Mniejszości Narodowe i Etniczne

Ukraińcy to mniejszość narodowa, do której przynależność podczas przeprowadzonego w 2011 r. Narodowego spisu powszechnego ludności i mieszkań zadeklarowało 38 797 obywateli polskich (wedle danych poprzedniego Narodowego spisu powszechnego z 2002 r. liczebność mniejszości ukraińskiej wynosiła 27 172 osoby), w tym: w województwie warmińsko-mazurskim – 13 037 osób (według Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2002 r. – 11 881), zachodniopomorskim – 4 482 (według Narodowego spisu powszechnego ludności i mieszkań z 2002 r. – 3 703), pomorskim – 3 932 (według Narodowego spisu powszechnego ludności i mieszkań z 2002 r. – 2 831). W wyniku przeprowadzonej w 1947 r. przez ówczesne władze komunistyczne akcji "Wisła" niemal cała ludność ukraińska, zamieszkująca tereny południowo-wschodniej Polski, została przesiedlona na tereny Polski północnej i zachodniej, gdzie obecnie znajdują się jej największe skupiska. Części Ukraińców udało się uniknąć przesiedlenia z rodzimych terenów, a części pozwolono na powrót po 1956 r. Stąd też skupiska mniejszości ukraińskiej w województwach podkarpackim i małopolskim.

Ukraińcy w Polsce należą w większości do dwóch kościołów: Kościoła Katolickiego Obrządku Bizantyńsko-Ukraińskiego i Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. 

Główne organizacje:

•    Związek Ukraińców w Polsce,
•    Związek Ukraińców Podlasia,
•    PROSVITA
•    Towarzystwo Ukraińskie,
•    STOWARZYSZENIE "PODLASKI INSTYTUT NAUKOWY"
•    Towarzystwo Miłośników Skansenu Kultury Materialnej Chełmszczyzny i Podlasia w Holi
•    Ukraińskie Towarzystwo Nauczycielskie w Polsce,
•    PŁAST - UKRAIŃSKA ORGANIZACJA SKAUTOWA W POLSCE
•    Ukraińskie Towarzystwo Historyczne.

Najważniejsze tytuły prasowe:

•    „Nasze Słowo" - tygodnik,
•    „Switanok” – dwumiesięcznik dla dzieci, dodatek do tygodnika „Nasze Słowo", 
•    „Nad Buhom i Narwoju" – dwumiesięcznik,
•    „Almanach Ukraiński” – rocznik,
•    "Ukraiński Zaułek Literacki" – rocznik.

Niepubliczne media:

Internetowe audycje w języku ukraińskim „Ukraińskie słowo”. Kontynuacja audycji radiowych pod tym samym tytułem, emitowanych od 2009 r. do 15 lipca 2021 r. na antenie prawosławnego Radia Orthodoxia z Białegostoku oraz udostępnianych na falach Internetowego radia prawosławnej diecezji lubelsko-chełmskiej.  
Ukraiński Portal Oświatowy w Polsce dostępny pod adresem: https://osvita.org.pl. 

Największe imprezy kulturalne:

•    Święto Kultury „Nad Osławą” w Mokrem, 
•    „Spotkania na pograniczu” w Przemyślu,
•    JarmaRock FEST w Gdańsku,
•    „Dni Kultury Ukraińskiej w Szczecinie,
•    Dziecięce Festiwale i Konkursy – Koszalin, Elbląg, Giżycko, Olsztyn,
•    Festiwal Kultury Ukraińskiej na Podlasiu "Podlaska Jesień”,
•    „Na Iwana, na Kupała” w Dubiczach Cerkiewnych,
•    „Dżereła – ukraińskie tradycje i transformacje” w Czeremsze,
•    Konkurs Piosenki Ukraińskiej „Z Pidlaśkoji Krynyci”,
•    Konkurs Recytatorski „Ukraińskie słowo”,
•    Wędrowny Festiwal Kultury Ukraińskiej.

Język ukraiński 

Język ukraiński należy do grupy języków wschodniosłowiańskich. Wyodrębnił się z języka staroruskiego w XIV wieku. Dzieli się na trzy grupy dialektalne: dialekty północne, południowo-wschodnie oraz południowo-zachodnie. Posługuje się nim około 47 mln osób. Posiada status języka urzędowego Ukrainy. Występuje także w innych rejonach Europy Wschodniej jako język mniejszości narodowej. Poza Ukrainą największa liczba osób posługuje się nim w Rosji, USA, Kanadzie i w Polsce. 

Według Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2011 r. posługiwanie się językiem ukraińskim w kontaktach domowych zadeklarowało w Polsce 24 539 osób. Największa grupa użytkowników języka ukraińskiego zamieszkuje województwo warmińsko-mazurskie.

Język ukraiński jest obecny w placówkach edukacyjnych, ukraińskim życiu kulturalnym, środkach masowego przekazu, w tym publicznej radiofonii i telewizji. W oddziałach terenowych Telewizji Polskiej S.A. nadawane są cyklicznie audycje w języku ukraińskim pt. Przegląd Ukraiński (O/TVP Białystok) oraz Wieści Ukraińskie (O/TVP Olsztyn). W paśmie wspólnym nadawana jest audycja pt. Telenowiny. Audycje realizowane w języku ukraińskim emitowane są także w rozgłośniach regionalnych radia publicznego, np. Ukraińska Dumka, nadawana na antenie Polskiego Radia Białystok od 1991 r. Od 1956 r. ukazuje się ukraińskojęzyczny periodyk mniejszości ukraińskiej „Наше Слово” („Nasze Słowo”).  Na Podlasiu ukazuje się czasopismo Над Бугом і Нарвою (Nad Buhom i Narwoju).