Na podstawie art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 2021 r. o ochotniczych strażach pożarnych, koszty funkcjonowania ochotniczych straży pożarnych są pokrywane z:

1) budżetów jednostek samorządu terytorialnego;

2) środków z budżetu państwa przekazywanych Komendantowi Głównemu Państwowej Straży Pożarnej;

3) wpływów instytucji ubezpieczeniowych, o których mowa w art. 38 i art. 39 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej. Więcej na stronie internetowej Komendy Głównej PSP:  https://www.gov.pl/web/kgpsp/wnioski-o-dofinansowanie-jednostek-ochrony-przeciwpozarowej

4) środków pochodzących od osób fizycznych i osób prawnych przekazywanych w szczególności w formie dobrowolnych składek lub darowizn;

5) środków pochodzących ze zbiórek publicznych;

6) środków własnych.

Środki finansowe z budżetu państwa przekazywane są dla OSP w formie dotacji na realizację zadań określonych w art. 3 pkt 1–12 oraz art. 4 ust. 1  ustawy o ochotniczych strażach pożarnych na podstawie wniosków złożonych przez jednostkę OSP do Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej
za pośrednictwem komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej właściwego
ze względu na teren działania OSP.

Komendant Główny PSP przekazuje środki finansowe na podstawie umowy zawartej z daną OSP. Umowa wymaga, pod rygorem nieważności, formy pisemnej lub złożenia oświadczenia woli w postaci elektronicznej opatrzonej podpisem zaufanym albo podpisem osobistym. Zarówno wniosek, jak i umowa muszą być podpisane przez upoważnionych do czynności prawnych przedstawicieli Zarządu OSP (zgodnie z wpisem do Krajowego Rejestru Sądowego).

Ponadto, jednostki samorządu terytorialnego mogą przekazywać jednostkom OSP środki pieniężne również w formie dotacji.

Obowiązki gminy w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie m.in. porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej należą
do zadań własnych gminy i wynikają z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2021 r., poz. 1372).

Zakup samochodów ratowniczo-gaśniczych

Zakup nowego samochodu ratowniczo-gaśniczego wymaga zaangażowania znacznych środków finansowych, których wiele ochotniczych straży pożarnych w kraju nie posiada i nie jest w stanie uzbierać w całości, dlatego zadanie to odbywa się w ramach dofinansowania i montażu finansowego z różnych źródeł:

- ze środków z budżetu państwa przekazywanych Komendantowi Głównemu PSP,

- budżetów jednostek samorządu terytorialnego,

- ze środków przekazywanych Komendantowi Głównemu PSP przez instytucje ubezpieczeniowe, uzyskanych z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia od ognia,  o których mowa w art. 38 i art. 39 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej. Rozdział ww. środków finansowych określa rozporządzenie MSWiA w sprawie sposobu i trybu rozdziału środków finansowych przeznaczonych wyłącznie na cele ochrony przeciwpożarowej (Dz.U. z 2022 r. poz. 2732), 

- ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej/Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW/WFOŚiGW) - na podstawie Porozumienia zawartego w dniu 23 lutego 2021 r. pomiędzy Ministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Ministrem Klimatu i Środowiska w sprawie współdziałania w zakresie zwalczania zagrożeń dla środowiska,

- wkładu własnego ze strony jednostki OSP lub darczyńców/innych źródeł.

Posiadanie deklaracji władz samorządowych o zabezpieczeniu w budżecie gminy środków finansowych jest istotne w aspekcie planowania przez komendantów wojewódzkich PSP, zgodnie z przydzielonym limitem, wykazu jednostek OSP z terenu całego województwa wymagających w pierwszej kolejności doposażenia w nowe samochody pożarnicze.

Koordynatorem procesu zakupu samochodów dla jednostek OSP w całym kraju jest Komendant Główny PSP.

W celu uzbierania brakującej części środków na zakup pojazdu, jednostka OSP wnioskuje
o dofinansowanie, składając indywidualnie wnioski (podpisane przez upoważnionych
do czynności prawnych przedstawicieli Zarządu OSP) do Komendanta Głównego PSP, za pośrednictwem jednostek organizacyjnych PSP usytuowanych na poziomie powiatu i województwa - celem uzyskania formalnej akceptacji oraz dalszego procedowania umowy na zakup pojazdu.

W przypadku ubiegania się o środki z NFOŚiGW/WFOŚiGW w ramach Porozumienia w sprawie współdziałania w zakresie zwalczania zagrożeń dla środowiska zainteresowana jednostka OSP powinna wystąpić z wnioskiem/pismem do Komendanta Głównego PSP - celem umieszczenia jej na liście podmiotów ubiegających się o dofinansowanie z ww. źródła.

Zgodnie z Porozumieniem pomiędzy Ministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Ministrem Klimatu i Środowiska w sprawie współdziałania w zakresie zwalczania zagrożeń dla środowiska, istnieje możliwość dofinansowania przedsięwzięć (NFOŚiGW i WFOŚiGW łącznie) w wysokości do 50% kosztów kwalifikowanych w kwocie nie mniejszej niż 100 tys. zł dla danego zadania, przy założeniu wartości całkowitej danego zadania - minimum 200 tys. zł.