Cztery ustawy przygotowane przez MSWiA trafią do podpisu prezydenta
17.12.2021
W piątek (17 grudnia br.) zakończył się etap prac parlamentarnych nad czterema ustawami przygotowanymi przez MSWiA: ustawą o ochotniczych strażach pożarnych; ustawą w związku z powołaniem Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości; ustawą o ustanowieniu „Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Ochrony Państwa w latach 2022-2025”; ustawą o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw. Ustawy trafią teraz do podpisu prezydenta.
Ustawa o ochotniczych strażach pożarnych
Ustawa o ochotniczych strażach pożarnych wychodzi naprzeciw oczekiwaniom środowiska strażaków ochotników, takim jak postulat wprowadzenia świadczenia ratowniczego dla ochotników, biorących czynny udział w działaniach ratowniczych. Świadczenie w wysokości 200 zł miesięcznie będzie wypłacane z budżetu państwa, po osiągnięciu przez mężczyznę 65. a przez kobietę 60. roku życia. Aby je otrzymać, należy przez co najmniej 25 lat w przypadku mężczyzn i 20 lat w przypadku kobiet brać czynny udział w działaniach ratowniczych lub akcjach ratowniczych. Przy naliczaniu okresu czynnego uczestnictwa, nie będzie wymagane zachowanie ciągłości wysługi lat w OSP.
Ustawa o OSP nowelizuje również ustawę z 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie i ratownictwie w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich. Tym samym świadczenie w wysokości 200 zł będzie przysługiwało ratownikom górskim wykonującym działania ratownicze ochotniczo, po spełnieniu analogicznych warunków w zakresie wieku jak i stażu, jak w przypadku druhów ratowników OSP.
Pozostałe rozwiązania, zawarte w ustawie o OSP to m.in.: wzmocnienie ochrony prawnej druhów-ochotników oraz wprowadzenie legitymacji strażaka ochotnika, która pozwoli na korzystanie ze zniżek. Ponadto szczególnie zasłużeni i wyróżniający się druhowie OSP będą mogli zostać wyróżnieni odznaczeniem – Krzyżem św. Floriana. Będzie je nadawał Prezydent RP. Specjalne wyróżnienie nadawane przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w postaci Odznaki Świętego Floriana „Za Zasługi dla Społeczności Lokalnej” otrzymają strażacy OSP, w tym członkowie młodzieżowej drużyny pożarniczej, którzy wzorowo wykonują swoje obowiązki.
Ustawa o ochotniczych strażach pożarnych reguluje również kwestie odszkodowań dla strażaków ratowników OSP i ich rodzin, w sytuacji uszczerbku na zdrowiu/śmierci strażaka ratownika OSP lub poniesienia szkody w mieniu w związku z udziałem w działaniach ratowniczych. Stosowne świadczenia będzie mógł również otrzymać strażak ratownik OSP, gdy dozna uszczerbku na zdrowiu lub poniesie szkodę w mieniu w drodze do siedziby OSP, po zaalarmowaniu przez stanowisko kierowania PSP.
Strażak ratownik OSP, który będąc dysponowany przez Państwową Straż Pożarną do działań ratowniczych lub akcji ratowniczych dozna uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku, za czas niezdolności do pracy, za który nie zachował prawa do wynagrodzenia, nie otrzymał zasiłku chorobowego albo świadczenia rehabilitacyjnego na podstawie odrębnych przepisów, będzie mógł wnioskować o rekompensatę pieniężną.
Ustawa wprowadza też możliwości pełnienia funkcji kierowcy przez strażaków ratowników OSP po przekroczeniu przez nich 65. roku życia. Warunkiem jest posiadanie aktualnych badań lekarskich, dopuszczających do prowadzenia pojazdów uprzywilejowanych. Ponadto stwarza ułatwienia w zakresie dopuszczenia do kierowania jednostkami pływającymi na wodach śródlądowych o długości kadłuba do 7,5 m oraz mocy silnika do 20 kW.
Będzie istniała również możliwość rozliczenia przez jednostki OSP kosztów dostaw energii elektrycznej według najkorzystniejszej taryfy.
