Informacja w sprawie decyzji MSWiA dotyczących listy sankcyjnej
15.01.2025
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji od 13 grudnia 2023 r. wydał łącznie 49 decyzji związanych ze stosowaniem przepisów ustawy z 13 kwietnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego.
Wśród nich jest m.in.:
- 28 decyzji w sprawie wpisu na listę (4 osoby i 24 podmioty);
- 18 decyzji w sprawie odmowy wykreślenia z listy (4 osoby i 14 podmiotów);
- 3 decyzje w sprawie wykreślenia z listy (1 osoba i 2 podmioty).
Aktualnie na krajowej liście sankcyjnej znajdują się łącznie 523 wpisy, w tym 428 osób i 95 podmiotów. Z listy wykreślono łącznie 12 osób i podmiotów, z czego 9 w latach 2022-2023.
Ostatnio na listę zostały wpisane m.in. podmioty zajmujące się sprzedażą mocznika oraz mieszaniny mocznika i azotanu amonu, produkowanych w białoruskich zakładach chemicznych. Zyski z tych transakcji generowały dotychczas znaczne przychody dla budżetu Białorusi. Kraj ten aktywnie wspiera Federację Rosyjską nie tylko w agresji na Ukrainę, ale również w działaniach hybrydowych wymierzonych przeciwko Polsce.
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji podjęło również działania, by z jednej strony uszczelnić polski system środków ograniczających, a z drugiej – zapewnić prawidłowe stosowanie zakazów i sankcji nałożonych przez Unię Europejską na Federację Rosyjską i Białoruś. W efekcie, 9 stycznia 2025 r. Sejm RP z rzadko spotykaną zgodnością (411 głosów „za”, 19 „przeciw”, 1 – „wstrzymał się”) przyjął ustawę o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego, ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Przepisami tymi zajmie się Senat RP na najbliższym posiedzeniu, które odbędzie się w dniach 22-23 stycznia 2025 r.
Dotychczasowa ustawa uwzględniała jedynie 4 z 15 pakietów sankcyjnych Unii Europejskiej. Podstawowym mankamentem obowiązujących do tej pory przepisów był fakt, że nie zwierały one podstaw prawnych umożliwiających skuteczne działanie organów właściwych w zakresie egzekwowania przestrzegania sankcji europejskich. Chodzi przede wszystkim o Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, który nie miał uprawnień do kontroli przestrzegania zakazów i sankcji wprowadzanych kolejnymi pakietami unijnymi. Tym samym nie mógł nakładać kar pieniężnych za tego typu naruszenia. Z tego samego powodu prokuratura nie mogła objąć ściganiem wszystkich tego rodzaju naruszeń.
Dodatkowe uszczelnienie sankcji
Przyjęte przepisy rozwiązują tę sytuację, a także wprowadzają dodatkowe rozwiązania, które zagwarantują uszczelnienie krajowego systemu sankcyjnego. Przede wszystkim firmy, które dokonują obrotu z zagranicą, będą musiały zapewnić, że towary przemieszczane przez terytorium Federacji Rosyjskiej lub Białorusi będą znajdować się wyłącznie w procedurze tranzytu i nie są przeznaczone do wykorzystania w Rosji lub na Białorusi. Towary te nie mogą być także przedmiotem sprzedaży lub dostawy dla osoby fizycznej lub prawnej, a także podmiotu lub organizacji tych dwóch państw. Przedsiębiorcy, dokonujący obrotu z państwami trzecimi towarów podwójnego zastosowania, zostaną zobowiązani do odbioru od kontrahenta zagranicznego oświadczenia o jego dalszych kontrahentach i przedłożenia go na żądanie organów celnych.
Ponadto, w przypadku przywozu do Polski drewna lub wyrobów drewnianych z państw, co do których istnieje ryzyko, że biorą udział w obchodzeniu środków ograniczających, importerzy będą zobligowani do przedłożenia organowi celnemu dowodów potwierdzających państwo pozyskania drewna lub państwo pozyskania drewna wykorzystanego do wytworzenia produktu drewnianego. Będą one zawierać informację o regionie pozyskania drewna w danym państwie, dane dostawcy drewna lub dane wytwórcy produktu drewnianego.