Strategicznego planu adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu do roku 2020 z perspektywą do roku 2030 (SPA2020). Ponadto udało nam się wesprzeć podmioty zaangażowane w realizację działań adaptacyjnych.

Projekt obejmował następujące zadania:

• analizę obecnej polityki adaptacyjnej w Polsce, w tym m.in. określenie ról i kompetencji kluczowych aktorów na różnych poziomach administracji, wskazanie luk i nakładających się zakresów odpowiedzialności;
• opracowanie rekomendacji dla przyszłego kształtu polityki adaptacyjnej;
• przygotowanie rekomendacji w zakresie systemu zarządzania nową polityką adaptacyjną;
• wskazanie potrzeb rozwoju kompetencji różnych grup zaangażowanych w politykę adaptacyjną, przeprowadzenie szkoleń i wyznaczenie kierunków dalszych działań edukacyjnych i informacyjnych.

Przebieg realizacji projektu

W październiku 2022 r. Komisja Europejska podpisała umowę z wykonawcą, czyli z konsorcjum PwC i Instytutu Rozwoju Miast i Regionów. W listopadzie odbyło się spotkanie inaugurujące projekt, w którym uczestniczyli przedstawiciele tych jednostek, Ministerstwa Klimatu i Środowiska, Dyrekcji Generalnej do spraw Wspierania Reform Strukturalnych Komisji Europejskiej oraz różnych podmiotów zaangażowanych w politykę adaptacyjną w Polsce.

W tym procesie przeprowadzono serię webinariów. Każdy etap kończył się raportem – ostatni dokument pojawił się na stronie Komisji Europejskiej we wrześniu 2024 r.

Rezultaty projektu

1) Rekomendacje dotyczące prowadzenia polityki adaptacyjnej (niżej).

2) Seria szkoleń i webinariów pod tytułem "Adaptacja do zmian klimatu – webinary dla jednostek samorządu terytorialnego" (kliknij w nazwę, aby odtworzyć nagranie):

• Planowanie i realizacja działań adaptacyjnych w zakresie zwiększenia retencji wody
• Rozwiązania oparte na przyrodzie i ich znaczenie w adaptacji miast do zmian klimatu
• „Odbetonowanie” miasta i jego znaczenie w adaptacji do zmian klimatu
• Na czym polega climate proofing (weryfikacja klimatyczna)?
• Zagrożenie osuwiskowe
• Planowanie przestrzenne i wykorzystanie danych GIS w adaptacji do zmian klimatu

Rekomendacje

Analizy przeprowadzone w projekcie wskazują na potrzebę zwiększenia zaangażowania różnych aktorów w politykę adaptacyjną. Powinni w większym stopniu identyfikować się z jej celami i uczestniczyć w ich realizacji.

Szczegółowe rekomendacje:

• zmiana dyskursu dotyczącego adaptacji do zmian klimatu – zbudowanie wyrazistego, przekonującego komunikatu, budującego silniejsze zaangażowanie różnych aktorów, zwiększającego świadomość zagadnień adaptacyjnych, pozostających jednocześnie w polu zainteresowania innych polityk publicznych;
• kształtowanie w społeczeństwie świadomości potrzeb adaptacyjnych – podniesienie poziomu świadomości społecznej w zakresie wyzwań i potrzeb związanych z adaptacją do zmian klimatu u wszystkich grup, których codzienne wybory oraz funkcjonowanie mają wpływ zarówno na adaptację, jak i mitygację zmian klimatu;
• rozwój kompetencji kadr administracji publicznej – poprawa kompetencji kadr administracji centralnej i samorządowej, które prowadzą działania adaptacyjne lub będą zobowiązane do ich prowadzenia w przyszłości;
• modernizacja portalu KLIMADA 2.0 – dostosowanie treści do konkretnej grupy odbiorców, uczynienie z tego portalu platformy wymiany wiedzy i doświadczeń w zakresie adaptacji;
• systemowe powiązanie adaptacji do zmian klimatu z planowaniem przestrzennym;
• opracowanie nowego dokumentu strategicznego w zakresie adaptacji do zmian klimatu na poziomie krajowym.