Powołanie Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości (CBZC)
Centralne Biuro Zwalczania Cyberprzestępczości (CBZC) będzie jednolitą w skali kraju jednostka Policji z siedzibą w Warszawie. Będzie ona odpowiadać za realizację zadań w zakresie rozpoznawania i zwalczania przestępstw popełnionych przy użyciu systemu informatycznego, systemu teleinformatycznego lub sieci teleinformatycznej oraz zapobiegania tym przestępstwom, a także wykrywania i ścigania sprawców tych przestępstw. Wiąże się z tym również wspieranie w niezbędnym zakresie pozostałych jednostek organizacyjnych Policji w rozpoznawaniu, zapobieganiu i zwalczaniu tej przestępczości.
CBZC kierować będzie, jako organ podległy komendantowi głównemu Policji, komendant Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości. Będzie go powoływał i odwoływał, spośród oficerów Policji, minister właściwy do spraw wewnętrznych na wniosek komendanta głównego Policji. Komendant CBZC otrzyma również pełne kompetencje kadrowo-szkoleniowe w stosunku do policjantów CBZC.
W związku z powołaniem nowej służby przewidywane jest zwiększenie stanu etatowego Policji o 1 800 etatów. Jeśli chodzi o nabór do służby zwalczania cyberprzestępczości, pod szczególną uwagę będą brane wiedza i umiejętności z zakresu informatyki i nowoczesnych technologii teleinformatycznych oraz znajomość języka obcego z tego obszaru.
Przyjęte przepisy zakładają również przyznanie funkcjonariuszom świadczenia związanego z pełnieniem służby w CBZC. Miesięczna wysokość świadczenia będzie nie niższa niż 70 proc. i nie wyższa niż 130 proc. przeciętnego uposażenia policjantów. Ustawa zakłada też, że funkcjonariuszom CBZC będzie w pełni przysługiwać możliwość prowadzenia działań operacyjno-rozpoznawczych, dochodzeniowo-śledczych oraz administracyjno porządkowych, wynikających z ustawy o Policji.
Do zadań Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości będzie należało m.in.: walka z pedofilami, którzy poszukują swoich ofiar w sieci; zwalczanie przestępstw związanych z kradzieżą tożsamości w sieci oraz walka z oszustwami w sieci.
Program modernizacji Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Ochrony Państwa w latach 2022-2025
Zakończyły się prace parlamentarne nad ustawą o ustanowieniu „Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Ochrony Państwa w latach 2022-2025”, o ustanowieniu „Programu modernizacji Służby Więziennej w latach 2022–2025” oraz o zmianie ustawy o Policji i niektórych innych ustaw. W ciągu trwania programu do Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Ochrony Państwa trafi ponad 10 mld zł. Program pozwoli również na podwyższenie wynagrodzeń funkcjonariuszy i pracowników służb podległych MSWiA.
W ramach programu największe środki otrzyma Policja. Do najliczniejszej spośród formacji podległych MSWiA trafi prawie 6,5 mld złotych. Państwowa Straż Pożarna otrzyma ponad 1,9 mld zł. Do Straży Granicznej trafi ponad 1,4 mld zł. Natomiast najmniejsza z formacji, czyli Służba Ochrony Państwa zyska 214 milionów złotych.
Program modernizacji służb mundurowych został oparty na dwóch kluczowych segmentach działalności. Pierwszy to część rzeczowa warta prawie 4,4 mld zł. W jej ramach zostanie zakupiony m.in. nowy sprzęt i wyposażenie osobiste funkcjonariuszy oraz zostaną sfinansowane inwestycje budowlane. Drugi segment to inwestycja w kapitał ludzki. Na tę część zostanie przeznaczone blisko 5,7 mld zł. Pozwoli to m.in. na wzmocnienie etatowe służb mundurowych, wzmocnienie motywacyjnego systemu uposażeń funkcjonariuszy oraz podwyższenie wynagrodzeń pracowników służb podległych MSWiA.
W ramach „Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Ochrony Państwa w latach 2022-2025” zostało zaplanowane m.in. utworzenie 250 nowych posterunków Policji w małych miejscowościach w całej Polsce. Rozpoczną się także prace nad powstaniem nowej szkoły policyjnej. W Policji powstanie 5,6 tys. nowych etatów.
Ustawa przewiduje także zmiany w systemie szkolnictwa policyjnego, które mają zapewnić skuteczne i profesjonalne wyszkolenie funkcjonariuszy Policji, powiązanie systemu podnoszenia kwalifikacji z systemem awansów i wynagradzania policjantów oraz usprawnienie funkcjonowania szkół policyjnych.
Reorganizację przejdzie również Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji (CLKP). Pozwoli to zwiększyć możliwości Policji. CLKP po zmianach będzie przede wszystkim wspierać pracę policjantów, przygotowując m.in. opinie i ekspertyzy kryminalistyczne oraz prowadząc i rozwijając wykrywcze bazy danych. Laboratorium w nowej formule będzie też prowadzić działalność naukową.
Środki w ramach programu modernizacji trafią też do Straży Granicznej. Na modernizację i budowę kluczowych systemów elektronicznych, wspierających ochronę granicy państwowej z programu modernizacji, zostanie przeznaczone 185,2 mln zł. Z tej kwoty 125,9 mln pozwoli na modernizację Zautomatyzowanego Systemu Radarowego Nadzoru. W programie 59,3 mln zł przewidzianych zostało na budowę perymetrycznego systemu chroniącego granicę państwową. Straż Graniczna zostanie też wzmocniona przez 4 lata o 750 nowych etatów.
Nowe inwestycje obejmą także Państwową Straż Pożarną. 800 mln zł – środki w tej wysokości trafią na budowę nowych strażnic i modernizację tych istniejących. W ramach Programu powstaną 53 nowe strażnice, a 67 istniejących budynków zostanie zmodernizowanych. Zaplanowano również kupno łącznie 40 specjalnych pojazdów pożarniczych (samochodów z drabiną mechaniczną). Z programu na ten cel zostanie przeznaczone 138 mln zł. Państwowa Straż Pożarna zostanie też wzmocniona przez 4 lata o 750 nowych etatów.
Program modernizacji obejmuje również Służbę Ochrony Państwa. Formacja ta otrzyma środki m.in. na sprzęt uzbrojenia i techniki specjalnej, informatykę i łączność oraz wyposażenie osobiste i ochronne funkcjonariuszy. Nowy program modernizacji wejdzie w życie 1 stycznia 2022 r., natomiast zmiany w ustawie o Policji w terminach późniejszych, stwarzając możliwość optymalnego dostosowania do nowych rozwiązań prawnych.
Uchwalona ustawa przewiduje także ustanowienie Medalu imienia podkomisarza Policji Andrzeja Struja. Medal ten będzie przyznawany policjantom, którzy podjęli poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia z narażeniem własnego życia lub zdrowia lub w czasie służby czynności ratowania życia ludzkiego ze szczególnym narażeniem własnego życia lub zdrowia. Poza symbolicznym Medalem przewidziano dodatkowe uhonorowanie osób, którym go przyznano poprzez wprowadzenie prawa do podwyższenia emerytury policyjnej o 1 proc. podstawy jej wymiaru.
Nowelizacja ustawy o cudzoziemcach
Przepisy zawarte w nowelizacji ustawy o cudzoziemcach i niektórych innych ustaw mają usprawnić prowadzenie postępowań administracyjnych w zakresie legalizacji pobytu cudzoziemców w Polsce, szczególnie w przypadku łączonych zezwoleń na pobyt i pracę, które są najczęściej udzielanym rodzajem zezwoleń na pobyt czasowy.
Nowelizacja zawiera szereg uproszczeń dotyczących udzielania cudzoziemcom zezwoleń na pobyt czasowy i pracę. To między innymi rezygnacja z wymogu posiadania przez cudzoziemca zapewnionego miejsca zamieszkania oraz wymogu posiadania źródła stabilnego i regularnego dochodu. W ustawie zawarto przepis zastępujący to wymogiem otrzymywania przez cudzoziemca wynagrodzenia nie niższego niż minimalne wynagrodzenie za pracę.
Zgodnie z nowymi przepisami, poszerzony zostanie katalog okoliczności niewymagających zmiany zezwolenia na pobyt czasowy i pracę. Wprowadzone zostanie także rozwiązanie przyspieszające uzyskanie takiego zezwolenia oraz zezwolenia na pracę przez cudzoziemców zamierzających wykonywać pracę w podmiotach o szczególnym znaczeniu strategicznym dla polskiej gospodarki.
Nowelizacja ustawy o cudzoziemcach i niektórych innych ustaw wprowadza również zmiany dotyczące oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi – poprzez wydłużenie okresu dopuszczalnej, ciągłej pracy do 24 miesięcy. Wprowadzone zostaną także ułatwienia przy wnioskowaniu o Kartę Polaka oraz szczególna regulacja, o charakterze czasowym, przewidująca uproszczony tryb udzielania zezwolenia na pobyt czasowy i pracę w odniesieniu do postępowań wszczętych przed 1 stycznia 2021 r., które w dniu wejścia w życie projektowanej ustawy będą pozostawać w toku.